نویسنده: صمصام صانعی

نام علمی:

Citrullus vulgaris Scharad، نام فرانسه Pasteque و نام انگلیسی آن Water melon می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، هندوانه، هندونه، حب الحجاز و بطیخ هندی نام برده شده است.

تیره گیاه:

کدو Cucurbitaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است یکساله با ساقه‌ای خزنده و منشعب، برگ‌های آن متناوب با بریدگی‌های عمیق، پهن، پنج قسمتی و دندانه‌دار و گل‌های آن زردِ کمرنگ و کوچک می‌باشند. میوه‌اش گرد در بعضی موارد دراز و بزرگ، پوست آن صاف، لیز، سبز تیره یا روشن، در بعضی ارقام قطر پوست، کلفت و در بعضی نازک، گوشت داخل میوه، قرمز، در بعضی ارقام زرد یا سفید و رنگ تخم‌های داخل گوشت میوه بسته به نژاد آن سیاه، قرمز، سفید یا به رنگ زرد می‌باشد.  

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد و‌ تر است.

رویش جغرافیایی:

در نواحی معتدل اغلب کشورها و ایران کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در هندوانه:

سیترولین، کاروتن، لیکوپن، مانیتول، آب، تیامین، پتاسیم، فسفر، آهن، مواد چرب، پروتئین، کلسیم، هیدرات‌های کربن، سدیم، نیاسین، رایبوفلاوین و ویتامین‌های C, A در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

میوه و دانه (تخم)

نحوه مصرف:

هندوانه‌ی رسیده مصرف خوراکی دارد.

خواص درمانی میوه:

رفع کننده حدت خون و کاهنده حرارت بدن، ضد التهاب مثانه و برطرف کننده به سختی ادرار کردن، ضد تب و دفع کننده سموم از بدن، خون‌ساز و کاهنده فشار خون، صفرابر و التیام‌بخش زخم‌های دهان و گلو، ضد یرقان و کاهنده ورم پروستات، ضد عطش و خارج کننده سنگ‌های کلیه و مجاری ادراری، کم کننده حرارت‌های کبد و کلیه و مفید برای بیماری بری بری، تصفیه کننده خون و کاهنده اسید اوریک، برطرف کننده یبوست و ادرارآور می‌باشد.

تذکر:

زیاده‌روی در مصرف آن برای اشخاص سرد مزاج و افرادی که مبتلا به بیماری‌های مفصلی، مننژیت، حصبه و جراحات روده می‌باشند مضر است و در اشخاص سرد مزاج نیروی جنسی را ضعیف می‌کند.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.