نویسنده: صمصام صانعی

نام علمی:

Santalum album L.، نام فرانسه Santal blanc و نام انگلیسی آن White sandal wood می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، صندل، صندل سفید، صندل زرد و صندل ابیض نامیده شده است. قبض کننده و ضد تب، خوشبو کننده دهان و مقوی قلب، مغز و مراکز عصبی، تحلیل برنده ورم مجاری ادراری و ضدعفونی کننده دستگاه گوارش، برطرف کننده ترشحات غیر طبیعی مجاری ادراری و ادرارآور، اشتهاآور و آرام‌بخش، معرق و بادشکن، خلط‌آور و تقویت کننده حافظه، ضد کرم و مسکن سرفه‌های مقاوم، کاهنده هیجان و اضطراب و مقوی کبد و معده می‌باشد.

تیره گیاه:

سانتالاسه Santalaceae

نوع گیاه:

درختچه

مشخصات ظاهری:

درختچه‌ای است کوچک که به طور همزیستی با ریشک‌های مکنده خود بر روی ریشه‌ی گیاهان مختلف مواد غذایی خود را از آنها می‌گیرد. برگ‌های آن متقابل، کامل و نوک‌تیز، گل‌های آن کوچک، خوشه‌ای و رنگ گل‌ها قرمز براق می‌باشد. میوه‌اش تخم مرغی شکل و آبدار است که محتوی یک هسته می‌باشد و بین پوشش گل‌ها محصور شده است. رنگ سطح خارجی چوب درختچه، سفید یا زرد است. مغز چوب درختچه، لیمویی رنگ و در بعضی موارد قهوه‌ای روشن، خوشبو، مطبوع و دارای بویی شبیه جوز و گل سرخ می‌باشد که علاوه بر مصارف مختلف در طب سنتی نیز کاربرد دارد.

طبیعت مغز چوب:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد و خشک می‌باشد.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی جنوب شرق آسیا روییده و کاشته نیز می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در مغز چوب:

اسانس روغنی فرّار شامل ماده‌ی سانتالول، سانتالول و سانتن در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

مغز چوب. در ضمن اسانس روغنی و خاک ارّه درختچه نیز خواص دارویی دارند.

نحوه مصرف:

طبق دستور پزشک

خواص درمانی:

قبض کننده و ضد تب، خوشبو کننده دهان و مقوی قلب، مغز و مراکز عصبی، تحلیل برنده ورم مجاری ادراری و ضدعفونی کننده دستگاه گوارش، برطرف کننده ترشحات غیر طبیعی مجاری ادراری و ادرارآور، اشتهاآور و آرام‌بخش، معرق و بادشکن، خلط‌آور و تقویت کننده حافظه، ضد کرم و مسکن سرفه‌های مقاوم، کاهنده هیجان و اضطراب و مقوی کبد و معده می‌باشد. در ضمن برای برونشیت مزمن، اسهال‌های سخت، تورم کیسه‌ی مثانه، ورم مفاصل، طپش قلب، سردرد، کمردرد و نقرس نیز مفید است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.