نویسنده: مجتبی یزدانی
کسی که در گردهمایی پرشور و هیجان دانش‌آموزی شرکت کرده یا قسمت قدردانی از دانش‌آموزان را در یک بازی دبیرستانی یا دانشگاهی پرطرفدار تماشا کرده باشد، می‌داند فعالیت‌های ورزشی می‌توانند نمایش تحسین‌برانگیزی از روحیه و انرژی باشند. البته این موضوع نه تنها درباره‌ی تمام تیم‌های ورزشی مدرسه رخ نمی‌دهد، بلکه در تمام مدارس نیز اتفاق نمی‌افتد. تیم‌هایی که فعالیت‌های ورزشی آنها درآمدزایی بالایی ندارد، معمولاً مسابقات خود را بدون تماشاگر دانش‌آموز یا دانشجو انجام می‌دهند. تیم‌های دارای تاریخچه طولانی به ندرت می‌توانند پس از شکست و امتیاز دادن، پاسخ روحیه‌بخش را در میان دانش‌آموزان ایجاد می‌کنند. بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان کمتر می‌توانند درباره‌ی تیم مدرسه‌ی خود بی‌توجه باشند و بسیاری نیز از روی قصد و به طور آشکار با فعالیت‌های ورزشی متنوع و توجهی که به بعضی از تیم‌ها و ورزشکاران می‌شود، شدیداً مخالف هستند. البته اغلب، مسابقات ورزشی گوناگون پایه‌ای برای موقعیت‌های اجتماعی دارای روحیه هستند و بعضی از دانش‌آموزان از موقعیت‌ها برای بیان احساسات خود درباره‌ی تیم، مدرسه و خودشان استفاده می‌کنند.
طرفداران فعالیت‌های ورزش گوناگون می‌گویند که نمایش روحیه‌ی مدرسه در مسابقات ورزشی، هویت دانش‌آموز را با مدارسشان محکم می‌کند و احساس با هم بودن را که برای رسیدن به اهداف آموزشی و تحصیلی مورد نیاز است، ایجاد می‌کند. انتقادگرایان نیز می‌گویند روحیه‌ی ایجاد شده توسط ورزش موقتی و سطحی است و با رسیدن به اهداف آموزشی و تحصیلی ارتباطی ندارد. یک مربی فوتبال در دبیرستانی در فلوریدا می‌گوید: «دانش‌آموزان با شور و هیجان فریاد می‌زنند و تنها چند صد کودک در بازی به نمایش گذاشته خواهند شد، در حالی که صبح یکشنبه 70 درصد از آنها نمی‌دانند که کدام تیم می‌برد یا می‌بازد.» فعالیت ورزشی متنوع اغلب روحیه‌ی مدرسه‌ای را ایجاد می‌کند. هرچند برای ایجاد آن روحیه، داشتن اهمیت آموزشی و تحصیلی باید بخشی از یک برنامه‌ی کلی مدرسه‌ای و دانشگاهی باشد که در آن به دانش‌آموزان به عنوان شرکت‌کنندگان ارزشمند احترام گذاشته شود و حسی از مالکیت در مدرسه و برنامه‌های آن به آن‌ها داده شود. اگر دانش‌آموزان به طور فعال در آنچه در زندگی روزمره آنها در مدرسه اتفاق می‌افتد شرکت نکنند، شادی و سرورشان در بازی‌های هفتگی یک نمایش سطحی از انرژی جوانی خواهد بود که انجام آن با آموزش و تحصیل ارتباط ندارد. بخشی از یک گروه یا سازمان بودن، فقط وقتی لذت‌بخش است که احساس با هم بودن توأم با رسیدن به اهداف باشد. در ایالات متحده و تا حد زیادی در کانادا و ژاپن، فعالیت‌های ورزشی یکی از روش‌های این احساس با هم بودن را در مدارس به وجود می‌آورند. البته هیچ چیز جادویی درباره‌ی فعالیت‌های ورزشی وجود ندارد. مدارس سایر کشورها از روش‌های دیگر برای جمع کردن دانش‌آموزان و دانشجویان در کنار یکدیگر و فراهم‌آوری تجربه‌های آموزشی و تحصیلی استفاده کرده‌اند که با تفریح و خدمت‌رسانی به جامعه همراه بوده‌اند.
افراد خارج از ایالات متحده اغلب فعالیت‌های ورزشی را در مدارس ایالات متحده به عنوان ورزش‌های حرفه‌ای و برگزیده‌ای می‌بینند که بیشتر دانش‌آموزان و دانشجویان را در نقش تماشاگر غیرفعال قرار می‌دهند و در راه تجربه‌های آموزشی و تحصیل، فعالیت چندانی ندارد. آنها اشاره می‌کنند که منابع اختصاص داده شده به فعالیت‌های ورزشی ممکن است برای بودجه‌گذاری بر فعالیت‌های یکپارچه‌ای استفاده شوند که بیش از تیم‌های ورزشی سرگرم‌کننده هستند. همچنین تجربه‌هایی را فراهم می‌سازند که افراد جوان با آن احساس می‌کنند که به عنوان اعضای تأثیرگذار در جامعه‌ی خود ارزش دارند. آنها در پاسخ به این اعتقاد که فعالیت‌های ورزشی، بچه‌ها را از خیابان دور می‌کند، می‌گویند: «به جای فعالیت‌های ورزشی متنوع باید برنامه‌هایی وجود داشته باشد که از طریق آن افراد جوان بتوانند خیابان‌ها را به مکان‌های بهتری تبدیل کنند.»
روحیه‌ی مرتبط با فعالیت‌های ورزشی پرچهره برای بعضی از دانش‌آموزان و دانشجویان هیجان‌انگیز است، اما تنها بخشی از دانش‌آموزان در بازی‌ها و مسابقات میان دانشگاهی طولانی مدت شرکت می‌کنند. نه دانش‌آموزان به شرکت کردن در بازی‌ها و مسابقات علاقه دارند و نه بخش ورزشی از قیمت بلیت دانش‌آموزان کم می‌کند، چون می‌توانند صندلی را به قیمت بالاتری به افراد عادی و غیر دانش‌آموز بفروشند. هیچ اطمینانی وجود ندارد که تیم‌های ورزشی اغلب موقعیت‌های اجتماعی مهمی در محوطه‌ی دانشگاه‌ها داشته باشند. آن‌ها موجب برانگیخته شدن نمایش روحیه می‌شوند، اما هنوز سؤالاتی درباره‌ی این که روحیه‌ی مورد نظر می‌تواند عملکرد آموزشی و تحصیلی داشته باشد یا موقعیت‌های اجتماعی سرگرم‌کننده‌ای را برای دانش‌آموزان خسته شده یا تحت فشار از کار دانشگاهی فراهم می‌کند، وجود دارد. اگر مورد دوم وجود داشته باشد، بسیاری از دانشگاه‌ها به جای این که فعالیت‌های ورزشی داشته باشند، فرصت‌هایی را برای دسترسی به برنامه‌های تحصیلی خود از دست می‌دهند و با پنهان کردن مشکلات، برنامه‌هایی را ترویج و تشویق می‌کنند.
به طور خلاصه، فعالیت ورزشی متنوع اغلب روحیه‌ی مدرسه‌ای را ایجاد می‌کند. هرچند برای ایجاد آن روحیه، داشتن اهمیت آموزشی و تحصیلی باید بخشی از یک برنامه‌ی کلی مدرسه‌ای و دانشگاهی باشد که در آن به دانش‌آموزان به عنوان شرکت‌کنندگان ارزشمند احترام گذاشته شود و حسی از مالکیت در مدرسه و برنامه‌های آن به آن‌ها داده شود. اگر دانش‌آموزان به طور فعال در آنچه در زندگی روزمره آنها در مدرسه اتفاق می‌افتد شرکت نکنند، شادی و سرورشان در بازی‌های هفتگی یک نمایش سطحی از انرژی جوانی خواهد بود که انجام آن با آموزش و تحصیل ارتباط ندارد.
منبع مقاله :
یزدانی، مجتبی؛ (1395)، ورزش و مدیریت جهادی، تهران: تیسا، چاپ اول