اعتکاف ؛ زیباترین خلوت نورانی





خلوت زمینه تفکر

بزرگان قائلند که در تربیت، داشتن استاد، برنامه، عزم و اراده، تمرین و مداومت، از اصول اولیه است؛ اما از آنجا که یافتن استاد و مربی مناسب در این زمانه میسور همگان نیست، نسخه ای را برای تربیت در صورت فقدان استاد بیان نموده اند که عبارتست از:
اعمال ظاهری: خلوت، صمت (سکوت)، جوع (گرسنگی)، سحرخیزی
اعمال باطنی: توکل، صبر، همت (عزیمت)، صدق
خلوت بهترین زمینه تفکر است و اگر خوراک درست برای تفکر یافت نشود، نه تنها مفید نیست که مضر هم خواهد بود.
اعتکاف بهترین موقعیت برای خلوت کردن است و در این خلوت می توان به تفکر پرداخت. در این نوشتار کوتاه برآنیم که فقط با اشاره و نه با توضیح و تبیین، محورهای اصلی تفکر را باز شماریم و با اشاره به برخی از موارد تفکر، نتایج آنها را بیان کنیم. مبلغان محترم می توانند در ایام اعتکاف همین مختصر را به عنوان یک الگوی سخنرانی با چاشنی چند آیه و روایت در یک سخنرانی مطرح کنند و یا با تحقیق در این چهارچوب، مطالب چند سخنرانی را آماده نمایند، تا مردم را قبل از اعتکاف برای این امر خداپسندانه آماده کنند.

محورهای اصلی تفکر

1. تفکر در آثارخداوند
2. تفکر در خود (قوّتها، صعفها، روحیات، وظائف، اختیارات، رسالتها،...)
3. تفکر در دین (قرآن و عترت، عمق و محتوی، برکات و آثار دین، دستورات دین و ...)
4. تفکر در دنیا (پوچی، ظاهر و باطن، موقتی بودن، امانتی بودن، دو چهره بودن)
5. تفکر در جهان آخرت (دائمی بودن، عمق و ظاهر و باطن آن، مراحل، احوال، ...)
6. تفکر در طبیعت (زیباییها، پیچیدگیها، توانمندیها، درسها، ...)
7. تفکر در مردم (دسته بندیها، تنوع، نوع استفاده، ...)
8 . تفکر در دشمن (درون و بیرون، حیله ها، راههای مقابله،...)
9. تفکر در زمان (پیچیدگیها، مقایسه با تاریخ، رسالتها و ...)

برخی از موارد تفکر و نتایج آن

در جدول ذیل، برخی از موارد تفکر را در ستون سمت راست آورده ایم و در مقابل آن در ستون سمت چپ، نتایج آن تفکر را بیان کرده ایم. یعنی تفکراتی که در سمت راست جدول انجام می شود زمینه ساز نتایج در سمت چپ جدول است.

ردیف

موراد تفکر

نتیجه تفکر

1

تفکر در صفات و اسماء الهی

توکل، ایمان و اتکاء به خدا

2

تفکر در قیامت و جهان آخرت

تقوی، پرهیز از گناهان، توجه به زندگی اخروی، کم رنگ شدن دنیا

3

تفکر در حسابرسی اعمال

دقت در اعمال (افکار، نیات، گفتار، کردار)

4

تفکر در بهشت و نعمات آن

رغبت و انگیزه شدید در انجام عمل صالح و خیرات

5

تفکر در پاداش های الهی

اخلاص، سرعت و سبقت در انجام عمل صالح

6

تفکر در مصنوعات الهی

تقویت ایمان و اعتقاد به خدا، قوت در توحید

7

تفکر در امدادهای الهی

تقویت روحیه توکل و استغاثه به درگاه الهی

8

تفکر در عفو و بخشش الهی

تقویت روحیه استغفار و توبه و امید به رحمت الهی

9

تفکر در وسعت رحمت الهی

تقویت روحیه امید به خداوند

10

تفکر در عذاب الهی

خوف و خشیت نسبت به خداوند تبارک و تعالی

11

تفکر در عظمت الهی

خشیت و خضوع در برابر خداوند

12

تفکر در ویژگیهای معصومین(ع)

اقتدای کامل به ایشان و الگوگیری

13

تفکر در عصمت معصومین (ع)

توسل همه جانبه نسبت به معصومین (ع)

14

تفکر در تاریخ معصومین (ع)

صبر و استقامت در مسیر حق

15

تفکر در نظارت الهی

حیاء و عفت نسبت به اعمال خود در محضر خداوند

16

تفکر در عمق گناهان

پرهیز از معاصی

17

تفکر در باطن عبادات

تعمیق، تداوم در عبادات (واجبات و مستحبات)

18

تفکر در بی وفایی دنیا

زهد، عدم وابستگی نسبت به دنیا

19

تفکر در حقیقت دنیا

استفاده درست از دنیا برای آخرت بهتر

20

تفکر در موقتی بودن دنیا

برنامه ریزی دقیق از فرصت ها برای ثمرات اخروی

21

تفکر در آیات قرآن

بکارگیری فرمولهای الهی در زندگی

22

تفکر در جامعیت قرآن و عترت

تداوم اتصال به آنها در مراحل زندگی

23

تفکر در طولانی بودن سفر آخرت

جمع آوری آذوقه متناسب این سفر (تقوا)

24

تفکر در مرگ (جدایی از وابستگی ها)

بیداری و هوشیاری در ارتباط با دنیا

25

تفکر در تنوع روحیات انسانها

برقراری ارتباط درست با گروهها و روحیات مختلف

26

تفکر در ظاهر و باطن عالم

تعمیق و پرهیز از سطحی نگری

27

تفکر در مکر و حیله شیطان

اعتصام به حبل الله

28

تفکر در شیوه های شیطان

مراقبت، مواظبت، احتیاط در کردار، گفتار و نیات

29

تفکر در الطاف الهی

شدت وابستگی به خدا (اشدّ حباً لله)

30

تفکر در عاقبت به خیرها و عاقبت به شرّها

مواظبت دائمی، استعاذه و استغاثه دائمی

31

تفکر در ابتلائات و فلسفه آنها

تقویت ایمان به خدا، صبر در برابر بلاها و استعاذه از آنها

32

تفکر در نعمات الهی

شکر متناسب با هر نعمت

33

تفکر در برکات انفاق

سرمایه گذاری معنوی

34

تفکر در فلسفه دستورات الهی

تسلیم در برابر اولیای دین و دستورات الهی

35

تفکر در فطری بودن دین

استحکام درعمل

36

تفکر در فرصتها در هر مقطع

استفاده دقیق از فرصتها و اغتنام از آنها

37

تفکر در کوتاهی عمر

برنامه ریزی، اولویت بندی

38

تفکر در برنده ها و بازنده های عالم

حرکت در مسیر برنده های مسابق عالم هستی

39

تفکر در برکات سحرخیزی

رها نکردن بیداری سحر و استفاده از برکات آن

برگرفته از : مبلغان :: مرداد و شهریور 1384، شماره 69
منبع : http://www.hawzah.net