معرفی مُرّمکی و خواص درمانی آن

مُرّمکی صمغ رزینی معطری است که از درختچه‌هایی از خانواده Burseraceae و از جنس Commiphora گرفته می‌شود. از این جنس گونه‌های مختلفی هستند که این صمغ از آنها گرفته می‌شود که در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها اشاره شده است. در طب سنتی به درختچه‌هایی که مُرّاز آنها گرفته می‌شود مُرّان می‌گویند.
نام علمی:
Commiphora myrrja (nees) Engl، نام فرانسه مرّمکی Myrrhe، نام انگلیسی مرّمکی Balsamodendron و نام‌های دیگر آن در کتب طب سنتی و به عربی مقل باد، مُرّمکی، مُرّ و مُرّ حجازی نامیده شده است.برای بیماری کلروز که در اثر کمی گلبول قرمز خون و کاهش ماده‌ی هموگلوبین در خون ایجاد می‌شود و علامت آن رنگ پریدگی و زردی رنگ پوست بخصوص در دختران جوان است، ناراحتی‌های رحم، دلپیچه و بیماری‌های قلبی نیز مفید است.

تیره گیاه:

Burseracea

نوع گیاه:

درختچه

مشخصات ظاهری درختچه:

درختچه‌ای است با شاخه‌های کوتاه و خاردار و منتهی به 2 یا 3 برگ مرکب از برگچه‌های پوشیده از تارهای ظریف و برگچه‌های برگ، ظاهری بیضوی معکوس دارند. در محور ساقه، گل دهنده، گل‌های آن دو نوعِ نر و ماده و میوه‌اش گلابی شکل و گوشتی می‌باشد.

مشخصات ظاهری مرّمکی:

صمغی است که خود به خود یا بر اثر ایجاد شکاف بر تنه‌ی درختچه‌ی ذکر شده به دست می‌آید که از نوع مرغوب مُرّ است و به شکل قطعه‌های اشکی بی‌نظم به بزرگی یک گیلاس یا یک گردو می‌باشد که به راحتی شکسته شده خرد می‌شود مقطع آن درخشنده و براق و در مقطع آن خطوط سفیدی شبیه به اثر ناخن دیده می‌شود. این صمغ ابتدا سفید و پس از مدتی که در مجاورت هوا قرار گرفت به رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای در می‌آید. مرّمکی بوی مخصوص، ملایم، معطر و مطبوع و طعمی با تلخی مشخص دارد.

طبیعت مرّمکی:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

درختچه‌ی فوق بومی عربستان و ساحل آفریقایی دریای سرخ است.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در مُرّمکی:

یک ماده‌ی تلخ، اسانس شامل ترپن، صمغ شامل آرابینوز، گالاکتوز و اسید متیل کورونیک و رزین در آن مشخص شده است.

نحوه مصرف مرّمکی:

طبق دستور پزشک

خواص درمانی مرّمکی:

خشک کننده رطوبت‌های بدن و قابض، بازکننده انسداد گرفتگی‌های مجاری و اعتدال دهنده (یعنی در موارد یبوست مسهل است و در مورد اسهال قابض)، تحلیل برنده بادهای داخل معده و ورم‌های سرد بلغمی، مصرف آن به صورت مزه مزه رفع کننده تعفن زخم‌های دهان و برطرف کننده بدبویی بینی، تسهیل کننده دفع زردآب و بلغم و مفید برای زخم‌های معده، تحلیل برنده ورم طحال و مسکن درد کلیه و مثانه، خارج کننده سموم از بدن و تهوع‌آور، مقوی قوای جنسی و تقویت کننده معده، سرشار از ویتامین C، آهن و کلسیم و بازکننده عادت ماهیانه می‌باشد. در ضمن برای بیماری کلروز که در اثر کمی گلبول قرمز خون و کاهش ماده‌ی هموگلوبین در خون ایجاد می‌شود و علامت آن رنگ پریدگی و زردی رنگ پوست بخصوص در دختران جوان است، ناراحتی‌های رحم، دلپیچه و بیماری‌های قلبی نیز مفید است.

تذکر:

زیاده‌روی در مصرف مرّمکی برای مثانه مضر و استفاده از آن برای افراد گرم مزاج نیز ممنوع می‌باشد.
منبع‌مقاله: صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.