جوان شدن زلیخا

با اشاره به آيه کريمه : (لاتبديل لخلق الله) (1) جريان جوان شد زن عزيز مصر و امثال آن چيست؟ چگونه زن سالمندي جوان شود؟
اولا آن قصه وضع تاريخي خاص خود را دارد و بايد در صحت و سقم آن جداگانه بحث کرد. اما (لاتبديل لخلق الله) معنايش مربوط به فطرت است. خداوند درباره ي آفرينش انسان فرمود: هيچ انساني شبيه انسان ديگر نيست، حتي سر انگشتان هر شخصي با شخص ديگر تفاوت دارد. لذا امضا کاملا قابل جعل است ولي اثر انگشت قابل جعل نيست.(2)
هر کسي يک شناسنامه طبيعي همراه خود دارد که قابل جعل نيست مثل رنگ و لهجه و سرانگشتان. اما همه ي انسان ها از آن جهت که انسان هستند يک فطرت مشترک دارد که آيه ي: (لا تبديل لخلق الله) ناظر به آن است.
ذات اقدس اله در سوره ي مبارکه روم فرمود: (فأقم وجهک للدين حنيفا فطرت الله التي فطر الناس عليها لا تبديل لخلق الله)(3) از نظر فطري همه ي انسان ها خداجو و خداخواهند، هيچ کس نيست که از حقيقت روي گردان باشد. گاه ممکن است کسي براساس خطا به بيراهه برود، ولي هيچ کس از حقيقت منحرف نيست و در نهان او اين حقيقت خواهي هست. (لا تبديل لخلق الله) يعني کسي اين آفرينش را عوض نمي کند که مثلا بعضي خداخواه باشند، بعضي نباشند. چون اين بهترين آفرينش است که انسان به کمال مطلق متوجه باشد، از کمال مطلق خير طلب کند و به غير او تکيه نکند. اين گرايش به کمال مطلق را خدا در وجود همه گذاشت و فرمود: هيچ مبدأيي نيست که بخواهد اين فطرت را عوض کند. و خدا که قادر است عوض کند، عوض نمي کند چه رسد به ديگري، چون اين زيباترين خلقت است.
در اوايل سوره ي مؤمنون بعد از اين که جريان طبيعي خلقت انسان را ذکر مي کند نوبت به بخش فراطبيعي که مي رسد مي فرمايد: (ثم أنشاناه خلقا آخر فتبارک الله أحسن الخالقين) (4) چون انسان احسن المخلوقين است خالقش احسن الخالقين مي شود و چون زيبا آفريده شده است: (لقد خلقنا الانسان في أحسن تقويم)(5) پس خدا اين را عوض نمي کند، غير خدا هم که قدرت ندارد. لذا به عنوان نفي جنس فرمود: (لا تبديل لخلق الله)
پس جمله (لاتبديل لخلق الله) ناظر به خلق کردن نيست بلکه ناظر به آن فطرت دروني انسان است. اين قضيه که سالمندي جوان مي شود يا بالعکس مربوط به يک جريان تاريخي است و اگر از نظر صحت و سقم ارزيابي و معلوم شد که صحت دارد، آسيبي به آيه ي مذکور نمي زند؛ براي اين که ( لا تبديل لخلق الله) ناظر به فطرت است و فطرت انسان هيچ گاه عوض نمي شود.

پي نوشتها:

1- سوره ي طه (20):آيه ي 124.
2- نهج البلاغه: خطبه ي متقين.
3- سوره ي روم (30): آيه ي 30.
4- سوره ي مؤمنون(23): آيه ي 14.
5- سوره ي تين(95): آيه ي 4.

منبع:مجله آموزش معارف اسلامي شماره 63
/خ