چطور با مرگ عزيزان كنار بيايم ؟

نویسنده : سميه شرافتي



در اين ميان خيلي‌ها نمي‌دانند به فرد داغديده چه بايد بگويند. واكنش افراد به مرگ متفاوت است؛ بعضي افراد خيلي حرف مي‌زنند، بعضي‌ها خيلي كم حرف مي‌زنند و يا حرف‌هاي نادرست مي‌زنند.
اما نكته مهم اين است كه بايد مراحل مختلف سوگواري را تجربه كنيد تا بتوانيد مرگ آن عزيز را بپذيريد. مهم‌ترين مشكلاتي كه افراد دچار مي‌شوند، انكار، خشم و تنهايي است. وقتي مرگ عزيزي ناگهاني باشد واكنش معمول، عدم‌باور آن است.
وقتي مي‌دانيد كه كسي در بستر مرگ است و به اندازه كافي وقت داشته‌ايد كه خود را از لحاظ ذهني براي مرگ آن عزيز آماده كنيد، احتمالاً اين مرحله كه مرحله انكار است را موقع شنيدن خبر بيماري يا آسيب ديدگي او از سر گذرانده‌ايد.
بعضي‌ها تصور مي‌كنند كه ديدن جسد به آنها حس نزديكي به مرحوم را مي‌دهد اما خيلي‌هاي ديگر از آن احساس ناراحتي مي‌كنند.
با اين حال در هنگام سوگ كاملاً طبيعي است كه از دست همه عصباني شويد. مرگ گاهي اوقات ايمان افراد را هم مي‌لرزاند. گاهي اوقات مي‌پرسيد چرا بايد اتفاقات بدي بيفتد؟ چنين احساساتي كاملاً طبيعي است. بايد قبل از اينكه به مرحله پذيرش برسيد، مرحله انكار و خشم را پشت سر بگذاريد.
به هر حال مرگ عزيزان مهم‌ترين رويداد در زندگي است و باعث بحران عاطفي شديد مي‌شود. مرحله «بهبود» آرام و تدريجي است، زيرا پذيرش واقعيت مشكل است و فرد دچار سردرگمي مي‌شود. اگر فرد مرگ را به‌عنوان واقعيت زندگي بپذيرد، غم و اندوهش كمتر مي‌شود. فرد بايد بپذيرد كه مي‌تواند با مرگ و شرايط جديد سازگار شود.
با پشت سر گذاشتن مرحله رشد روان شناختي، فرد مي‌تواند در مقابل رويدادهاي سخت زندگي مقاوم شود. فرد بايد احساس تنهايي، خشم و غم را به راحتي با ديگران در ميان گذارد و اميدوار باشد و با وجود بي‌اشتهايي، غذاي مقوي بخورد.
غم و اندوه پس از مرگ عزيزان شامل اين مراحل مي‌شود: انكار و ناباوري، خشم، گناه و افسردگي. در اين حالت فرد غمگين و گوشه گير شده و نوسانات خلقي در رفتارش مشاهده مي‌شود. ولي با گذشت زمان به‌تدريج فرد به روال عادي باز مي‌گردد و فعاليت اجتماعي خود را از سر مي‌گيرد. در اين مرحله تشويق فرد اصلاً مؤثر نيست.
علائم اين افسردگي هم به اين صورت خود را نشان مي‌دهند: عدم‌تمركز، بي‌خوابي، زود از خواب بيدار شدن، دير خوابيدن، خواب طولاني و بيدار شدن با خستگي، تغيير عادات غذاخوردن، بي‌اشتهايي، عدم‌احساس مزه غذا، پرخوري و افزايش اشتها، احساس گناه، نااميدي و تنهايي، افزايش انتقاد از خود، افكار خودكشي، انزواي شديد، افزايش مصرف دارو و آرام بخش.
روانشناسان توصيه مي‌كنند كه در اين شرايط از فرد داغدار حمايت كنيد، اگر افسرده است او را به شاد بودن تشويق نكنيد، زيرا آمادگي ندارد. تا زماني كه فرد تمايل دارد، در مورد موقعيت موجود و مرگ عزيز با او صحبت كنيد. تـن صدايتان آرام و با محبت باشد.
به فرد نشان دهيد كه برايتان مهم است و به او توجه مي‌كنيد. با توجه و علاقه، به صحبت‌هاي فرد گوش كنيد. از تجارب مشابهي كه در زندگي داشته‌ايد، احساسات غم و اندوه خود را برايش تعريف كنيد. هرگز نگوييد: «احساساتت را درك مي‌كنم».
البته بايد گفت زمان كاملاً مشخصي براي پايان اندوه وجود ندارد؛ اين مرحله در افراد متفاوت است. به گفته كارشناسان، معمولاً اين مرحله يكسال به طول مي‌انجامد. البته اين امر به رابطه فرد با عزيزان از دست رفته، حمايت اطرافيان و عوامل فردي بستگي دارد. هرچه رابطه فرد با متوفي صميمي‌تر باشد، مرحله بهبود طولاني‌تر است.
با اين حال فرد كم كم به مرحله‌اي مي‌رسد كه با يادآوري خاطرات عزيز خود، كمتر ناراحت مي‌شود، به آينده چشم مي‌دوزد و اميدوار است. البته مراحل پس از مرگ عزيزان، بسته به فرهنگ‌هاي مختلف تفاوت مي‌كند.
منبع: همشهری آنلاین