16 تیر 1388 / 14 رجب 1430 / 7 جولای 2009

آيت‏اللَّه شيخ زين‏العابدين بن اسماعيل مرندي، در سال 1229ش (1266ق) در مرند در آذربايجان شرقي به دنيا آمد و مقدمات علوم و معارف اسلامي را در زادگاهش سپري نمود. وي پس از آن راهي نجف گرديد و از محضر عالمان نام‏آوري همچون ميرزاي بزرگ شيرازي و ميرزاحبيب‏اللَّه رشتي بهره‏مند شد. آيت‏اللَّه مرندي پس از سالياني حضور در درس مراجع بزرگوار تقليد، خود به تدريس پرداخت و شاگرداني پرورش داد. اين عالم رباني پس از مدتي در بخشي از آذربايجان به عنوان مرجع تقليد مطرح شد و رساله عمليه ايشان به نام مِنهاجُ العِباد منتشر گرديد. آيت‏اللَّه مرندي سرانجام در شانزدهم تيرماه 1301ش برابر با دوازدهم ذي‏قعده 1340ق در 72 سالگي به لقاءاللَّه شتافت و در وادي‏السلام نجف اشرف مدفون شد.
آيت‏اللَّه ميرزا ابوالهدي كرباسي (كلباسي) در اواخر قرن سيزدهم هجري قمري در خانداني عالم پرور در اصفهان به دنيا آمد و تحصيلات خود را در محضر پدر و عده‏اي ديگر از علما گذارند. وي سپس براي تكميل دروس خود در حدود سال 1281ش رهسپار نجف اشرف گرديد و در درس خارج اصول و فقه حضرات آيات آخوندملامحمدكاظم خراساني و سيدمحمدكاظم يزدي شركت جست. آيت‏اللَّه كرباسي پس از سالياني توقف در نجف و رسيدن به مقامات عالي اجتهاد، به زادگاه خود بازگشت و حلقه درس خارج فقه، اصول و درايه و رجال خود را تشكيل داد. اين فقيه عالي مقام از عالماني همچون سيد حسن صدر، ميرزا هاشم خوانساري چهار سوقي و ملا علي محمد نجف آبادي اجازه روايت داشت و خود نيز از مشايخ اجازه حضرات آيات: سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، سيد حسين خراساني و شيخ عبدالحسين گروسي بود. آيت‏اللَّه كرباسي همچنين كتب متعددي را به رشته تحرير درآورد كه حاشيه بر كفايةُ الاصول، البَدرُالتّمام، زَلاّتُ الاَقدام و الفوائدُ الرّجاليه از آن جمله‏اند. اين فقيه جليل سرانجام در شانزدهم تيرماه 1316 ش برابر با بيست و هفتم ربيع‏الثاني 1356 ق درگذشت و در مقبره خانوادگي‏شان در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.
استاد سيدرضا حسيني مُلَقَّب به سعدي زمان در سال 1289 ش در آذربايجان به دنيا آمد و پس از تكميل تحصيلات مقدماتي و كسب علم در محضر استادان زمان، در شمار فضلاي سرشناس قرار گرفت. وي علاوه بر تبحر در ادبيات فارسي و تركي و عربي، به تحصيل علوم متداول، توجه عميق نشان داد و توانست در كلام، منطق، تاريخ، حديث، فقه، تفسير قرآن و حقوق و عرفان، اطلاعات وسيعي به دست آورد. سيدرضا از ابتداي تحصيل، قريحه شاعريش شكوفا شد و از چهارده سالگي زبان به شعر گشود. هنوز جوان بود كه نامش بر زبان‏ها افتاد و به جهت خلوص نيت و دلبستگي شديدي كه به خاندان عصمت و طهارت داشت، قريحه و قلمش را در زمينه نشر فضايل و مناقب و مراثي آن بزرگواران به كارگرفت. وي در آن زمان با انتشار مجموعه شعري‏اش در اين زمينه، تحسين و تمجيد علما و استادان نامدار شعر و ادب را برانگيخت و شهرتش آذربايجان را فرا گرفت. استاد حسيني يكي از درخشان‏ترين چهره‏هاي ادبياتِ مرثيه تركي آذري است و با ظهور وي در اين عرصه، تحولي چشمگير در روند عادي نوحه سرايي و مديحه‏پردازي زبانِ اسلامي پديد آمد. استاد حسيني سرگذشت و مصائب خاندان بزرگوار رسالت و ولايت را از مآخذ معتبر اسلامي، اعم از شيعه و سنّي استخراج مي‏كرد و آنها را با زباني شاعرانه و آميزه‏اي از حماسه و عاطفه بيان مي‏نمود و اشعاري گيرا و دلنشين مي‏سرود. وي سعي داشت با استفاده از منابع معتبر، مرثيه‏هاي رسا و دور از آميختگي به تحريف و خرافات به وجود آوَرَد كه تلاش او باعث ايجاد جرياني اصلاح‏گرا در عرصه ادبيات و شعر مذهبي آذربايجان گرديد. از اين شاعر متعهد، آثار ادبي متعددي بر جاي مانده كه لمعات حسيني، نجوم درخشان، بهار بي‏خزان و آثار الحسيني در 2 جلد از آن جمله‏اند. استاد سيد رضا حسيني به وارستگي زيست تا آن كه در تيرماه 1365 ش در 76 سالگي درگذشت و در حرم حضرت عبدالعظيم دفن شد.
مالیات از جمله منابع مهم مالی هر كشور ی به شمار می آید و در اسلام نیز براین امر تاكید بسیار شده است . بیان ویژگی ها وكاركردهای مختلف مالیات در جامعه ، رفع موانع موجود در جهت جذب مالیات ها از سوی مردم ، تبیین وجوب پرداخت مالیات در جامعه و...از جمله علل نامگذاری چنین روزی به عنوان روز مالیات بوده است .
آيت الله ميرمحمد صادق مدرس خاتون آبادي از دانشمندان علوم اسلامي دراصفهان وفات يافت. ايشان درفقه عالمي صاحبنظر و برجسته بود و دركنارآن درزمينه هاي حديث، تفسير، كلام و همچنين رياضي دانش فراوان كسب كرده بود. آيت الله خاتون آبادي عالمي پارسا و زاهد بود و 30سال درمسجد جامع اصفهان امامت نمازجماعت را به عهده داشت.
ميرزا حسين خان سپهسالار ملقّب به مشيرالدّوله ازمقام صدرات عزل و توقيف شد. مُشيرالدّوله درسال1289هجري قمري درمقام صدراعظمي ايران قرارداد واگذاري امتيازراه آهن رشت- تهران و تهران- خليج فارس را با بارون ژوليوس دورويتر امضا كرد. دراين قرارداد كه مدت آن 70سال بود امتيازاستخراج معادن ايران به استثناي معادن طلا و نقره، استفاده ازمنابع جنگلها و تأسيس بانك به دورويتر واگذار شده بود. مشيرُ الدّوله درمقابل واگذاري اين امتيازات 50000هزارليره انگليسي دريافت كرد. او بعد ازامضاي اين قرارداد براي آشناكردن ناصرالدّين شاه با موقعيت و اوضاع كشورهاي صنعتي غرب شاه قاجار را به سفراروپا برد. اما روحانيون، علما و مردم مسلمان ايران كه ازعمق خيانت مشيرالدوله و شاه قاجار آگاه شده بودند؛ به اين قرارداد اعتراض و با آن مخالفت كردند. سرانجام ناصرالدين شاه ناچاراين قرارداد را لغو كرد و مشيرالدّوله را هم ازمقام صدارت عزل كرد.
آيت الله شيخ جعفرنقدي ازدانشمندان علوم اسلامي درعراق متولد شد. ايشان پس ازكسب درجه اجتهاد لحظه اي از تحقيق و مطالعه غافل نشد. آيت الله نقدي مدتي هم درزادگاه خود عَماره شهرميان بغداد و بصره به ارشاد مردم و نشرتعاليم اسلام پرداخت. ايشان همچنين به امورمردم رسيدگي مي كرد و مردم اعمّ ازشيعه، سنّي و غيرمسلمان به داوري او اعتماد داشتند. ازآثارآيت الله شيخ جعفرنقدي حاشيه بر«زُبدَةُ الاصول و حاشيه برمَعالِمُ الاُصول» را مي توان نام برد.
اولين درگيري مسلمانان پس از استقرار در مدينه، به فرماندهي عبداللَّه بن جحش اسدي با كاروان قريش به سرگردگي عمر بن الحضرمي بود كه در اين نبرد، عمر بن الحضرمي كشته شد. اين جنگ در تاريخ اسلام به "سَريه‏ي عبداللَّه بن جحش" معروف گشته است.
ژان نيكلا آرتور رِمْبو، شاعر معروف فرانسوي، در ششم ژوئن 1854م در ناحيه‏اي در شمال شرقي فرانسه به دنيا آمد. وي در محيطي غم‏انگيز تربيت يافت و اين دوره، تاثير نامطلوبي بر او نهاد. رمبو پس از فراگيري زبان لاتيني، در 14 سالگي نامه‏اي منظوم به زبان لاتين سرود كه مورد قدرداني واقع شد. او هم‏چنين در 17 سالگي نامه‏اي نوشت كه ژرف‏نگري شگرف رمبو را نشان مي‏داد و شخصيتي فوق عصر خود يافت نه تنها در قلمرو زيبايى بلكه در قلمرو انديشه. رمبو سال‏هايى از عمر خود را به مسافرت و ماجراجويى سپري كرد و آثاري از خود به جاي گذاشت. از جمله اين آثار، كتاب اشراق، شامل يك سلسله مينياتوري‏هاي رنگين از رؤياها و بينشي حيرت‏انگيز از دنياي پرهرج و مرج خاص خود او كه نبوغ جوانيش را به تصوير كشيده است. كتاب ديگر، فصلي در جهنم، افكار رمبو را نشان مي‏دهد و او را شاعري معرفي مي‏كند كه هرگز نتوانسته است با زندگي سازگار شود و از عصيان دست بردارد، و ديگري ديوان او كه در آن از عشق و لطف خبري نيست بلكه شعرهايش همه سرشار از خشم و خشونت است و بر مبناي بي‏نظمي در همه حواس آدمي گذارده شده است، اما از رنگارنگي و تازگي الفاظ و قدرت ادراك برخوردار است. رمبو به خوشاهنگي و تناسب كلمه اهميت مي‏دهد. كلمه در شعر رمبو درخشندگي و جلاي خاصي دارد و حتي براي صداها، رنگْ قائل مي‏شود. ماجراهاي معنوي و فكري رمبو، بر شعر قرن بيستم اثري عميق برجاي گذاشت و شاعران جوان از نفوذ فراوان او برخوردار شدند. رمبو كه از پيشوايان مكتب سمبوليسم و نمادگرايي است، راهي به سوي سبك سورئاليسم با واقعيت برتر گشود و تحول بزرگي در شعر پديد آورد. ژان رمبو سرانجام در هفتم ژوئيه 1891م در 37 سالگي درگذشت.
سرگئي ميخايلوويچ آيْزِنشْتايْنْ، كارگردان و تئوريسين بزرگ روس، در 7 ژوئيه 1898م در روسيه به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلاتش در رشته مهندسي به خدمت ارتش روي آورد و پس از آن به كارهاي هنري پرداخت. آيزنشتاين در ابتدا با عناوين نقاش آگهي‏هاي تئاتر، دكوراتور و كارگردان تئاتر مشغول به كار شد و در 25 سالگي وارد جهان سينما گرديد. وي به زودي با استعداد شگرف خويش به خلق آثار جاويدان سينما پرداخت و در جهان سينما، بلندآوازه شد. آيزنشتاين در سال 1930م راهي هاليوود در امريكا گرديد ولي در آنجا هيچ كدام از پروژه‏هايش را عملي نيافت. از اين رو به مكزيك رفت و با ساخت فيلم زنده باد مكزيك، علاوه بر رونق سينماي اين كشور، تعدادي از هنرپيشگان و فيلم‏سازان جوان مكزيكي را پرورش داد. او در سال‏هاي بعد فيلم‏هايى از قبيل اعتصاب، خط عمومي، اكتبر و كشتي جنگي پوتِمْكين را ساخت و در كارگرداني اين فيلم‏ها و ساير فيلم‏هاي ارزش‏مند، شيوه‏هاي نو و ابتكاري به كار برد. آيزنشتاين با ساخت دو فيلم الكساندر نوكْسي و ايوان مخوف، شور ميهن‏پرستي و اعتقاد شديد خود را به مرام كمونيستي نشان داد. او در برخي از فيلم‏هاي خود، بازي‏هاي دسته جمعي را بر بازي‏هاي انحصاريِ هنرپيشه اصلي ترجيح داده و اهميت هنر تدوين براي ايجاد رابطه دراماتيك و نمايشي ميان تصويرهاي پراكنده را به اثبات رسانده است. فيلم‏هاي آيزنشتاين، علاوه بر اينكه تحولي در تاريخ سينما ايجاد كرده‏اند و هر يك شاه‏كاري در هنر سينما به شمار مي‏روند، از لحاظ وسعت محتوا و شكل و فرم، در حد كمالند. بدين دليل، آيزنشتاين، استاد فورماليسم يا شكل‏گيري در هنر فيلم محسوب مي‏شود كه بر اساس آن، در هنر و ادبيات، بر زيبايي ظاهر يا شكل بيروني آثار، بيشتر از معني، محتوا و ماده، توجه و تاكيد مي‏شود. وي چند كتاب نيز درباره علم نظري سينما نوشته است. سرگئي آيْزِنشْتايْن سرانجام در يازدهم اكتبر 1948م در پنجاه سالگي در مسكو درگذشت.
ادوارد گِرَنْويل براوْنْ، خاورشناس معروف انگليسي در هفتم فوريه 1862م در نيوكاسل انگلستان به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته پزشكي در دانشگاه كمبريج به پايان رسانيد اما علاقه فراوانش به ادبيات مشرق زمين باعث شد تا در هنگامه حضور در جنگ عثماني و روسيه به عنوان پزشك، به فراگيري زبان عربي و فارسي و تركي بپردازد. براون در 25 سالگي به ايران عزيمت نمود و نتيجه اين سفر او به ايران، در كتاب يك سال در ميان ايرانيان تشريح گرديد. براون زبان فارسي را وسيله‏اي براي انتقال تفكر و تمدن ايرانيان مي‏دانست. از اين رو كتاب‏هاي متعددي اعم از تاليف و تصحيح در مورد تاريخ و ادبيات اين مرز و بوم از خود به يادگار گذاشت. در زمان حضور براون در ايران، يكي از موضوعات مورد توجه روز، مسئله فرقه‏هاي نوظهور در ميان جامعه اسلامي بود. او ضمن آشنايى با بزرگان فرقه‏هاي بابي و بهايى، كتبي نيز در اين زمينه نگاشت. براون علاوه بر تدريس، به تاليف و تصنيف درباره موضوعات ادبي و تاريخي ايراني و اسلامي و نشر كتب از روي نسخه‏هاي دست‏نويس مي‏پرداخت و در اين راه تلاش فراواني از خود نشان داد. در ميان آثار او، چند مجموعه كتاب، نشان دهنده ميزان علاقه و تسلط وي به زبان‏هاي فارسي و عربي است كه كتاب تاريخ ادبيات ايران در 4 جلد به عنوان اولين و كامل‏ترين تاريخ ادبيات فارسي، تاريخ پزشكي عرب شامل چهار خطابه درباره جايگاه علم طب در ميان اعراب قبل از اسلام تا چند قرن پس از آن و نيز كتاب انقلاب ايران درباره واقعه نهضت مشروطه از آن جمله‏اند. برخي بر اين باورند كه ادوارد براون، مامور سياسي دولت انگلستان بوده و با گرفتن پول از خارجي‏ها، قصد طرح و بزرگ‏نمايى بابي‏ها و بهايى‏ها را داشته و در راه ايجاد تفرقه ميان ايرانيان تلاش مي‏كرد. از سوي ديگر، گروهي نيز وي را مردي آزادي‏خواه مي‏دانستند كه به ادبيات و عرفان ايران و ايرانيان علاقه داشت و با سياست‏هاي ضد مصالح ايران مخالفت مي‏كرد. ادوارد براون ساليان طولاني به تدريس زبان فارسي و عربي در دانشگاه كمبريج مشغول بود تا اين‏كه در هفتم ژوئيه 1926م در 54 سالگي درگذشت.
گابْريلا ميسْتْرالْ نام مستعاري است كه يكي از برجسته‏ترين شاعران زن شيلي در زير پوشش آن، سخنان موزون و دلپسند خود را به جهان ادب عرضه كرده و شهرت فراواني به دست آورده است. خانم لوسيا گودوي آلكاواگا معروف به گابريلا ميسترال، شاعر و اديب معروف امريكاي لاتين در هفتم آوريل 1889م در دهكده دور افتاده‏اي در شيلي و در خانواده‏اي فرو دست، پاي به صحنه وجود گذاشت. چون در ده آنها مدرسه‏اي نبود، وي بدون آموزشي رسمي و مرتب، آموزش‏هاي پايه را فرا گرفت و با كوشش فراوان توانست در پايان تحصيلات خود، به مقام آموزگاري كودكان ده برسد. ميسترال در اين كار چنان شايستگي از خود نشان داد كه از طرف آموزش و پرورش شيلي به عنوان رايزن آموزشي برگزيده شد و از اين زمان بود كه در پاسخ به تلاش‏هاي جان‏كاهي كه براي بهبود فرهنگ مردم ده خود انجام داده بود، به نمايندگي مردم شيلي در جامعه ملل و پس ازآن در سازمان ملل متحد برگزيده شد. با اين حال، آوازه شاعري گابريلا ميسترال، از شركت در يك مسابقه ادبي در سال 1913م و دريافت جايزه نخست آن آغاز گرديد و تا آنجا پيش رفت كه وي را در شمار دو سه شخصيت برجسته ادبي امريكاي لاتين شناختند. شعر ميسترال، استوار و پرقدرت و زيباست. اما برخلاف بيشتر زنان سخن‏سراي امريكاي جنوبي، در هيچ يك از سروده‏هايش، نشانه‏اي از شورهاي سوزان جسماني نيست، از اين‏روست كه وي را يكي از سنگينْ‏سخن‏ترين شاعران زن قرن بيستم به شمار آورده‏اند. او در بسياري از اشعارش به ستايش احساسات و عواطف مادري مي‏پردازد و جايگاه مادر را با شيوايى خاصي تجليل مي‏كند. گابريلا ميسترال به دليل ويژگي‏هاي شعري خود، نه تنها در امريكاي لاتين از شهرتي بي‏مانند برخوردار است، بلكه در سال 1945م به خاطر داستان معروف "دعا به خاطر آنها كه خودكشي كردند"، موفق به اخذ جايزه ادبي نوبل گرديد. ميسترال در آثار نخستين خود، از تورات و اشعار برخي از ادبا مايه گرفته بود، اما از آن پس، سبك خاص خود را بازيافت و هيجان‏هاي گوناگوني كه روحش را آشفته مي‏ساخت، در شعر بيان مي‏كرد؛ هيجان ناشي از عشق مادري و عشق به زادگاه، اندوه ناشي از مرگ و شفقت و احساسي كه از ديدن مردم فقير به او دست مي‏داد. اين احساس‏هاي شخصي در آثار ميسترال، غالبا جاي خود را به صلح‏طلبي، عدالت‏خواهي، موضوع‏هاي عالي بشري، موضوعات تاريخي و موضوعات مربوط به آينده امريكاي لاتين مي‏داد. خانم گابريلا ميسترال سرانجام در هفتم ژوئيه 1957م در 68 سالگي در نيويورك درگذشت و در شهر سانتياگو پايتخت شيلي به خاك سپرده شد. كمتر نويسنده‏اي در زمان حيات، شهرت و افتخاري نظير گابريلا ميسترال به دست آورده است. مرگ او نيز تاثير عظيمي در سراسر كشورهاي اسپانيايي زبان كه اشعار ساده و خوش‏آهنگ او را مي‏ستودند، برجاي گذاشت.
جزاير سليمان در سال 1567م كشف شد. در سال 1885م شركت گينه جديد آلمان، مدعي مالكيت بر جزاير سليمان شده و آن‏جا را تصرف كرد. در اواخر قرن نوزدهم، انگلستان قسمت اعظم جزاير سليمان را تحت سلطه خود درآورد. در طي جنگ جهاني دوم، در سال‏هاي 1942 - 43 جزاير سليمان شاهد درگيري‏هاي شديدي ميان نيروهاي امريكايى و ژاپني بود تا اين كه به دست ژاپني‏ها تصرف شدند. در سال‏هاي پس از جنگ، جنبش‏هاي استقلال طلبانه‏اي در اين جزاير به وجود آمد و مبارزاتي صورت گرفت. در سال 1960م يك مجمع قانون‏گزاري در جزاير سليمان تشكيل شد و در نهايت، در سال 1976م به دنبال لغو تحت الحمايگي انگلستان، به خودمختاري رسيد. سرانجام با برپايى كنفرانس براي استقلال جزاير سليمان در لندن، اين جزاير در هفتم ژوئيه 1978 به استقلال دست يافت و به عضويت سازمان ملل متحد درآمد. جزاير سليمان با حدود 29 هزار كيلومتر مربع وسعت در قاره اقيانوسيه، در اقيانوس آرام و درياي سليمان و در جنوب غربي جزيره نائورو و شرق پاپوا گينه نو واقع شده است. جميعت آن در حدود 450 هزار نفر بوده كه اكثريت آنها مسيحي و عمدتاً پروتستان هستند. پايتخت جزاير سليمان هونيارا نام دارد و واحد پول آن دلار مي‏باشد. پيش‏بيني مي‏شود جمعيت جزاير سليمان تا سال 2025 در حدود 820 هزار نفر خواهد شد. زبان رسمي مردم اين جزاير، انگليسي و خط رايج، لاتين است. بيش از 94% مردم جزاير سليمان مليت ملانزيايي و بقيه عمدتاً اروپايي و چيني‏اند. گيزو، آئوكي و بوآلا نيز از شهرهاي مهم جزاير سليمان هستند. نظام سياسي حاكم بر جزاير سليمان فرمانداري كل، تحت حكومت پادشاهي انگلستان است.
/خ