رنج باعث فراهم آمدن فرصت برای تمرین ایمان‌ورزی است
 
چکیده
بزرگ‌ترین کارکرد رنج در نگاه مسیحیت، راستی‎آزمایی ایمانِ انسان مومن است. خداوند انسان را آفرید تا او را اطاعت کنند و فرمان‌بردار او باشند. به او نعمت‌های بی‌شمار داد و تنها از او یک چیز طلب نمود و آن ایمان راستین بود. صِرف ایمان آوردن برای خداوند کافی نیست؛ او باورمندان را با رنج‌ها می‌آزماید و غربال می‌کند تا انسان ایمانش ناب و خالص گردد. رنج، تمرینی است برای راستی‌آزمایی ایمان برای خود فرد تا که نقصانش را دریابد و مرتفع سازد تا لایق خداوند گردد.

تعداد کلمات 2378/ تخمین زمان مطالعه 12 دقیقه
نویسنده: عارفه گودرزوند(دانشجوی دکتری مطالعات تطبیقی ادیان)


رنج، راستی آزمایی ایمان

خداوند انسان را برای خود آفرید. برای آن‌که او را اطاعت کند. این پروردگار مهربانی، برای انسان بهترین و متعالی‌ترین طرح‌ها را برنامه‌ریزی نمود. او یگانه پسرش را عطا کرد تا انسان هبوط‌یافته را از شرور و رنج‌های این دنیا، رهایی بخشد. خدا به خاطر انسان و همراه انسان رنج برد. او عشق و محبت بی‌دریغ خود را خالصانه نثار انسانی کرد که او را مطیع و فرمان‌بردار نبود و این عشق را به نهایت خود رساند. حال نوبت انسان است که عشق خود را نسبت به خداوند ثابت کند. ایمان به خدا و طاعت او و پیروی از مسیح تنها راه اثبات این عشق بود. ایمانی که در برابر عشق و خیرخواهی و رنج خداوند ناچیز می‌نمود. صِرف ایمان آوردن برای خداوند کافی نبود و ادعای عشق و جبران نافرمانی به اینجا ختم نمی‌شد؛ او باید ایمانش آزموده می‌شد تا ناب گردد؛ تا درستی آن ثابت شود؛ تا لایق پروردگار گردد؛ هم‌چون ابراهیم، ایوب، یوسف و عیسی.
 «پس به سخن او رضا دادند و رسولان را حاضر ساخته، تازیانه زدند و قدغن نمودند که دیگر به نام عیسی حرف نزنند، پس ایشان را مرخص کردند و ایشان از حضور اهل شورا شادخاطر رفتند از آن‌رو که شایسته آن شمرده شدند که به جهت اسم او رسوایی کشند.»[1]
یا نمونه دیگر: «و در دمشق، شاگردی حناِنیا نام بود که خداوند در رؤیا بدو گفت: ای حّنانیا! عرض کرد: خداوندا لبیک! خداوند وی را گفت: برخیز و به کوچ‌ ای که آن را راست می‌نامند بشتاب و در خانه یهودا، سولس طرسوسی را طلب کن زیرا که اینک دعا می کند و شخصی حّنانیا نام را در خواب دیده است که آمده، بر او دست گذارد تا بینا گردد. حّنانیا جواب داد که ای خداوند، درباره این شخص از بسیاری شنیده‌ام که به مقدسین تو در اورشلیم مشّق‌‌ها رسانید و در اینجا نیز از رؤسای کهنه قدرت دارد که هر که نام تو را بخواند، او را حبس کند. خداوند وی را گفت: برو زیرا که او ظرف برگزیده من است تا نام مرا پیش امت‌ها و سلاطین و بنی اسرائیل ببرد. زیرا که من او را نشان خواهم داد  رنج به ما نشان می‌دهد که آیا ایمان ما برای عشق به خداست یا برای سودهایی که به ما می‌رسد. ایوب با وفاداری خود به خدا در میانه‌ی رنج و اندوه، نشان داد که صرفاً برای عشق خدا، بنده اوست نه برای منفعت‌هایی که خدا به او می‌رساند. این معنا در گفتگوی خدا و شیطان آشکار می‌گردد. «خداوند به شیطان گفت: آیا در بنده‌ی من ایوب تفکر کردی که مثل او در زمین نیست؟ مرد کامل و راست و خداترس که از گناه اجتناب می‌کند! شیطان در جواب خداوند گفت: آیا ایوب مجاناً از خدا می‌ترسد؟ آیا تو گرد او و گرد خانه او و گرد همه اموال او، به هر طرف حصار نکشیدی و اعمال دست او را برکت ندادی و مواشی او در زمین منتشر نشد؟ لیکن الان دست خود را دراز کن و تمامی مایملک او را لمس نما و پیش روی تو، تو را ترک خواهد نمود».که چقدر زحمت‌ها برای نام من باید بکشد».[2] «در هیچ چیز لغزش نمی‌دهیم که مبادا خدمت ما ملامت کرده شود، بلکه در هر امری خود را ثابت م‌ کنیم که خدام خدا هستیم: در صبر بسیار، در زحمات، در حاجات، در تنگی‌ها، در تازیانه‌ها، در زندان‌ها، در فتنه‌ها، در محنت‌ها، در بی‌خوابی‌ها، در گرسنگی‌ها، در طهارت، در معرفت، در حلم، در مهربانی، در روح‌ القدس، در محبت بی‌ریا، در کلام حق، در قوت خدا با اسلحه عدالت بر طرف راست و چپ، به عزت و ذّلت، و بدنامی و نیکنامی». [3] «و همه کسانی که می‌خواهند در مسیح عیسی به دین‌داری زیست کنند، زحمت خواهند کشید».[4]
رنج باعث فراهم آمدن فرصت برای تمرین ایمان‌ورزی است. [5]«خدای همه فیض‌ها که ما را به جلال ابدی خود در عیسی مسیح خوانده است، شما را بعد از کشیدن زحمتی قلیل، کامل و استوار و توانا خواهد ساخت.»[6] «کیست که ما را از محبت مسیح جدا سازد؟ آیا مصیبت و دلتنگی یا جفا یا قحط یا عریانی یا خطر یا شمشیر چنانکه مکتوب است که بخاطر تو تمام روز کشته و مثل گوسفندان ذبحی شمرده می شویم. بلکه در همه این امور از حد زیاده نصرت یافتیم، به‌وسیله او که ما را محبت نمود. زیرا یقین می‌دانم که نه موت و نه حیات و نه فرشتگان و نه رؤسا و نه قدرت‌ها و نه چیزهای حال و نه چیزهای آینده. و نه بلندی و نه پستی و نه هیچ مخلوق دیگر قدرت خواهد داشت که ما را از محبت خدا که در خداوند ما مسیح عیسی است جدا سازد.»[7]
نیز یکی از حکمت‌های رنج ایوب را این‌گونه تفسیر می‌کنند که او با رنج خود، از خدمت کردن به خدا با انگیزه‌های غلط، حفظ گردید؛ ایمانش خالص شد و خدا را برای خودِ خدا عبادت و بندگی کرد. [8]
رنج برهانی است برای ما که واقعیت ایمان خود را بسنجیم و بالاتر اینکه، رنج در خدمت خالص کردن ایمان ماست: «و در آن وجد می‌نمایید، هر چند در حال، اندکی از راه ضرورت در تجربه‌های گوناگون محزون شده‌اید، تا آزمایشِ ایمان شما که از طلای فانی با آزموده شدن در آتش گران‌بهاتر است، برای تسبیح و جلال و اکرام یافت شود در حین ظهور عیسی مسیح. که او را اگرچه ندیده‌اید محبت می‌نمایید و الان اگرچه او را نمی بینید، لکن بر او ایمان آورده، وجد می‌نمایید با خرمی‌ای که نمی‌توان بیان کرد و پراز جلال است.»[9]
 

رنج، تجلی ایمان حقیقی به خداوند

 رنج به ما نشان می‌دهد که آیا ایمان ما برای عشق به خداست یا برای سودهایی که به ما می‌رسد. ایوب با وفاداری خود به خدا در میانه‌ی رنج و اندوه، نشان داد که صرفاً برای عشق خدا، بنده اوست نه برای منفعت‌هایی که خدا به او می‌رساند. این معنا در گفتگوی خدا و شیطان آشکار می‌گردد. [10]و[11] «خداوند به شیطان گفت: آیا در بنده‌ی من ایوب تفکر کردی که مثل او در زمین نیست؟ مرد کامل و راست و خداترس که از گناه اجتناب می‌کند! شیطان در جواب خداوند گفت: آیا ایوب مجاناً از خدا می‌ترسد؟ آیا تو گرد او و گرد خانه او و گرد همه اموال او، به هر طرف حصار نکشیدی و اعمال دست او را برکت ندادی و مواشی او در زمین منتشر نشد؟ لیکن الان دست خود را دراز کن و تمامی مایملک او را لمس نما و پیش روی تو، تو را ترک خواهد نمود».[12]
یکی از فواید رنج کشیدن در حکایت ایوب را می‌توان نشان دادن ایمان حقیقی او ذکر کرد. آن‌جا که خداوند از ایمان ایوب در مقابل شیطان، به خود می‌بالد و آن را می‌ستاید، شیطان ادعا می‌کند که ایوب به خاطر وفور نعمات و خدم و حشم به خداوند مؤمن مانده است. چنان‌چه او در ورطه‌ی مصیبت گرفتار آید از آن سربلند بیرون نخواهد آمد. سپس شیطان از خدا می‌خواهد که درستی ایمان ایوب را محک بزند. در نهایتِ داستان معلوم می‌گردد که ایوب از این آزمایش سربلند بیرون می‌آید.[13]
از این حکایت روشن می‌شود که گاه شیطان عامل رنج‌های ماست. این‌که در جهان شیطان وجود دارد و او می‌خواهد مانع ایمان مردم شود و اوست که مردم را به رنج و بدبختی می‌کشاند تا دست از خدا بردارند. [14]

 

بیشتر بخوانید: رنج باعث درک شادی و لذت در زندگی


با خواندن حکایت ایوب، رنج‌های او گزاف و بدون تبیین به نظر می‌رسد. خدا هیچ‌گاه به ایوب توضیح نداد که چرا رنج می‌کشد؛ نیز ایوب هیچ‌گاه نفهمید که چرا رنج می‌کشد. اما ایوب توانست واقعی بودن ایمان خود را از راه رنج ثابت کند و نیز ارزش خدایی را که می‌توان به آن اعتماد کرد نشان دهد. [15]
خدا از ما می‌خواهد چنان رشد یافته و ثابت در ایمان خود باشیم که حتی در بدترین شرایط ایمان خود را حفظ کنیم. این به دلیل درجات ایمان است. ما معمولاً ایمان می‌آوریم تا از مشکلات رهایی یابیم؛ اما با قرار گرفتن در چالش‌های زندگی باید دید آیا درجات بالاتری از ایمان را تجربه می‌کنیم یا آن را فرو می‌گذاریم.
باید از فریب شیطان برحذر بود. گاهی رنج‌های ما برای حفظ کلمه خدا در قلبمان است. ما به دلیل اینکه مایلیم این کلمه را نگاه داریم، شیطان ما را رنج می‌دهد تا آن را فروگزاریم. شیطان می‌داند که کلمه‌ی خدا، ما را کمک می‌کند تا در زندگی پیروز باشیم و او مایل است که اگر بتواند آن را متوقف کند. پس ما را رنج می‌دهد تا آن را از ما بدزدد؛ اما باید مراقب بود که این نقشه شیطان است. «و لکن ریشه‌ای در خود ندارند بلکه فانی می باشند و چون صدمه‌ای یا زحمتی به سبب کلام روی دهد در ساعت لغزش می‌خورند».[16]
بنابراین ما رنج می‌کشیم به خاطر آن‌که وسیله‌ای برای آزمودن ایمان ماست. خداوند از روی محبت و صادقانه، رنج را برای پرورش دادن، پرهیزکاری و بلوغ ما به‌کار گرفته است. «نصیحتی را فراموش نموده‌اید که با شما چون با پسران مکالمه می‌کند که «ای پسر من تأدیب خداوند را خوار مشمار و وقتی که از او سرزنش یابی، خسته‌خاطر مشو، زیرا که خداوند هرکه را دوست می‌دارد، توبیخ می‌فرماید و هر فرزند مقبول خود را به تازیانه می‌زند.»[17]گاه اطاعت از خداوند برای ما هزینه بردار و مشکل است. هزینه‌هایی چون فداکاری، شجاعت، تنبیه و باور به اینکه خداوند نیکو است و بهترین‌ها را برای ما خواهان است. رنج به خودی خود، ایمان و کمال به و جود نمی‌آورد، بلکه تنها ابزاری است که خدا از آن استفاده می‌کند تا ما را به سوی خود بخواند تا او و کلمه اش را پاسخ گوییم. رنج، ما را مجبور می‌سازد به جای آنکه به دارایی‌ها و امکانات خودمان تکیه کنیم به راه‌های خداوند اعتماد کنیم.
 امتحانات، ایمان ما را می‌آزمایند و ما را برای به‌کارگیری عهدها و اصول کلمه برمی‌انگیزانند. «ای خدای عدالت من، چون من بخوانم مرا مستجاب فرما. در تنگی مرا وسعت دادی. به من کرم فرموده دعای من را بشنو.»[18] رنج و بلایا این حقیقت را به ما آموزش می‌دهند: «جان من فقط برای خدا خاموش می‌شود، زیرا که نجات من از جانب اوست. او تنها صخره و نجات من است و قلعه بلند من. ای جان من! فقط برای خدا خاموش شو، زیرا که امید من از وی است. بر خداست نجات و جلال من. صخره قوت من و پناه من در خداست. ای قوم من، همه وقت در او توکل کنید و دل‌های خود را به حضور وی بریزید. زیرا خدا ملجأ ماست.» [19]
رنج به عنوان روشی است برای یادگیری اینکه طاعت حقیقی به چه معناست. رنج آزمایشی از صداقت و وفاداری ماست. «هرچند پسر بود، به مصیبت‌هایی که کشید، اطاعت را آموخت.»[20]
گاه اطاعت از خداوند برای ما هزینه بردار و مشکل است. هزینه‌هایی چون فداکاری، شجاعت، تنبیه و باور به اینکه خداوند نیکو است و بهترین‌ها را برای ما خواهان است. رنج به خودی خود، ایمان و کمال به و جود نمی‌آورد، بلکه تنها ابزاری است که خدا از آن استفاده می‌کند تا ما را به سوی خود بخواند تا او و کلمه اش را پاسخ گوییم. رنج، ما را مجبور می‌سازد به جای آنکه به دارایی‌ها و امکانات خودمان تکیه کنیم به راه‌های خداوند اعتماد کنیم.[21]
آزمایشِ اعتبارِ آن‌چه مؤمنان ادعا می‌کنند، یکی از مهم‌ترین دلایل اجازه خداوند برای رنج بردن آن‌هاست. «زیرا او طریقی را که می‌روم، می‌داند و چون مرا می‌آزماید، مثل طلا بیرون می‌آیم.»[22]
 بسیاری از انسان‌ها که به ایمان خود دل‌گرم هستند و بدان اطمینان دارند، هنگامی‌که در زیر سیلاب غم و اندوه قرار می‌گیرند، فقدانی را در ایمانشان می‌یابند. می‌توان قرار گرفتن انسان را در زیر سختی‌ها به ساخته شدن برلیان تشبیه کرد. یک راه مطمئن برای امتحان الماس خالص، آن است که با آب امتحان می‌شود و یک سنگ جعلی هرگز هم‌چون برلیان نمی‌درخشد. یک سنگ تراشیده می‌شود تا برلیان شود؛ انسان نیز رنج می‌کشد تا هم‌چون برلیان بدرخشد.
 

داستان انبیاء و راستی آزمایی از طریق رنج

به نظر می‌رسد بهترین دلیل برای امتحان انسان از طریق رنج، آزمودن قوت و شدت ایمان او باشد. یکی از موارد کلاسیک در کتاب مقدس، آزمودن ایمان ابراهیم است. آن‌جا که خداوند از ابراهیم کاری سخت را خواسته است: «ای ابراهیم اکنون پسر خود را که یگانه توست و او را دوست می‌داری، یعنی اسحاق را بردار و به زمین موریا برو و او را در آن‌جا، بر یکی از کوه‌هایی که به تو نشان می‌دهم، برای قربانی سوختنی بگذران.»[23]
قربانی اسحقاق و مواجه شدن ابراهیم با این آزمونِ سخت، طبق بررسی‌های محققان مشکل‌ترین آزمون و دردآورترین مسئله‌ای است که هر انسانی با آن روبه‌رو می‌گردد. ابراهیم، ایمانِ باورنکردنی و شگفت‌انگیز خود را در این موقعیت به نمایش گذاشت. او بدون هیچ سؤال یا استدلالی، سریعاً خدا را اطاعت نمود. آیات این باب توضیح می‌دهد که چگونه ابراهیم به خداوند اعتماد کامل داشت. در نهایت، نیّت خیرخواهانه خداوند نمایان گشت.
پولس در باب ایمان ابراهیم، او را پدر مؤمنان می‌خواند: «چنان‌که ابراهیم به خدا ایمان آورد و برای او عدالت محسوب شد. پس آگاهید که اهل ایمان فرزندان ابراهیم هستند.»[24]؛ «به ایمان ابراهیم چون امتحان شد، اسحاق را گذرانید و آن‌که وعده‌ها را پذیرفته بود، پسر یگانه خود را قربانی می‌کرد. چون‌که یقین دانست که خدا قادر بر برانگیزانیدن از اموات است و هم‌چنین او را در مثلی از اموات نیز بازیافت.»[25] ابراهیم با از سرگذراندن امتحان خدا، الگوی ایمان گردید.
هر زمان که خدا ما را در سختی قرار می‌دهد، دو چیز بر ما آشکار می‌سازد: قوت و ضعف ایمان ما و صداقت و راستی خداوند. وقتی قوتی نداریم در او آرام می‌گیریم. قدرت الاهی ما را از ضعف‌ها رهایی می‌بخشد. «مرا گفت: فیض تو مرا کافی است، زیرا که قوّت من در ضعف کامل می‌گردد. بنابراین، از ضعف‌ها و رسوایی‌ها و احتیاجات و زحمات و تنگی‌ها به خاطر مسیح شادمانم؛ زیرا که چون ناتوانم، آن‌گاه توانا هستم.»[26]
 سختی‌ها ما را مشتاق بهشت می‌سازد. ما وابسته بودن به این دنیای فانی و گذرا را ترک می‌کنیم و به آن بی‌علاقه می‌گردیم. «زیرا یقین دارم که دردهای زمان حاضر نسبت به آن جلالی که در ما ظاهر خواهد شد، هیچ است. زیرا که انتظار خلقت، منتظر ظهور پسران خدا می‌باشد... در امید که خود خلقت نیز از قید فساد خلاصی خواهد یافت تا در آزادی جلال فرزندان خدا شریک شود.»[27] رنج‌ها در زمان حاضر، ارزش مقایسه با شکوه و جلال که برای ما آشکار می‌شود، ندارد. «از این جهت خسته‌خاطر نمی‌شویم، بلکه هرچه انسانیتِ ظاهری ما فانی می‌شود، لیکن باطن روز‌به‌روز تازه می‌گردد. زیرا که این زحمتِ سبکِ ما برای لحظه‌ای است، بار جاودانی جلال را برای ما زیاده و زیاده پیدا می‌کند.»[28]
خداوند از سختی‌ها و رنج استفاده می‌کند برای یک هدف بسیار مهم و آن نشان دادن اینکه عشق حقیقی چیست؟ این قسمتی از آزمایش خداوند برای ابراهیم بود. آیا تو پسرت اسحاق را بیشتر از خدا دوست می‌داری؟ پاسخ بسیار سخت است. چرا که اگر او خدا را برگزیند، خدا نیز اسحاق را از ابرهیم می‌ستاند. خدا نیز ما را امتحان می‌کند تا عشق حقیقی را در ما آشکار سازد. [29] «سخنان آن نبی یا بیننده‌ی خواب را مشنو، زیرا که یهوه، خدای شما، شما را امتحان می‌کند، تا بداند که آیا یهوه، خدای خود را به تمامی جان خود محبت می‌نماید؟»[30]
«پس یهوه خدای خود را به تمامی‌جان و تمامی‌قوت خود محبت نما.»[31]
«ای استاد، کدام حکم در شریعت بزرگتر است؟ عیسی وی را گفت: اینکه خداوند خدای خود را به همه قوا و تمامی ‌نفس و تمامی فکر خود محبت نما. این است حکم اول و اعظم.»[32]

 

نمایش پی نوشت ها:

[1]. اعمال رسولان 41-40: 5
[2]. همان 16-10: 9
[3]. دوم قرنتیان 10-3: 6
[4]. دوم تیموتائوس 12: 3
[5].  . Washington Oestreich, George, “The Suffering of Believers under Grace” [Th.M. thesis, Dallas Theological Seminary, 1944, p. 50.
[6]. اول پطرس 10: 5
[7]. رومیان 39-35: 8
[8].  J. Lawson, Steven, When All Hell Breaks Loose, Navpress Publishing Group, USA, 1993, p. 245.
[9]. اول پطرس7: 1
[10]. Rood, Rick, God and Evil, How can a Good God allow Evil? Mind Games, Survival Course Manual, 2005, p. 51.
[11].  Z. Phillips, “The Problem of Evil,” in Reason and Religion, ed. Stuart C. Brown (London: Cornell University Press, 1977), .p. 43.
[12]. ایوب 11-9: 1
[13].  . The many faces of Evil: Theological Systems and the Problems of Evil, p. 67.
[14].  Loekyer, Herbert, Dark threads the weaver needs, Publisher: Workman Publishing, p.35.
 [15]. Talbert, Layton, Beyond Suffering: Discovering the Message of Job, BJU Press, 2007, p. 38.
[16]. مرقس 17: 4
[17]. عبرانیان 6-5: 12
[18]. مزامیر 1: 4
[19]. همان 8 و 25 و1: 62
[20]. عبرانیان 8: 5
[21]. God's Undeserved Gift to the World: Christian Sufferers, Crossway, USA, 2006, p. 12.
[22]. ایوب 23: 10
[23]. پیدایش 22: 2
[24]. 7-6: 3
[25]. عبرانیان 19-17: 11
[26]. دوم قرنتیان 10-9: 12
[27]. رومیان 22-18: 8
[28]. دوم قرنتیان 17-16: 4
[29]. Jr. MacArthur, John, The Power of Suffering: Strengthening Your Faith in the Refiner's Fire (MacArthur Study Series); published by David C Cook, second edition, USA, 2011 p. 41.
[30]. تثنیه 3: 13
[31]. همان 5: 6
[32]. متی 37-36: 22

منابع:
    - کتاب مقدس
    - Jr. MacArthur, John, The Power of Suffering: Strengthening Your Faith in the Refiner's Fire (MacArthur Study Series); published by David C Cook, second edition, USA, 2011.
    - God's Undeserved Gift to the World: Christian Sufferers, Crossway, USA, 2006.
    - Talbert, Layton, Beyond Suffering: Discovering the Message of Job, BJU Press, 2007.
    - Loekyer, Herbert, Dark threads the weaver needs, Publisher: Workman Publishing.
    - The many faces of Evil: Theological Systems and the Problems of Evil.
     - Z. Phillips, “The Problem of Evil,” in Reason and Religion, ed. Stuart C. Brown (London: Cornell University Press, 1977).
    - Rood, Rick, God and Evil, How can a Good God allow Evil? Mind Games, Survival Course Manual, 2005.
    - J. Lawson, Steven, When All Hell Breaks Loose, Navpress Publishing Group, USA, 1993.
    - Washington Oestreich, George, “The Suffering of Believers under Grace” [Th.M. thesis, Dallas Theological Seminary, 1944, p. 50.