نگاهی به باشگاه استقلال تهران

لقب‌ها
پسران آبی، اس اس، تاج، آبی پوشان
تأسیس
2 مهر 1324 با نام دوچرخه‌سواران
ورزشگاه
ورزشگاه آزادی تهران
گنجایش
90،000 نفر
مالک
سازمان تربیت بدنی
مدیر عامل
رضا افتخاری

باشگاه فوتبال استقلال تهران، یک باشگاه فوتبال ایرانی است که سال 1324 در شهر تهران، پایتخت ایران بنیان‌گذاری شد. استقلال پیش از انقلاب تاج نام داشت.
این باشگاه هم‌اکنون در لیگ برتر ایران بازی می‌کند و با دو قهرمانی در جام باشگاه‌های آسیا (1970 و 1990-91) و دو نایب قهرمانی (1991-92 و 1998-99) پرافتخارترین باشگاه فوتبال ایران در رقابت‌های آسیایی است. بازی فینال استقلال و جوبیلیو ایواتا ژاپن که در ورزشگاه آزادی برگزار می‌شد، با حضور 120 هزار نفر پرتماشاچی‌ترین بازی تاریخ جام باشگاه‌های آسیا بوده است. استقلال همچنین با هفت قهرمانی در بالاترین دسته فوتبال ایران (لیگ منطقه‌ای یک بار، جام تخت جمشید یک بار، لیگ قدس یک بار، جام آزادگان 2 بار و لیگ برتر 2 بار) دومین تیم پرافتخار در لیگ ایران و با 5 قهرمانی و 3 نایب قهرمانی پرافتخارترین تیم در جام حذفی ایران است.
رقیب سنتی این باشگاه، پرسپولیس است. این دو باشگاه پرطرفدارترین و پرافتخارترین تیم‌های فوتبال ایران و برگزار کننده شهرآورد تهران هستند. فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال این باشگاه را پس از الهلال عربستان و یوکوهاما مارینوس ژاپن، سومین باشگاه برتر فوتبال آسیا در قرن بیستم اعلام کرده است. همچنین این فدراسیون، باشگاه فوتبال استقلال را با 593 امتیاز در رتبه 280 مین باشگاه جهان در طی 10 سال گذشته قرار داد که بر این اساس بعد از باشگاه سپاهان که در رده 237 جهان قرار دارد، تیم استقلال تهران دومین باشگاه فوتبال برتر ایرانی در طی 10 سال اخیر می‌باشد.

تاریخچه

باشگاه در سال 1324 با نام «دوچرخه‌سواران» بنیان‌گذاری شد. پس از ثبت باشگاه به نام پرویز خسروانی و علی عبدالهی نوروزی، نام باشگاه با تصویب هیئت مدیره در تاریخ 1 اسفند 1328 به «تاج» تغییر یافت. پس از وقوع انقلاب، باشگاه «استقلال» نام نهاده شد.
رنگ لباس استقلال از آغاز، آبی بوده است و رنگ آبی یکی از نمادهای این باشگاه به شمار می‌رود و از این رو «آبی‌پوشان» یکی از لقب‌های باشگاه است.

هواداران و هماوردان

بازی فینال استقلال و جوبیلیو ایواتا ژاپن که در ورزشگاه آزادی برگزار می‌شد، با حضور 120 هزار نفر پرتماشاچی‌ترین بازی تاریخ جام باشگاه‌های آسیا بوده است. همچنین در بازی پایانی پنجمین دوره لیگ برتر و در مقابل برق شیراز که به پیروزی 4 بر 1 استقلال و قهرمانی این تیم منجر شد، تعداد 110 هزار نفر از هواداران استقلال برای دیدن قهرمانی تیم محبوبشان به ورزشگاه آمدند.

شهرآورد تهران

بازی میان استقلال و پرسپولیس، دو باشگاه پرهوادار و پرافتخار ایران، مهم‌ترین مسابقه باشگاهی فوتبال در ایران است. نخستین بازی دو تیم در روز 16 فروردین 1347، نخستین بازی رسمی پرسپولیس بود که با نتیجه بدون گل پایان یافت. فردای آن روز، روزنامه کیهان ورزشی (مهمترین روزنامه ورزشی آن زمان) روی جلد خود هیچ چیز از بازی ننوشت و تیتری از فوتبال دخترها داشت. بر خلاف گذشته، امروزه این بازی همواره با حساسیت بالا و تماشاگران زیاد همراه است و برگزاری آن بازتاب‌های زیادی در ایران دارد. معمولاً این بازی را حدود 100000 نفر در ورزشگاه آزادی تهران تماشا می‌کنند. این شهرآورد گاهی به خشونت میان بازیکنان، و درگیری میان هواداران می‌انجامد و هولیگان‌ها به ناوگان حمل و نقل عمومی از جمله اتوبوس‌ها آسیب می‌زنند. مجله ورلدساکر در شماره ژوئیه 2008 خود، فهرستی از 50 شهرآورد دنیا منتشر کرد؛ و شهرآورد تهران را در رتبه 1 آسیا و 22 جهان قرار داد.

ورزشگاه و دارایی‌ها

استقلال هم اکنون برای بازی‌های خانگی خود ورزشگاه آزادی را اجاره می‌کند. این باشگاه پیش از ساخته شدن ورزشگاه آزادی تهران، در ورزشگاه امجدیه (شهید شیرودی کنونی) به میدان می‌رفت. استقلال در پی بازسازی چمن ورزشگاه آزادی، در فصل 81-82 بازی‌های خانگی خود را در ورزشگاه تختی برگزار کرد.
در روز 16 تیر 1387، کلنگ کمپ اختصاصی باشگاه استقلال در پارک ارم تهران به زمین خورد. علی فتح‌الله‌زاده، مدیر عامل آن زمان استقلال اعلام کرد که ارزش این کمپ 70 میلیارد تومان است.
باشگاه استقلال در تیر 1388، با پرداخت 2 میلیارد تومان مالک 1٪ از سهام بانک تات شد، این کار در آغاز با استقبال کارشناسان روبرو شد و اقدامی جهت سودآوری آینده باشگاه دانسته شد. در پایان سال 1388، استقلال به دلیل اختلاف‌های مدیریتی سهمش را با 18٪ سود واگذار کرد.

خانواده تیم‌های تاج

در دهه 1340، باشگاه تاج و شاهین، اولین باشگاه‌هایی بودند که در ایران مدرسه فوتبال راه‌اندازی کردند. بازیکنان این مدارس فوتبال، پشتوانه‌ای برای آینده باشگاه بودند. باشگاه تاج در آن زمان پشتوانه مالی خوبی داشت و در بیشتر شهرستان‌ها دارای شعبه بود. اهواز، رشت، مسجدسلیمان و همدان از جمله این شهرها بودند. این شعبه‌ها، حتی پس از پیروزی انقلاب نیز بنیان باشگاه استقلال را تشکیل می‌دادند.
یکی از شعبه‌های موفق، تاج اهواز بود که از همان ابتدا گروهی از بازیکنان خوب استان خوزستان را داشت و حتی توانست امتیاز لازم برای صعود به جام تخت جمشید 1352 را به دست آورد، اما چون مطابق قانون تنها یک تیم از هر باشگاه می‌توانست در بالاترین دسته بازی کند؛ (و تاج تهران نیز در این دسته بود) از صعود باز ماند. دو سال پیش از آن نیز، تاج مسجدسلیمان در سال 1350 در جام منطقه‌ای ایران شرکت کرده بود و در میان 8 تیم، ششم شده بود.
پس از انقلاب نیز، استقلال رشت (که زیر نظر شهرداری رشت بود) و استقلال اهواز در رده‌های بالای لیگ فوتبال ایران حضور داشتند. بعدها امتیاز استقلال رشت به پگاه گیلان فروخته شد، اما استقلال اهواز تاکنون در فوتبال ایران حضور دارد. با این که استقلال اهواز برخلاف استقلال تهران توسط بخش خصوصی مدیریت می‌شود و دو باشگاه ارتباطی با هم ندارد، گاهی «برادر» یکدیگر خوانده می‌شوند.  

تیم‌های پایه

تیم‌های پایه استقلال در چهار رده سنی امید، جوانان و نونهالان است.

تیم زنان

باشگاه تاج، نخستین باشگاه فوتبال در ایران بود که برای زنان کلاس فوتبال تمرینی گذاشت و از پیشگامان فوتبال زنان در ایران بود. در تابستان 1387، رئیس کمیته بانوان فدراسیون فوتبال از این باشگاه درخواست کرد تا در لیگ شرکت کند. در بهمن 1387، خبر بازی دوستانه تیم نوجوانان پسر و تیم دختران استقلال منتشر شد. این واقعه پس از انقلاب بی‌سابقه بود و جنجال و واکنش‌های بسیاری برانگیخت و سرانجام منجر به انحلال تیم زنان استقلال شد.

دستاوردها

کشوری

• لیگ فوتبال ایران (7 بار/ جام منطقه‌ای، جام تخت جمشید، جام قدس، جام آزادگان، جام خلیج فارس): 87-88، 84-85، 79-80، 1376، 1367، 1353، 1350.
• جام حذفی (5 بار): 1357، 1374، 1379، 1380، 1387.

آسیایی

• باشگاه‌های آسیا (2 بار): 1990-91، 1970.

استقلالی‌های جام جهانی

منبع مقاله :
بهنام، امیر؛ (1390)، باشگاه‌های برتر فوتبال ایران و جهان، تهران: انتشارات پاسارگاد، چاپ اول.