عفونت باکتریایی در معده

عفونتهای معده می‌توانند ناشی از باکتری، ویروس یا سایر پاتوژن‌ها باشند. این مقاله اطلاعات دقیقی در خصوص علائم، علل و درمان عفونت باکتریایی معده فراهم ساخته است.
عفونت معده یا روده را گاستروانتریت نامند. گرچه عفونت دستگاه گوارش اغلب ناشی از ویروس است اما چنین عفونتهایی می‌توانند به دلیل باکتریها نیز بوجود آیند. چنین عفونتهایی زمانی رخ می‌دهند که باکتریهایی پوشش معده یا روده را آلوده سازند. هنگامی که غذای پخته شده به ویژه گوشت و مرغ که در دمای اتاق به مدت بیش از دو ساعت رها شده است، مصرف شود می‌تواند به این عارضه بیانجامد. مدیریت نامناسب غذا در رستوران، کافه تریا یا حتی در خانه می‌تواند به آلودگی غذا منجر شود. گاهی اوقات برخی باکتریها مانند استافیلوکوک اورئوس، سمومی را تولید می‌کنند که موجب بروز علائمی مانند اسهال، تهوع و استفراغ می‌شوند. اکثر عفونتهای معده به دلیل غذا و آب آلوده، یا غذایی که به خوبی پخته نشده باشد بوجود می‌آیند.

علل

گاستروانتریت یکی از شایع‌ترین علل عفونت معده به حساب می‌آید. در صورتی که گاستروانتریت بواسطه باکتریهایی مانند کمپیلوباکتر ژژونی، ایی کولی (E.Coli)، سالمونلا و غیره بوجود آمده باشد، تحت عنوان گاستروانتریت باکتریایی شناخته می‌شود. هلیکوباکتر پیلوری که یک باکتری گرم منفی است نیز موجب بروز عفونت در معده می‌شود. عفونت هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند به زخم معده، گاستریت یا ورم معده و حتی سرطان معده منجر شود.
گاستروانتریت موجب التهاب معده و همچنین روده می‌شود. گاستروانتریت باکتریایی زمانی رخ می‌دهد که غذای آلوده (یعنی غذای آلوده به باکتری) مصرف شود. هنگامی که غذای پخته شده به ویژه گوشت و مرغ که در دمای اتاق به مدت بیش از دو ساعت رها شده است، مصرف شود می‌تواند به این عارضه بیانجامد. مدیریت نامناسب غذا در رستوران، کافه تریا یا حتی در خانه می‌تواند به آلودگی غذا منجر شود.

علائم

علائم بسیاری از این عفونت وجود دارد که یکی از رایج‌ترین و بارزترین آنها اسهال است. سایر علائم عبارتند از:
• دل پیچه
• استفراغ
• تهوع
• دل درد
• وجود خون یا مخاط در مدفوع
• نفخ
• از دست دادن اشتها
• تب خفیف
ذکر این نکته اهمیت دارد که اسهال و استفراغ می‌تواند به کم آبی بدن بیانجامد. این علائم معمولاً به مدت سه تا پنج روز به طول انجامیده و به خودی خود برطرف می‌شوند. با این حال، چنانچه بیماری ادامه یافت، آنگاه بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

درمان

اکثر علائم عفونت معده معمولاً ظرف چند روز به خودی خود برطرف می‌شوند. با این حال، گاهی اوقات علائم به مدت بیش از چند روز دوام می‌آورند. بیشترین نگرانی در خصوص عفونتهای معده این است که به دلیل بروز اسهال و استفراغ، ممکن است مایعات بدن از دست رفته که خود به کم آبی بدن منجر خواهد شد. درمان عفونتهای باکتریایی به قرار زیر است:
• نوشیدن مقدار زیادی مایعات جهت حفظ آب بدن
• پزشکان معمولاً محلول مایع درمانی خوراکی (اُ آر اس) را در این وضعیت تجویز می‌کنند.
• در صورت بروز کم آبی شدید ناشی از گاستروانتریت، مایع داخل وریدی جهت جایگزین ساختن مایعات بدن مورد نیاز خواهد بود.
• در صورت بروز عفونتهای شدید معده ناشی از باکتری پزشکان ممکن است آنتی بیوتیکهایی را تجویز نمایند. آنتی بیوتیکهایی که معمولاً تجویز می‌شوند، سیپروفلوکساسین، سفتریاکسون و سفیکسیم را شامل می‌شود.
• داروهایی جهت درمان تهوع، استفراغ و اسهال نیز به منظور تحت کنترل قرار دادن علائم تجویز می‌شوند.
اقدامات خود مراقبتی و پیشگیرانه
علاوه بر درمان ارائه شده توسط پزشک، برخی اقدامات خود مراقبتی در بهبود از عفونتهای معده مفید خواهد بود. این اقدامات به قرار زیر هستند:
• مراقبت از خود در خصوص کم آبی بدن، مصرف محلول الکترولیت جهت جایگزین مایعات از دست رفته بدن بواسطه بروز اسهال را شامل می‌شود.
• بهتر است از مصرف غذاهای جامد برای مدت زمانی خودداری کرده و از یک رژیم غذایی مایع پیروی نمایید.
• از مصرف غذاهای تند، سرشار از چربیهای اشباع شده و قند خودداری کنید به این دلیل که می‌تواند اسهال را تشدید سازد. سعی کنید برای مدتی غذاهای ساده و بی نمک و بدون ادویه مصرف کنید.
• از مصرف شیر و هر یک از محصولات لبنی دیگر خودداری کنید.
• بهتر است از مصرف قهوه، چای و نوشابه‌های گازدار خودداری کنید به این دلیل که ممکن است وضعیت شما را بدتر سازند.
به منظور پیشگیری از ابتلاء به عفونت باکتریایی معده، اقداماتی که بایستی اتخاذ شود در زیر آورده شده است:
• همیشه اطمینان حاصل کنید که دستان خود را پس از استفاده از سرویس بهداشتی کاملاً بشویید.
• از مصرف غذاهای خام مانند جوانه و سبزیجات و میوه از پیش خرد و قاچ شده که برای مدتی در بیرون از یخچال و در دمای اتاق نگه داشته شده‌اند خودداری کنید.
• از خوردن گوشت، مرغ و غذاهای دریایی به خوبی پخته نشده خودداری کنید. لازم است که گوشت به خوبی پخته شود تا هیچ خطری از بروز عفونت پس از مصرف آن شما را تهدید نکند.
• چنانچه در خانه آشپزی می‌کنید، تخته‌های برش جداگانه‌ای برای سبزیجات و گوشت داشته باشید. این کار می‌تواند از انتقال متقابل آلودگی جلوگیری کند.
• همیشه گوشت، مرغ و محصولات دریایی خام را پیش از پخت به طور کامل شستشو دهید.
اکثر عفونتهای باکتریایی معده معمولاً به خودی خود بهبود می‌یابند. با این حال، به منظور جلوگیری از بروز هرگونه مشکلات بیشتر، بهتر است به پزشک مراجعه کرده بطویکه پزشک درمان و داروهای مورد نیازتان را تجویز خواهد کرد. از بروز عفونتهای معده می‌توان تا حد زیادی با رعایت اقدامات احتیاطی مناسب مانند نوشیدن آب پاکیزه و حفظ بهداشت جلوگیری کرد.
سلب مسئولیت:‏‎ ‎اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک ‏متخصص در نظر گرفته شود.‏