اتخاذ شیوه‌های شاذ

به رغم اینکه نشانی از مخالفت سلاطین مرینی با اطباء در دست نیست و حتی به هنگام درمان بیماری‌ها به استمداد از این پزشکان ناگزیر بودند، اما در سرتاسر این دوره حتی به یک پزشک نامدار هم برنمی‌خوریم. (1) به نظر می‌رسد مشهورترین پزشک این دوره، ابوالعباس کریانی بوده است که توجه وی به علوم فلسفی شهرت داشته است. (2) او در شمار اطبای ابوالحسن مرینی بود (3) که ابن خطیب دقت نظرش در طب را ستوده (4) است. ابوالعباس به دلایلی نامعلوم در پایان عمر از دربار مرینی جدا شد و به غرناطه رفت و در زمینه ادویه مفرده به تحقیقاتی دست زد و سرانجام در 749ق. در تونس درگذشت. (5)
به دوره ابوعنان نیز از سرگذشت یکی از اطبای بیمارستان فاس و محتملاً پزشک شخصی سلطان اطلاعات اندکی وجود دارد؛ وی محمدبن قاسم بن ابوبکر قرشی مالقی بود که در کتابت و خوشنویسی دستی توانا داشت و در 754ق. از غرناطه به فاس آمد تا سرپرستی امور بیمارستان شهر را به عهده گیرد. (6) توصیفات ابن خطیب مبنی بر «شدید المغالطه بودن» و اتخاذ شیوه‌های شاذ، قرائنی است که از آشنایی او با فلسفه و منطق حکایت دارد. (7)

نمایش پی نوشت ها:
1- نک: پزشکان ابوالحسن، چون ابوعلی مغیلی، ابوعلی مراکشی و غیره در (ابن مرزوق، ص382).
2- به نظر می‌رسد حریری به دلیل اشتباه ناشی از انتساب قبیله‌ای وی، او را به اشتباه دو شخصیت متفاوت کریانی یا جزنائی پنداشته باشد (حریری، ص348).
3- ابن مرزوق، همان جا.
4- ابن خطیب، همان جا.
5- همو، ج1، ص277.
6- ابن خطیب، الاحاطه، ج6، ص515.
7- همو، ج6، ص516.

منبع مقاله :
فرهمند، یونس؛ (1394)، مرینیان: سیاست، جامعه و فرهنگ در مغرب سده‌های میانه، تهران: پژوهشکده‌ی تاریخ اسلام، چاپ اول.