نویسنده: صمصام صانعی
هلو گونه‌های مختلفی دارد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها که نسبت به دیگر گونه‌ها معروف و مرغوبتر می‌باشد اشاره شده است.

نام علمی درخت:

Prunus persica (L.) Batsch، نام فرانسه درخت Pecher، نام فرانسه میوه (هلو) Peche، نام انگلیسی درخت Peach tree و نام انگلیسی میوه Peach می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، هلو و خوخ نامیده شده است.

تیره گیاه:

گل سرخ Rosaceae و از دسته بادامی‌ها است.

نوع گیاه:

درخت

مشخصات ظاهری:

درختی است به ارتفاع حدود 5 متر با شاخه‌های فراوان و زاویه‌دار، پوست ساقه سبز و براق و در بعضی موارد مایل به قرمزی، برگ‌های آن بیضیِ نیزه‌ای با کناره‌های اره‌ای، روی برگ صاف و سبز کمرنگ و رگبرگ‌های پشت برگ کمی کرکدار می‌باشند. گل‌های آن منفرد به رنگ صورتی یا سرخ و گاهی موارد سفید هستند. میوه‌اش شفت، کروی و عموماً گرد به رنگ سرخ و طلایی یا سبز روشن و در بعضی انواع سطح خارجی میوه پوشیده از کرک‌های نمدی و شیاردار است. هسته هلو بیضی شکل و دارای پوست خشبیِ سخت، چوبی، شیاردار و درون هسته یک مغز تلخ و سمّی وجود دارد. این‌گونه هلو از نظر ابعاد متغیر، کوچک یا خیلی بزرگ می‌باشد.
در ضمن نوع دیگری هلو نیز وجود دارد که به آن هلو انجیری گفته می‌شود که از ارقام زود بازده هلو است که از نظر شکل ظاهری با هلوی معمولی فرق داشته ولی از نظر خواص تقریباً مشابه یکدیگر می‌باشند.  

طبیعت هلو:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد و‌ تر می‌باشد.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی معتدل و معتدله سرد کشورها و در ایران بیشتر در استان‌های گلستان، فارس، بوشهر و کرمان کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در هلو:

ویتامین‌های C, B2, B1, A، آب، هیدرات‌های کربن، کلسیم، پتاسیم، آهن، منیزیم، تیامین، رایبوفلاوین، نیاسین، سیتریک اسید، مالیک اسید، وینیک اسید و غیره در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

میوه (هلو). در ضمن برگ، گل و هسته هلو نیز خواص دارویی دارند.

نحوه مصرف:

هلو رسیده به صورت خام یا پخته مصرف خوراکی داشته و در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد.

خواص درمانی هلو:

سرشار از ویتامین‌های C, A و صفرابر، اشتهاآور، مغذی و افزاینده تمایلات جنسی، دفع کننده کرم اسکاریس و برطرف کننده یبوست، محرک معده و خلط‌آور، از بین برنده بوی بد دهان و رفع کننده خارش‌های پوستی، دفع کننده بلغم و ضد انگل، تمیز کننده کیسه صفرا و نرم کننده شکم اطفال، خارج کننده سموم از بدن و کنترل کننده قند و چربی خون، خارج کننده سنگ کلیه و تقویت کننده کودکان ضعیف می‌باشد. در ضمن برای درد مفاصل، یرقان، روماتیسم، سیاه سرفه و جوش‌های صورت نیز مفید است. در استعمال خارجی قرار دادن له شده هلوی تازه بر روی پوست شاداب کننده و نرم کننده پوست می‌باشد.

تذکر:

مصرف 0/5 از شکوفه‌های درخت هلو (بسته به واریته‌ی درخت) سبب سقط جنین خواهد شد. استفاده خودسرانه و زیاده‌روی در مصرف مغز هسته هلو سمّی، خطرناک و مرگ‌آور می‌باشد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.