نانوتکنولوژی و ملاحظات قانونی قدرت‌ها

در سپتامبر 2004، یک مقاله در مورد موضوعات ایمنی مربوط به نانوتکنولوژی منتشر شد. در این مقاله، نکاتی در مورد خواص نانومواد بیان شد. برای مثال، فعالیت بالای نانوذرات و قابلیت آنها در عبور از غشاها، دارای اثر منفی بر روی سلامت انسانی می باشد. به عبارت دیگر، نه همه ی نانوذرات و نه همه ی چیزهایی که از نانوتکنولوژی بهره می برند، ضرورتاً منجر به مخاطرات محیطی و سلامت نمی شوند. هم اکنون نیز یک تمایز می تواند ایجاد شود، مثلا تمایز میان نانوذرات آزاد و نانوذرات ثابت شده. نانوذرات ثابت شده در داخل زمینه ای بی تحرک شده اند و نمی توانند به طور آزاد حرکت کنند و در داخل محیط وبدن، پراکنده شوند. به عبارت دیگر، برخورد های انسانی کمتری در مورد این مواد وجود دارد. ارتباط های صنعتی موجود در سطح جهان، هنوز هم در مراحل اولیه می باشد. یک انجمن اروپایی جدید برای بیان تجارت و اساس نانوتکنولوژی مورد نیاز می باشد. این انجمن، انجمن تجارت نانوتکنولوژی (ENTA) نامیده می شود. در واقع این انجمن در سال 2005 تأسیس شد. ENTA یک ارتباط میان صنعت نانوتکنولوژی در اروپا، ایجاد می کند و میان دولت، علم و صنعت، ارتباط برقرار می کند. این ممکن است تا بسیاری از محصولات حاوی نانوذره را که در صنایع شیمیایی تولید می شوند، ارزیابی شوند. این کار با کمک مکانیزم ها و روش های ارزیابی ریسک، قابل انجام می باشد اما این کار اغلب نیازمند استفاده از روش های موجود و یا روش های ارزیابی ریسک جدید است. در هر مورد، مقاله ی گفته شده، بیان می کند که این مهم است که موضوعات ایمنی را در یک شیوه ی فعال پاسخ دهی کنیم و بدین صورت از ناامیدی عمومی در مورد این تکنولوژی، جلوگیری می شود. در حقیقت این مسئله نتیجه ای از فقدان اطلاعات در مورد جوانب ایمنی است که می تواند منجر به بروز محدودیت ها بر روی توسعه ی ایمنی در یک تکنولوژی پیشگام، می باشد. در بررسی های بعدی این هیئت ها، پیچیدگی های ایمنی بالقوه مربوط به نانومواد تولید شده و اثر آنها بر روی سلامت انسانی، مورد توجه قرار خواهد گرفت.
شورای مدیریت ریسک بین المللی (IRGC) در جلسات پیاپی خود در مورد موضوعات فنی و مسائل مربوط به نانوتکنولوژی تصمیم گیری می کنند و مسائل مدیریت ریسک موجود را مورد توجه قرار می دهند. وضیعت به این دلیل پیچیده است که برخی از کاربردهای تجاری مضر مانند استفاده در مواد مواد آرایشی، هم اکنون در حال اجراست و اعمال کنترل های جدید بر روی این رویه ها، سخت و مشکل آفرین است. این در حالی است که تکنولوژی های مفید بالقوه ممکن است به دلیل همین مسائل، به عقب حرکت کنند. دارو رسانی که ممکن است اقتصادی ترین زمینه ی مربوط به نانوتکنولوژی باشد، در زمان های آینده وارد بازار خواهد شد. علت این مسئله زمان مورد نیاز برای تکمیل فرایند تأیید دارو می باشد. نمونه های دارویی این مشکل را مطرح می کنند که در واقع احتمال ایجاد سمیت را افزایش می دهد. این مسئله موضوع مباحث مربوط به سازمان هایی از جمله FDA آمریکاست. این مسئله همچنین به دلیل مشکلات مربوط به اندازه گیری و مدل سازی رفتار ذرات نانومقیاس در هوا و در سیالات می باشد.
بر اساس گزارش های ارائه شده بوسیله ی Royal Society و Royal Academy مربوط به مهندسی نانوتکنولوژی، این انتظار وجود دارد که احتمال خروج نانوذرات و نانوتیوب ها از کامپوزیت های حاوی نانوذره، اندک است اما پیشنهاد داده می شود که تولید کننده ها، پتانسیل مربوط به ریسک برخورد را برای طول عمر محصول، ارزیابی کنند. این گزارش فقدان دانش در مورد رفتار نانوذرات را هایلایت کرده است برای مثال، اثرات استنشاق نانوذرات آزاد تولید شده به صورت گسترده مورد مطالعه قرار نگرفته است. در مقایسه با نتایج مربوط به مطالعه ها بر روی برخورد با سایر ذرات ریز مانند گرد و غبار مواد معدنی، این پیشنهاد وجود دارد که حداقل برخی از نانوذرات تولید شده نسبت به مواد توده ای، سمی تر هستند. این همچنین محتمل به نظر می رسد که نانوذرات نانوذرات در سلول ها با سرعت بیشتری نسبت به ذرات بزرگتر، نفوذ می کنند. این گزارش همچنین بر روی تنوع تکنولوژی های توزیعی بر روی نانوتکنولوژی و پیچیدگی های موجود در این روش ها را مورد بررسی قرار گرفته است.
در پاسخ Royal Society و Royal Academy، وزارت علوم و نوآوری دستور جلسه ی مربوط به نانوتکنولوژی را ارائه کرد. مراحل برنامه ریزی شده برای اطمینان حاصل کردن از ایمنی و توسعه ی اخلاقی مربوط به نانوتکنولوژی شامل موارد زیر است:
• تهیه ی راه های موورد استفاده برای گروه تحقیقات مشارکتی برای بررسی ریسک های مربوط به نانوذرات
• نوآوری های مربوط به گفت و گوهای عمومی که موجب کمک به جامعه ی علمی و عمومی در زمینه ی مقررات مربوط به نانوتکنولوژی می شود.
این همچنین برنامه ریزی شده است که چارچوب مقررات کنونی، مورد بررسی قرار گیرد. به طور خاص، دولت می خواهد تا بر اساس مقررات تنظیمی اتحادیه ی اروپا عمل کند:
• ارزیابی ریسک های مربوط به پزشکی و وسایل پزشکی
• ایمنی مربوط به نانوذرات بدون پیوند در مواد آرایشی و سایر محصولات مصرفی
• افشای روش های آزمون که در صنایع استفاده می شوند
• الزامات برچسب زنی مربوط به محصولات ارائه شده به مشتری
• مقررات خاص مربوط به محصولات نانوتکنولوژی علاوه بر REACH در یک سطح اروپایی
در حال حاضر، هیچ مقررات خاصی در اروپا وجود ندارد که به صورت خاص به محصول و یا استفاده از نانوذرات برای کارگران و ایمنی مشتری ها، اشاره کند. اصول و اقدامات عملیاتی موجود، هم اکنون اعمال می شوند.
چند پروژه ی تحقیقاتی وجود دارد که بوسیله ی اتحادیه ی اروپا تأمین مالی شده است و در مورد ریسک و سمیت نانوذرات کار کرده است. پروژه ی NanoDerm در واقع کیفیت پوست را به عنوان یک مانع در برابر ذرات بسیار ریز، مورد بررسی قرار می دهد. پروژه های NanoSafe و NanoSafe2 همچنین ریسک مربوط به تولید و استفاده از نانوذرات را مورد بررسی قرار می دهد. پروژه ی NanoPathology نقش نانوذرات و میکرو ذرات را در ایجاد بیماری ها مورد بررسی قرار می دهد. سایر پروژه ها هم اکنون در حال بررسی می باشند از جمله NanoTox که موجب مهیا شدن یک بخش حمایتی در مورد آموزش اثرات سمی نانوذرات بر روی سلامتی انسان و محیط زیست، شده است. علاوه بر این، پروژه ی NanoCare آلمان یک مدل سمیت استنشاقی برای آزمون نانومواد، ارائه خواهد کرد.
در کارگاهی که در سال 2005 برگزار شد، اتحادیه ی اروپا بیان کرد که بررسی های بیشتر بر روی مقررات ممکن است نیازمند یک سری اساس علمی جدید می باشد.

موقعیت صنعتی

در طی چند سال گذشته، انجمن های ملی نانوتکنولوژی انجمن های علمی و صنعتی را تشکیل داده اند که به بررسی مباحث نانوتکنولوژی در کشورهای مختلف می پردازد. یک تعداد از این انجمن ها به بررسی ریسک های مربوط به نانوتکنولوژی و مدیریت این مباحث، می پردازند.
به عنوان یک مثال، DECHEMA آلمان (انجمن مهندسی شیمی و بیوتکنولوژی آلمان) و VCI ( انجمن صنعت شیمی آلمان) یک گروه تحقیقاتی برای بررسی تولید و استفاده از نانومواد، تشکیل داده است. این دو سازمان علاقه ی 16000 شرکت شیمی آلمان و 5000 عضو خصوصی را تأیید کرده اند. گروه کاری به صورت فعال روش مدیریت ریسک را برای نانوتکنولوژی اعمال کرده اند. این گروه کمک می کند تا تغییرات اقتصادی و فنی بوسیله ی شروع اقدامات مناسب، واقعی سازی شود و بدین صورت جوانب اخلاقی، اقتصادی، اجتماعی و سلامتی مربوطه، در نظر گرفته شوند. وظایف این گروه کاری، عبارتند از:
• آماده سازی پروپزال پروژه بر اساس موضوعات تحقیقاتی تشخیص داده شده و حمایت از به واقعیت بخشیدن آنها
• مشارکت بین المللی در زمینه ی دستیابی به هم افزایی و توسعه ی داده های موجود
• ایجاد گفتمان با مشارکت کننده ها
• افزایش ارتباطات موجود
• درمورد دستورالعمل مدیریت ریسک، تمرکز مربوط به گروه کاری بر پایه ی تشخیص ریسک های موجود در زمینه ی نانوتکنولوژی شیمیایی است که در حقیقت بر روی نانوذرات و نانوتیوب ها و حالت آزاد آنها تمرکز دارد.
این گروه تحقیقاتی یک روش ساختاری بوسیله ی ارزیابی مخاطرات و اقدامات مربوط به مدیریت ریسک ارائه کرده است:
• اقدامات محافظتی شغلی برای کارگران،
• استفاده از نانوذرات تثبیت یافته، استفاده از نانوذراتی که به صورت شیمیایی ثابت شده اند و یا انجام آزمون های مربوط به سمیت این مواد می باشد.
این روش انعکاس دهنده ی تمایل صنعت برای بررسی ریسک های بالقوه ی مربوط به استفاده از این مواد می باشد. بر اساس این روش، باید دیتابیسی برای ارزیابی علمی ریسک ایجاد شود. این واضح نیست که آیا ارزیابی عمومی این نوع از دیتابیس ها، در نظر گرفته می شود و یا نه؟
ارتباط های صنعتی موجود در سطح جهان، هنوز هم در مراحل اولیه می باشد. یک انجمن اروپایی جدید برای بیان تجارت و اساس نانوتکنولوژی مورد نیاز می باشد. این انجمن، انجمن تجارت نانوتکنولوژی (ENTA) نامیده می شود. در واقع این انجمن در سال 2005 تأسیس شد. ENTA یک ارتباط میان صنعت نانوتکنولوژی در اروپا، ایجاد می کند و میان دولت، علم و صنعت، ارتباط برقرار می کند. این انجمن بوسیله ی یک سری از کارخانجات چند ملیتی مانند British Petroleum و Proctor and Gamble تأمین مالی می شود. هدف آن بررسی اطلاعات، فرصت های شبکه ی و گسترش اخبار و اجرای ارزیابی های ریسک می باشد.

موقعیت گروه های فشار

یک سازمان غیر دولتی کوچک که گروه ETC نامیده می شود، چندین گزارش منتشر کرده است که دغدغه های مربوط به نانوتکنولوژی را مورد بررسی قرار داده اند. سرپرست ETC آقای Pat Mooney نقش قابل توجهی در برابر نظرات مخالف بوده است.
در سال 2002، گروه ETC یک مهلت برای تجاری سازی مواد نانومقیاس جدید را در نظر گرفت تا بوسیله ی آن، پروتکل های آزمایشگاهی و رژیم های مقرراتی، ویژگی های خاص مربوط به این مواد را در نظر بگیرد.
در یکی از نشریاتی که اخیراً منتشر شده است و به آن "پایین بر روی مزرعه" نامیده می شود، گروه ETC پیشنهاد می دهد که تمام غذاها، دانه ها و محصولات نوشیدنی که در آنها از نانوذره استفاده شده است، باید از مغازه ها جمع آوری شود و از تجاری سازی آنها تا زمانی جلوگیری شود که شرکت ها و قانون گذاران نشان دهند که تغییر خواص نانومقیاس در نظر گرفته شوند. آنها همچنین ممنوعیت فرمولاسیون نانومقیاس محصولات کشاورزی مانند آفت کش ها و کودها و جلوگیری از رهایش آنها در محیط زیست را اعلام کرده اند. در واقع این مسئله تا زمانی ممنوع است که این محصولات نانومقیاس تحت رژیم های مقرراتی قرار گیرند.

موقعیت بیمه گذاران و بیمه کنندگان

موضوع نانوتکنولوژی به عنوان یک موضوع در مورد بیمه نیز مطرح شده است. آنها تماماً با این مسئله موافق هستند که صنعت بیمه در برابر عدم قطعیت های نانوتکنولوژی و ریسک های مربوطه، آگاه هستند ولی قابلیت تشخیص احتمال مخاطرات اتفاق افتاده را ندارند.
در اصل، بسیاری از خطوط تجاری به صورت بالقوه در نظر گرفته شده اند. این موارد عبارتند از:
• جبران خسارت کارگران
• مسئولیت عمومی و مسئولیت محصولات
• فراخوان محصولات
• مسئولیت زیست محیطی
• دارایی ها
این فرض شده است که اگر اثرات سلامتی از نانوذرات خاصی آشکار شود و بروز پیدا کند، یک سری از اداعاها می تواند در موارد زیر اتخاذ شود.
هم اکنون هیچ استثنای قانونی خاصی در مورد استفاده از این مواد و ریسک های مربوط به نانوتکنولوژی وجود ندارد.
یکی از موضوعات اصلی در مورد بیمه، این حقیقت است که میزان ریسک های نانوتکنولوژی تنها در دراز مدت نمایان می شود. خطرات موجود به جای بهبودی، مزمن می شوند. در اینجا، ترس در مورد نتایج نامشخص مربوط به ادعاهای زیاد می باشد. از آنجایی که نانوتکنولوژی فراگیر شده است و این فهمیده شده است که نانومواد خاصی موجب بروز بیماری می شوند، بسیاری از بیمه گذاران تحت تأثیر این مسائل می باشند.
یک موضوع اصلی در این زمینه، مسئله ی "تجمع محدودیت ها" می باشد: بیمه گرهایی که از سیاست های سنتی استفاده می کنند، در برخی موارد ممکن است با تعهداتی تحت سیاست های چندگانه روبرو شوند.
استفاده از مطالب این مقاله، با ذکر منبع راسخون، بلامانع می باشد.
منبع مقاله :
Opportunities and risks of nanotechnologies/ Report in co-operation with the OECD international futures programme