گلواژه هاي قرآني (کوثر )

نويسنده:سيده کبري حسيني



کوثر :

واژه "کوثر " به معناي "زيادت "و بر وزن فوعل مي باشد که براي وصف مبالغه به کار مي رود .
عرب چيزي را که از نظر عدد و اندازه بسيار زياد شود کوثر مي نامد . هنگامي که از پير زن عربي که فرزندش به تجارت رفته بود و با مال فراوان برگشته بود پرسيدند :" بم اَب ابنک ؟ " يعني : پسرت با چه برگشته است ؟ پاسخ داد : " اَب بکوثر " يعني با مال زياد برگشت .
در اصطلاح منظور از کوثر ، کثرت و فراواني ذريه و فرزندان رسول خداست که همگي از نسل دختر گراميش حضرت فاطمه (س) به وجود آمدند و تا دامنه ي قيامت يادآور وجود مبارک پيامبر اعظم (ص) مي باشند .
اگرچه کوثر مي تواند مصاديق ديگري هم داشته باشد ولي حضرت فاطمه (س) و فرزندان او از مصاديق تمام کوثر است و اين با شأن نزول آيه نيز بهتر همخواني دارد .
مشرکان پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم را متهم کردند که فاقد نسل است .قرآن ضمن نفي سخن آنها ، مي گويد :«ما به تو کوثر داديم » . از اين تعبير استفاده مي شود که اين خير کثير همان فاطمه زهرا عليها السلام است.نسل و ذريه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم به وسيله همين دختر گرامي در جهان انتشار يافت؛نسلي که علاوه بر اينکه فرزندان جسماني پيامبرصلي الله عليه و آله و سلم بودند،آيين و ارزش هاي اسلام را حفظ کردند.
مفسران ياد آور شده اند :اينکه اين سوره خبر مي دهد که پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم بي فرزند نخواهند بود و نسل و دودمان او فراوان در جهان وجود خواهد داشت،يکي از جهت هاي اعجاز قرآن محسوب مي شود .
از مصاديق ديگر "کوثر " :قرآن ، نبوت ، چشمه اي در بهشت ، علما ، زيادي فرزندان ، حوضي در بهشت ، حکمت و شفاعت تفسير شده است . هيچ کدام از معاني ياد شده با يکديگر منافات ندارد ؛ زيرا همه بيانگر همان مضمون متعالي کوثر و خير فراوان است .
فخر رازي ، از علماي اهل سنت ، در اين باره در تفسير خود مي نويسد :« در معناي ديگر منظور از «کوثر » ، فرزندان آن حضرت است و اين بدان جهت است که ، اين سوره در رد کساني نازل شده است که از آن حضرت به خاطر نداشتن فرزندان عيبجويي مي کردند که در اين صورت معناي آن اين است که : خداوند به تو فرزندان و نسلي عطا مي کند که در طول تاريخ برقرار خواهند ماند ؛ سپس مي گويد :ببين که چقدر انسان ها از اهل بيت پيامبر (ص) به شهادت رسيده اند ، اما جهان همچنان شاهد رونق فزاينده آنان است ، آنگاه بنگر که چه تعداد از بزرگان انديشمند مانند امام باقر ، امام صادق ، امام کاظم ، امام رضا (ع) و محمد نفس زکيه در ميان آنها جلوه گر شده است .
سوره ي کوثر از اهميت بسيار والايي در ميان سوره هاي ديگر قرآن برخوردار است . اين سوره از جمله سوره هايي است که براي آن تحدي طلبي شده است . تحدي يعني دشمنان را به مبارزه طلبيدن چرا که به سه صورت قرآن کريم دشمنان را به مبارزه طلبيده است .
به مانند قرآن بياورند :ام يقولون تقوله بل لا يومنون (طور /33 ) / فلياتوا بحديث مثله ان کانوا صادقين (طور / 34 )
ده سوره بياوريد :ام يقولون افتراه قل فاتوا بعشر سور مثله مفتريات و ادعوا من استطعتم من دون الله ان کنتم صادقين (هود / 13)
يک سوره بياوريد :ام يقولون افتراه قل فاتوا بسوره مثله و ادعوا من استطعتم من دون الله ان کنتم صادقين . (يونس / 38 )
پر واضح است که اگر کمترين مقدار (از جهت تعداد آيه ) براي آوردن به مثل را در نظر بگيريم سوره ي کوثر است .
سوره ي کوثر از موسيقي بسيار زيبايي برخوردار مي باشد که همه صاحبان ذوق را به وجود مي آورد .
مکتب فاطمه (س)مجموعه اي از فضايل انساني و منظومه اي از گلواژه هاي نيک زيستن است که در هسته مرکزي آن پيامبر قرار گرفته است و فرزندان معصومش ، اقمار اين منظومه اند . جهان امروز به همان مقدار نيازمند به آرمانهاي فاطمي است ،که جامعه ديروز جاهلي .
1-مفردات الفاظ قرآن ،راغب اصفهاني،ص443.
2-تفسير الميزان ،علامه طباطبايي ،ج20.
3-تفسير نمونه،ج27.
4.تفسير فخر رازي،ج32،ص124.
منبع:مجله راه قرآن(ش21)