معرفی گل قاصدک و خواص درمانی آن

نام علمی:

Taraxaxum officinale weber.، نام فرانسه Pissenlit و نام انگلیسی آن Dandelion می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، گل قاصد، خبرآور، شجرة اسنان الاسد، هندباء بری، خس بری و کاسنی بری نامیده شده است.

تیره گیاه:

کاسنی Compositae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است چند ساله به ارتفاع حدود 4 سانتی‌متر و دارای ریشه‌ای قهوه‌ای رنگ مایل به قرمز، به ضخامت انگشت دست و مملو از شیرابه‌ای شیری رنگ می‌باشد. برگ‌های آن دراز، دارای بریدگی عمیق، نوک تیز، گروهی و به شکل یک دسته از یقه ریشه خارج می‌شوند. گل‌های آن زرد طلایی و میوه‌اش فندقه و در انتهای هر میوه یک کاکلِ معمولاً سفید رنگ قرار دارد. میوه‌ها به طور گروهی و کروی شکل هستند و پس از رسیدن میوه، کاکلی که در انتهای میوه قرار دارد جدا شده و توسط باد پراکنده می‌شود.  

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی اروپا، آسیا، آفریقا، آمریکا و ایران انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در ریشه:

روغن فرار، مواد صمغی رزینی، اسیدهای چرب و هایدروکسی فنیل استیک اسید در آن مشخص شده است.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در اندام هوایی:

ساپونین، کولین، الکل سریلیک، آرابینوزو ویتامین‌های C, B, A در آنها تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

ریشه و برگ

نحوه مصرف:

برگ و ریشه را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌نماید.

خواص درمانی:

تصفیه کننده خون و صفرابر، آنتی بیوتیک و کاهنده قند و اوره خون، برطرف کننده خونریزی لثه و ضد ورم‌های عمومی بدن، رفع کننده احتقان‌های کبدی و تحلیل برنده ورم مجرای دفع صفرا، خارج کننده سنگ‌های صفراوی، کلیوی و مثانه و مقوی اعصاب و کبد، کاهنده کلسترول و ضد سودا، خون‌ساز و اشتهاآور، مقوی معده و شیرافزا، ضد برونشیت و مفید برای نارسایی اعمال کبد، ضد اسپاسم و برطرف کننده زردی (یرقان) می‌باشد. در ضمن برای نقرس، ناراحتی‌های ناشی از عروق خونی و گردش خون، تصلب شرائین، زونا و کولیت کبدی نیز مفید است. در استعمال خارجی له شده ریشه و برگ به صورت ضماد التیام‌بخش زخم‌ها و برای رفع اگزما و بیماری‌های جلدی مؤثر می‌باشد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.