نگاهی به کاربرد پزشکی ختمی گل سرخی

نام علمی (خانواده):

Hibiscus mutabilis L. (Malvaceae)

نام انگلیسی:

Cotton Rose, Chinese Rose

نام فارسی:

ختمی گل سرخی

مشخصات:

Hibiscus mutabilis L. درختی کوچک است که می‌تواند تا ارتفاع 5 متر رشد کند. پهنه برگ، به شکل قلب، بیضوی تا گرد - بیضی، دارای 5-7 برگچه، با قطر 10-15 سانتی‌متر و کاغذی است. برگ‌ها در جهت دور شونده از ساقه، به صورت ستاره‌ای متراکم و تا حدی نمدی هستند؛ در برای نزدیک شونده به ساقه، برگ‌ها ستاره‌ای کم پشت و کرک‌دار با عرض 8-15 سانتی‌متر هستند. در درمان زرد زخم، خارش پوستی، التهاب رحم، ترشحات زرد رنگ واژن، التهاب پستان، التهاب کلیه، التهاب مثانه، سوزش ادرار و عفونت، روزانه 5 تا 20 گرم از برگ گل به صورت جوشانده تجویز می‌شود. گل‌ها تکی (تک رست) و دارای چندین گلبرگ، صبح‌ها به رنگ سفید، و در بعد از ظهر به رنگ صورتی می‌باشند.

منشأ:

بومی چین.

ترکیبات شیمیایی:

ایزوکورسیترین، هیپروسید، روتین، کورستین، نارینجنین، اسید تتراکوزانوئیک، داکوسترول، اسید سالیسیلیک، کورسیمریترین، مراترین و ترکیبات دیگر.

کاربرد در طب سنتی:

این گیاه در ناسور (fistulae) پوستول و تومورها به کار می‌رود. برگ و گل آن به عنوان ضد درد، خلط‌آور، درمان خون‌ریزی بیش از حد ماهیانه در خانم‌ها، درد موقع دفع ادرار، التهاب و نیش مار به کار می‌رود. از برگ و گل گیاه، همچنین به عنوان مرهم، مدر و در درمان عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شود. پودر خشک شده برگ و گل به صورت ضماد و مخلوط با دم کرده غلیظ چای، در درمان کورک و جوش، به ویژه بر روی چانه، به کار می‌رود و باعث تخلیه سریع‌تر و درد کمتر جوش‌ها می‌شود. برگ و گل، همچنین در درمان زرد زخم، خارش پوستی، التهاب رحم، ترشحات زرد رنگ واژن، التهاب پستان، التهاب کلیه، التهاب مثانه، سوزش ادرار و عفونت به کار می‌رود. برگ ختمی گل سرخی بر روی تورم قرار داده می‌شود یا خرد شده، بر روی آبسه، سوختگی و زخم، فشرده (compress) می‌شود. همچنین به عنوان مسکن، آنتی دوت مسمومیت‌ها، مرهم، خلط‌آور و تب‌بر به کار می‌رود. از گل این گیاه برای بیماری‌های ریوی، و به همراه برگ برای درمان سوختگی، التهاب و نیش مار استفاده می‌شود. همچنین برای سرفه، سوزش ادرار و خون‌ریزی رحم نیز تجویز می‌شود.  

آثار دارویی:

ضد التهاب.

مقدار مصرف:

در درمان زرد زخم، خارش پوستی، التهاب رحم، ترشحات زرد رنگ واژن، التهاب پستان، التهاب کلیه، التهاب مثانه، سوزش ادرار و عفونت، روزانه 5 تا 20 گرم از برگ گل به صورت جوشانده تجویز می‌شود.

پی‌نوشت:

برای مشاهده پی‌نوشت‌های این کتاب به منبع مقاله مراجعه شود.

منبع مقاله :
لینگ، کوهویی - تانگ کیان، چوا - چای هون، تان؛ (1392)، راهنمای گیاهان دارویی: مصور و با رویکرد علمی و دارویی، مترجمان: حسین حسین‌زاده - محسن ایمن شهیدی، رامین رضایی، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی، چاپ اول.