اقیانوس‌ها در آستانه یک فاجعه عظیم

با دستان خود دنیای خود را تخریب نکنیم
 

چکیده
بیشتر خبرهای امروزی حاکی از آن است که اقیانوس همچون انقراض بزرگ ماقبل تاریخ، با یک انقراض بی‌سابقه از گونه‌های جانوری و گیاهی روبه‌رو هستند. این گزارش نقل می‌کند که دریاها به دلیل تأثیر و نفوذ گسترده شماری از تنش‌های خاص و شدید، از گرم شدن آب‌وهوا و اسیدی شدن آب دریا گرفته تا آلودگی‌های شیمیایی گسترده و ماهیگیری بی‌رویه، بسیار سریع‌تر از آن چیزی که همگان پیش‌بینی می‌کردند در حال نابودی و انحطاط است.

تعداد کلمات 1555/ تخمین زمان مطالعه 8 دقیقه

بنابراین گزارش، کنار هم قرار گرفتن این عوامل محیط‌زیست دریایی را با فاجعه‌ای که در تاریخ انسان بی‌سابقه است تهدید می‌کند. در ادامه این گزارش آمده است که در اوایل سال جاری، گروهی از دانشمندان ارشد در حوزه محیط‌زیست دریایی به درخواست برنامه جهانی وضعیت اقیانوس و اتحادیه بین‌المللی حفظ طبیعت، در دانشگاه آکسفورد گرد هم آمدند.
نظریه‌ای که این گروه مؤکدا بر آن تأکید داشت این است که پتانسیل انقراض گونه‌ها، از ماهی‌های بزرگ در یک‌طرف مقیاس گرفته تا مرجان‌های کوچک در طرف دیگر، مستقیماً قابل‌مقایسه با پنج انقراض بزرگ ثبت‌شده در تاریخ زمین‌شناسی است، بیشترین مرگ‌ومیر گونه‌ها در این دوره اتفاق افتاد. آن‌ها در محدوده‌ای از رویداد 450 میلیون سال پیش مربوط به دوره اوردوویشین- سیلورین تا انقراض 65 میلیون سال پیش دوره کرتاسه – ترشیاری طبقه‌بندی می‌شوند. دانشمندان براین عقیده هستند که دایناسورها در دوره کرتاسه – ترشیاری منقرض شدند. بدترین نوع انقراض در 250 میلیون سال پیش و در پایان دوره پرمین اتفاق افتاد. در طی این دوره نزدیک به 70 درصد از گونه‌های زمینی یا خشکی و 96 درصد از گونه‌های دریایی از بین رفتند.
گروهی 27 نفره از دانشمندان با بررسی آخرین تحقیقات انجام‌گرفته در تمام حوزه‌های علمی محیط‌زیست دریایی، به این نتیجه رسیدند که ترکیبی از عوامل تنش‌زا در ایجاد شرایطی مرتبط با انقراض‌های گسترده گونه‌ها در تاریخ کره زمین دخیل است. آن‌ها همچنین به نتیجه رسیدند که سرعت و میزان فساد یا واگونگی اقیانوس‌ها بسیار سریع‌تر از پیش‌بینی‌هاست.
بسیاری از تأثیرات منفی برآورده شده بیشتر از بدترین پیش‌بینی‌هاست.
ممکن است که مراحل اولیه انقراض چشمگیر جهانی از پیش آغازشده باشد.گروهی 27 نفره از دانشمندان با بررسی آخرین تحقیقات انجام‌گرفته در تمام حوزه‌های علمی محیط‌زیست دریایی، به این نتیجه رسیدند که ترکیبی از عوامل تنش‌زا در ایجاد شرایطی مرتبط با انقراض‌های گسترده گونه‌ها در تاریخ کره زمین دخیل است. آن‌ها همچنین به نتیجه رسیدند که سرعت و میزان فساد یا واگونگی اقیانوس‌ها بسیار سریع‌تر از پیش‌بینی‌هاست.
بسیاری از تأثیرات منفی برآورده شده بیشتر از بدترین پیش‌بینی‌هاست.
دکتر الکس راجرز، پروفسور زیست‌شناسی بقا در دانشگاه آکسفورد و مدیر علمی برنامه جهانی وضعیت اقیانوس بیان کرد:" یافته‌ها شوک‌آور هستند. زمانی که ما تأثیرات گسترده آنچه بشریت بر سر اقیانوس آورده را بررسی می‌کردیم، پیامدهایی به‌مراتب بدتر از آن چیزی که مستقلاً به آن پی برده بودیم را یافتیم. این وضعیت، وضعیت بسیار جدی‌ای است که در هر سطحی نیازمند عملکردی صریح و روشن است. ما به دنبال یافتن عواقب تغییرات محیطی بر بشریت هستیم، عواقبی که بر حیات بشری و بدتر از آن، بر حیات کودکان و نسل‌های بعدی نیز تأثیرگذار خواهد بود.
گروهی از متخصصان در بازبینی تحقیقات اخیر به شواهد محکمی دست یافتند که نشان می‌دهد تغییرات آب‌وهوایی از پیش در کاهش سلامت اقیانوس‌ها تأثیر شگرفی داشته است. از این قبیل تغییرات آب‌وهوایی می‌توان به تأثیرات انسانی یا دخالت انسان نظیر ماهی گیری بی‌رویه و هدر رفتن مواد مغذی از خاک کشاورزی اشاره کرد.
نه‌تنها با کاهش شدید بسیاری از گونه‌های ماهی روبه‌رو هستیم بلکه در برخی موارد با انقراض گونه‌های دریایی و مقیاس ناپایداری از انقراض منطقه‌ای برخی از انواع زیستگاه‌ها نظیر کرنا و علفزارهای دریایی روبه‌رو هستیم اما ممکن است برخی از اکوسیستم‌های دریایی نظیر صخره‌های مرجانی در یک نسل از بین رفته باشند.
این گزارش بیان می‌دارد که: افزایش کم اکسیژنی (کمبود اکسیژن) و بی‌اکسیژنی (منطقه مرگ اقیانوس) و ترکیب آن‌ها با گرمای اقیانوس و اسیدسازی، از سه عامل موجود در انقراض‌های گسترده در تاریخ زمین به شمار می‌روند.
 

شواهد علمی محکمی وجود دارد که نشان می‌دهد این سه عامل بار دیگر در اقیانوس ترکیب‌شده و توسط عوامل تنش‌زای مختلفی تشدید می‌شوند. گروه علمی نتیجه گرفتند که اگر سیر تخریبی فعلی ادامه پیدا کند پیدایش انقراض جدید دور از انتظار نیست. (اجتناب‌ناپذیر بود)
این گروه از دانشمندان به شماری از شاخص‌ها به‌منظور نشان دادن میزان بغرنج بودن وضعیت اشاره داشتند. برای مثال این شاخص‌ها نشان می‌دهد که پاک‌سازی مرجانی گسترده‌ای که در 1998 انجام گرفت، 16 درصد از تمام تپه‌های مرجانی را از بین رفت و همچنین ماهیگیری بی‌رویه برخی از زیستگاه‌های آن‌ها و همچنین جمعیت گونه‌هایی که به‌طور غیر عمد صید می‌شدند را تا بیش از 90 درصد کاهش داد.
بر اساس این شواهد، تحقیقات عملی جدید بیان می‌کند که آلوده‌کننده‌هایی نظیر عایق‌های نسوز شیمیایی و عطرهای های مصنوعی که در شوینده‌ها وجود دارد در دریاهای قطبی یافت شده‌اند و این مواد شیمیایی می‌تواند توسط تکه پلاستیک‌های کوچکی که در اقیانوس‌ها سرگردان هستند جذب‌شده و پیاپی توسط جانوران دریایی چون ماهی‌های کف زی خورده شوند تکه‌های پلاستیک به انتقال و جابه‌جایی جلبک‌ها از مکانی به مکان دیگر کمک می‌کند و شمار شکوفه‌های جلبکی سمی را افزایش می‌دهد. این اتفاق به دلیل ورود آلودگی‌های غنی از مواد مغذی از زمین‌های کشاورزی به دریا و اقیانوس‌هاست. متخصصان قبول دارند که زمانی که این تهدیدات و تهدیدات دیگر روی‌هم انباشته شوند، اقیانوس‌ها و اکوسیستم‌ها قادر به بازیابی مجدد نیستند و به‌طور پیوسته مورد هجوم تهدیدات مختلف قرار می‌گیرند.
این گزارش یک سری از توصیه‌ها را تنظیم و تدوین کرده و از دولت‌ها، گروه‌ها یا نظام‌های منطقه‌ای و سازمان ملل می‌خواهد تا این اقدامات را به‌منظور حفاظت بهتر از اکوسیستم اقیانوس اجرا کند و به‌طور ویژه خواستار اتخاذ فوری مدیریت و حکومت‌داری بهتر در بخش‌های گسترده و حفاظت نشده دریاهای آزاد است.
دان لافولی، مشاور ارشد اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت در حوزه علم و حفاظت دریایی بیان کرد:" متخصصان ارشد جهانی در حوزه اقیانوس‌ها از مقیاس و بزرگی تغییراتی که در اقیانوس‌ها شاهدش هستیم شگفت‌زده شده‌اند. در مورد اقیانوس‌ها ما با چالش‌های گسترده‌ای در آینده روبه‌رو خواهیم شد اما برخلاف نسل قبل میدانیم که باید چه اتفاقی بیافتد. زمان حفاظت از قلب آبی زمینمان همین حالا، همین امروز و فوری است."
در این هفته، نتایج این گزارش در سازمان ملل در نیویورک و زمانی که نمایندگان بحث خود را در مورد اصلاحات مدیریتی بر اقیانوس‌ها آغاز کنند مطرح خواهد شد.
 

انقراض کرتاسه-ترشیاری (پایان دوره کرتاسه-ترشیاری: 65 میلیون سال قبل)
پلانکتون‌ها که در انتهای زنجیره غذایی اقیانوس‌ها قرار دارند به‌شدت در این رویداد ضربه خوردند که در پی آن ما شاهد مرگ آخرین دایناسورهای غیر پرنده بودیم. مزاسورها و پلسیوسورهای عظیم‌الجثه نیز دریاها را ترک کردند. گمان می‌رفت که شهاب‌سنگ و انفجار آتش‌فشان در این امر دخیل بودند.
انقراض تریاس- ژوراسیک (پایان دوره:205 میلیون سال پیش)
این رویداد تأثیر عمیقی بر دریا و خشکی گذاشت و طی آن 20 درصد از موجودات و گونه‌های دریایی از بین رفتند. به‌طورکلی نیمی از گونه‌های شناخته‌شده که بروی زمین زندگی می‌کردند در آن زمان منقرض شدند. تغییرات آرام آب‌وهوایی، بی‌ثباتی سطح دریا و انفجارهای آتش‌فشانی همگی از عوامل ناپدید شدن گونه‌های جانوری بودند.
انقراض پِرمین-تریاس (پایان این دوره: 251 میلیون سال پیش)
این دوران که عنوان مرگ عظیم را به خود اختصاص داده، شدیدترین انقراض در کره زمین به‌حساب می‌آید که در طی آن 96 درصد از گونه‌های دریایی همچون سه‌چهارم گونه‌های خشکی از بین رفتند. مدت بسیار طولانی سپری شد تا زمین بتواند از انقراضی که " مادر تمام انقراض‌های گسترده " نامیده می‌شد دوباره خود را احیا کند.
انقراض دونین پسین (375-360 میلیون سال پیش)
سه‌چهارم تمام گونه‌های زمین در دوره‌ای که چندین میلیون سال به طول انجامید نابود شدند. دریاهای کم‌عمق بیشترین آسیب را دیدند و مرجان‌ها برای 100 میلیون سال دیگر هم نشدند. تغییرات سطح دریا و تغییرات آب‌وهوا یکی از عوامل شبه دار این انقراض بودند.
انقراض اردوویشین-سیلورین (پایان این دوره:450-440 میلیون سال پیش)
سومین انقراض گسترده در تاریخ کره زمین دارای دو رأس زمان مرگ بود. در دوره اردوویشین حیات بیشتر در دریا جریان داشت بنابراین از شمار موجودات دریایی چون تریلوبیت‌ها، بازوپایان و گریپتولیت‌ها به‌شدت کاسته شد. به‌طورکلی تقریباً 85 درصد از گونه‌های دریایی از بین رفتند.