بیماری آرتروز در حقیقت غضروف‌ها تخریب شده و این امر موجب ساییده شدن استخوان‌ها به یکدیگر خواهد شد
 
چکیده
یکی از بیماری‌های شایعِ مفاصل که امروزه بسیاری از افراد را درگیر نموده، آرتروز است. آرتروز ممکن است در هر یک از مفاصل بدن اتفاق بیافتد ولی معمولاً در دست‌ها، زانو، لگن، گردن و کمر دیده می‌شود. از آن‌جا که آرتروز یک بیماری پیشرونده محسوب می‌شود، بسته به مرحله پیشرفت بیماری، علائم مختلفی را بروز خواهد داد. در این مقاله به چیستی، عوامل ابتلا، درمان و پیشگیری از این بیماریِ ناتوان کننده خواهیم پرداخت.

تعداد کلمات 2956/ تخمین زمان مطالعه 15 دقیقه
مترجم: سید مصطفی سید آقامیری


مقدمه

آرتروز شایع‌ترین بیماری مزمن مفصلی محسوب می‌شود. همان‌طور که می‌دانید مفصل عبارت است از محل اتصال دو استخوان به یکدیگر. انتهای استخوان‌هایی که به‌وسیله مفصل به هم متصل می‌شوند بوسیله بافتی به نام غضروف محافظت می‌شوند. در بیماری آرتروز در حقیقت غضروف‌ها تخریب شده و این امر موجب ساییده شدن استخوان‌ها به یکدیگر خواهد شد. این حالت ممکن است سبب درد، خشکی مفاصل و دیگر مشکلات گردد.
آرتروز معمولاً در افراد مسن اتفاق می افتد، با این حال احتمال ابتلای افراد بزرگ‌سال در هر سنی منتفی نیست. آرتروز نام‌های مختلف دیگری نیز دارد از جمله: بیماری از بین برنده مفصل، آرتریت دژنراتیو و آرتریت سایش و فرسایش.
آرتروز یکی از علل اصلی ناتوانی محسوب شده و در آمریکا 30 میلیون زن و مرد به آن مبتلا هستند. در ادامه به تمام آن‌چه لازم است درباره آرتروز بدانید، خواهیم پرداخت.
 

علل آرتروز

آرتروز در اثر تخریب مفاصل ایجاد می‌شود. این تخریب به مرور زمان ایجاد خواهد شد و به همین دلیل است که افزایش سن، اصلی‌ترین علت ابتلا به آرتروز خوانده می‌شود. هر چه سن شما بالاتر رود سایش و فرسایش بیشتری در مفاصل شما اتفاق خواهد افتاد.
دیگر علل ابتلا به آرتروز را می‌توان در زیر مشاهده نمود:
    • پارگی غضروف
    • جابه‌جایی مفاصل
    • آسیب به رباط

هم‌چنین ناهنجاری‌های مفصلی، چاقی و وضعیت بد بدنی (ایستادن‌ها و نشستن‌های نامناسب) می‌توانند از علل ابتلا به آرتروز محسوب شوند. برخی عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی و جنسیت نیز ممکن است خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.
 

آرتروز و غضروف

غضروف ماده‌ای محکم و لاستیک مانند است که بافتی انعطاف‌پذیر داشته و از استخوان نرم‌تر است. کار غضروف محافظت از انتهای استخوان‌هایی است که درون مفصل قرار گرفته‌اند. هم‌چنین غضروف کمک می‌کند این استخوان‌ها به راحتی بر روی یکدیگر حرکت کنند.
وقتی غضروف تخریب می‌شود، دیگر سطح استخوان، حالت نرمی و انعطاف‌پذیری خود را از دست داده و زبر و خشن خواهد شد. این تخریبِ غضروب موجب درد در ناحیه مفصل و تحریک بافت‌های مجاور می‌گردد. غضروفِ تخریب شده بر خلاف بسیاری از بافت‌های بدن، قادر به بازسازی خود نیست؛ زیرا هیچ رگی در بافت غضروف وجود ندارد.
زمانی که غضروف کاملاً از بین رفت، در حقیقت لایه‌ی محافظتی استخوان‌ها از بین رفته است و در نتیجه در هنگام حرکت مفاصل، استخوان‌ها به یکدیگر برخورد خواهند کرد. تخریب غضروف می‌تواند دردی شدید و دیگر علائم مرتبط با آرتروز را ایجاد نماید.
 

علائم آرتروز

آرتروز ممکن است در هر کدام از مفاصل اتفاق بیافتد. با این‌حال شایع‌ترین اعضایی که با این بیماری درگیر می‌شوند، عبارتند از:
    • دست‌ها
    • انگشتان
    • زانوها
    • مفصل لگن
    • ستون فقرات، خصوصاً گردن و پایین کمر
 
شایع‌ترین علائم آرتروز از این قرارند:
    • درد
    • حساس شدن (درد در هنگام فشار دادن موضع با انگشتان)
    • خشکی مفاصل
    • التهاب

هر‌چه آرتروز بیشتر پیشرفت کند، درد مرتبط با آن نیز شدیدتر خواهد شد. با گذشت زمان، ممکن است تورم در ناحیه مفصلی و اطراف آن نیز رخ دهد.
 

آرتروز شدید

آرتروز یک بیماری پیشرونده محسوب شده که 5 مرحله دارد و این مراحل را از 0 تا 4 طبقه‌بندی می‌کنند. مرحله اول (0) یعنی یک مفصلِ نرمال و طبیعی و مرحله 4 یعنی آرتروز شدید. این‌چنین نیست که بیماریِ تمام مبتلایان به آرتروز تا مرحله 4 پیش رود. معمولاً خیلی قبل از اینکه بیماری به این مرحله برسد، روند پیشرفتش متوقف خواهد شد.
افراد مبتلا به آرتروز شدید غضروف‌های خود را در یک یا تعداد بیشتری از مفاصل، به طور کامل از دست خواهند داد. سایش استخوان‌ها بر روی هم ممکن است علائمی شدید و آزار دهنده را موجب گردد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
    • افزایش تورم و التهاب. ممکن است در اثر آرتروز میزان مایع مفصلیِ (زلاله‌ای) درون مفصل افزایش یابد. این مایع به کاهشِ سایش استخوان‌ها بر روی یکدیگر و در زمان حرکت مفصل، کمک می‌کند؛ اما اگر میزان این مایع بیش از حد لازم باشد، سبب تورم مفصل خواهد شد. هم‌چنین ممکن است تکه‌هایی از غضروفِ تخریب شده نیز به داخل مایع افتاده و همین امر درد و تورم را افزایش دهد.
    • افزایش درد. ممکن است در هنگام فعالیت احساس درد کنید، هر چند که این درد در هنگام استراحت نیز ممکن است اتفاق بیافتد. ممکن است احساس کنید هر چه از روز می‌گذرد بر دردهای شما نیز اضافه می‌شود و یا این‌که اگر در طول روز ساعات زیادی را از مفاصلتان استفاده کنید، ورمشان بیشتر خواهد شد.
    • کاهش دامنه حرکتی. ممکن است به خاطر خشکی و درد مفاصل نتوانید به خوبی حرکت کنید. این امر موجب خواهد شد تا نتوانید از فعالیت‌های روزمره‌ای که پیش از این به راحتی انجام می‌دادید، لذت ببرید.
    • بی‌ثباتی مفصل. ممکن است مفاصل شما ثبات لازم را نداشته باشند. مثلاً اگر دچار آرتروز شدید زانو شده‌اید، ممکن است قفل شدن زانو را تجربه کنید که خود سبب افتادن و آسیب‌های دیگر خواهد شد.
    • علائم دیگر. وقتی مفصل شروع به تخریب شدن می‌کند، ماهیچه‌ها ضعیف شده، استخوان‌ها آسیب دیده و ممکن است تغییر شکل مفصلی، اتفاق بیافتد.

زمانی که مفاصل در اثر آرتروز تخریب شدند، قابل بازگشت نیستند، اما برخی درمان‌ها به کاهش علائم کمک خواهند کرد.

 

 بیشتر بخوانید: بیماری آرتروز


تفاوت آرتروز و آرتریت روماتوئید

آرتروز و آرتریت روماتوئید علائم مشترکی دارند اما باید بدانید که دو بیماری کاملاً متفاوت محسوب می‌شوند. آرتروز یک بیماری تحلیل برنده است، بدین معنا که شدت آن در طول زمان افزایش خواهد یافت اما آرتریت روماتوئید در حقیقت یک بیماری خود ایمنی به حساب می‌آید.
سیستم ایمنی مبتلایان به آرتریت روماتوئید، اشتباهاً پوشش نرم اطراف مفصل را تهدید پنداشته و به آن نواحی حمله می‌کند. این پوشش نرم که شامل مایع سینوویال است، سینوویوم نامیده می‌شود. وقتی سیستم ایمنی حمله خود را آغاز می‌کند، مایع درون مفصل افزایش یافته و سبب درد، تورم و التهاب می‌گردد.
اگر نمی‌دانید درد مفاصل شما ناشی از آرتروز است یا آرتریت روماتوئید، بهترین کار مراجعه به پزشک است؛ اما پیش از آن می‌توانید با مراجعه به منابع، اطلاعاتی در مورد تفاوت این دو بیماری به دست آورید.
 

تشخیص آرتروز

آرتروز معمولاً بیماری‌ای است که به کندی پیش می‌رود و تشخیص آن تا قبل از درد و علائم ناتوان کننده، دشوار است. آرتروزی که در مراحل ابتدایی قرار دارد، تنها پس از یک تصادف و یا هر مشکل دیگری که نیاز به عکس‌برداری با استفاده از اشعه ایکس دارد، تشخیص داده می‌شود.
برای تشخیص دقیق آرتروز ممکن است پزشک علاوه بر تجویز عکس رادیولوژی، انجام یک ام آر آی را نیز توصیه کند. این نوع تصویر‌بردای با استفاده از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی، تصویری از استخوان‌ها و بافت نرم، ارائه می‌دهد.
آزمایش خون نیز برای تشخیص علل زیربنایی درد مفاصل کاربرد دارد. بررسی مایع مفصلی نیز برای تشخیص علت التهاب که ممکن است بیماری نقرس و یا التهاب باشد، مفید خواهد بود.
 

درمان آرتروز

درمان آرتروز در حقیقت حول محور مدیریت علائم می‌چرخد. نوع درمانِ مناسب برای هر فرد بسته به شدت علائم و محل آرتروز متفاوت می‌باشد. معمولاً تغییر در سبک زندگی، داروهای بدون نسخه و درمان‌های خانگی، برای تسکین درد، خشکی و تورم، کمک کننده خواهند بود.
در ادامه به برخی درمان‌های خانگی و نحوه تغییر در سبک زندگی خواهیم پرداخت:

 

ورزش

فعالیت بدنی، ماهیچه‌های اطراف مفاصل را تقویت نموده و از خشکی آن‌ها خواهد کاست. لازم است که فرد مبتلا به آرتروز روزانه حداقل بین 20 تا 30 دقیقه حرکات بدنی مخصوصی را انجام دهد. ورزش‌هایی مانند پیاده روی و شنا برای این افراد مفید خواهند بود. تای چی و یوگا نیز به انعطاف‌پذیری مفاصل و تسکین درد کمک می‌نمایند.
ورزش‌های کششی آرام می‌توانند برای افراد مبتلا به آرتروز بسیار مفید باشند، مخصوصاً اگر این بیماری زانوها، لگن و کمر را درگیر نموده باشد. حرکات کششی می‌توانند به بهبود تحرک و محدوده حرکتی کمک نماید.
قبل از انجام هر ورزشی، حتماً موضوع را با پزشک خود در میان گذاشته تا از بی‌ضرر و مفید بودن آن برای خودتان مطمئن شوید.
 

کاهش وزن

داشتن اضافه وزن می‌تواند روی مفاصل شما فشار آورده و موجب درد گردد. کم کردن وزن تا حد نرمال، این فشار را از روی مفاصل برداشته و سبب کاهش درد خواهد شد. هم‌چنین وزن ایده‌آل، به کاهش احتمال بروز دیگر بیماری‌ها، از جمله دیابت و بیماری‌های قلبی، کمک می‌نماید.
 

خواب کافی

استراحت دادن به ماهیچه‌ها می‌تواند تورم و التهاب را کاهش دهد. با خودتان مهربان باشید و بیش از حد فعالیت نکنید. هم‌چنین خواب کافی در شب می‌تواند در مدیریت مؤثرتر درد، مفید باشد.
 

گرما درمانی و سرما درمانی

شما می‌توانید برای تسکین درد و خشکی مفاصل، گرما درمانی و سرما درمانی را امتحان کنید. برای این کار یک کمپرس سرد و یا گرم را به مدت 15 تا 20 دقیقه و چندین مرتبه در روز، بر مفصل دردناک خود قرار دهید.
این روش می‌تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
 

درمان‌های دارویی برای آرتروز

تعداد زیادی درمان دارویی برای آرتروز وجود دارد که موجب تسکین درد و تورم در ناحیه آسیب دیده خواهند شد. در زیر به برخی از این داروها اشاره می‌کنیم:
    • مسکن‌های خوراکی. تیلنول (استامینوفن) و دیگر مسکن‌ها که درد را کاهش داده ولی تأثیری بر تورم ندارند.
    • مسکن‌های موضعی. این محصولات در قالب کرم، ژل و چسب، در دسترس می‌باشند. این داروهای موجب بی‌حسی موضع مد‌نظر گشته و در نتیجه درد را کاهش می‌دهند. این محصولات بیشتر برای درهای خفیف آرتروزی کاربرد دارند.
    • داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs). داروهایی چون ادویل (ایبوپروفن) و ناپروکسن جزء این دسته دارویی بوده و علاوه بر درد، ورم را نیز کاهش می‌دهند.
    • سیمبالتا. ممکن است پزشک برای شما یک سیمبالتای ضد‌افسردگی (دلوکستین) را برای تسکین درد تجویز کند.
    • کورتیکواستروئیدها. این نوع داروها در قالب خوراکی و تزریقی در دسترس هستند و می‌توانند مستقیماً به داخل مفصل تزریق شوند.
 

درمان‌های طبیعی آرتروز

درمان‌های جایگزین و مصرف مکمل‌ها ممکن است به تسکین علائمی چون التهاب و درد مفصل کمک نماید. برخی مکمل‌ها و داروهای گیاهی برای بهبود علائم آرتروز از این قرارند:
    • روغن ماهی
    • چای سبز
    • زنجبیل
    • مکمل گلوکوزامین

برخی درمان‌های جایگزین دیگر نیز وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
    • طب سوزنی
    • ورزش درمانی
    • ماساژ درمانی

درمان‌های دیگری از جمله استفاده از حمام نمک اپسوم یا کمپرس سرد و گرم نیز رایج هستند.
البته توجه نمایید که قبل از استفاده از هر نوع مکمل و یا داروی گیاهی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا در این صورت از بی خطر بودن و مؤثر بودن این درمان‌ها و هم‌چنین عدم تداخل آن‌ها با داروهای دیگر، اطمینان خواهید یافت.
 

رژیم غذایی مناسب برای مبتلایان به آرتروز

بدانید که انتخاب رژیم غذایی سالم هیچ عارضه‌ای در پی ندارد! اما در صورتی‌که به آرتروز مبتلا هستید، باید بدانید انتخاب رژیم غذایی برای شما ضروری خواهد بود.
در مرحله اول هدف شما از تغییر رژیم غذایی کاهش وزن و رسیدن به وزن نرمال است تا بدین‌وسیله فشار اضافی را از روی مفاصلتان بردارید.
تحقیقات نشان می‌دهند که برخی از انواع آرتروز، مانند آرتروز زانو، به رژیم‌های سرشار از فلاونوئیدها که یک مواد مغذی موجود در میوه‌جات و سبزیجات است، پاسخ مثبت می‌دهند. هم‌چنین آنتی‌اکسیدان موجود در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات، ممکن است به مقابله با رادیکال‌های آزاد شده که در اثر التهاب ایجاد می‌شوند، کمک کند. رادیکال‌های آزاد، مولکول‌هایی هستند که می‌توانند موجب تخریب سلول‌های گردند.
یک رژیم غذایی با کیفیت بالا، می‌تواند با کاهش التهاب و تورم، علائم آرتروز را تسکین دهد. غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی از این موارد هستند، می‌توانند به شدت مؤثر باشند:
    • ویتامین C
    • ویتامین D
    • بتاکاروتن
    • اسیدهای چرب امگا 3

 

بیشتر بخوانید: تاثیر مصرف‎ ماهی‎ در بهبود آرتروز


آرتروز دست‌ها

آرتروز می‌تواند یک یا چند بخش از دست‌ها را درگیر کند. این نواحی اغلب شامل نوک انگشتان، بند میانی هر انگشت، مفصل میان انگشت شست و مچ دست و خود مچ دست می‌باشد. علائم و مشکلاتی که ایجاد می‌شود بسته به مفصلی که تحت تأثیر آرتروز قرار گرفته، متفاوت خواهند بود. این علائم عبارتند از:
    • خشکی
    • درد
    • تورم
    • قرمز شدن
    • ضعف
    • مشکل در حرکت دادن انگشتان
    • کاهش دامنه حرکتی
    • تقه کردن در هنگام حرکت انگشتان
    • مشکل در برداشتن و یا نگه داشتن اشیاء با دست

استعداد ابتلا به آرتروز دستان، در زنان بیش از مردان است و معمولاً زنان در سنینی پایین‌تر از مردان آن را تجربه می‌کنند. آرتروز دست می‌تواند تأثیری عمیق بر توانایی‌های فرد بگذارد چرا که دست‌ها با فعالیت‌های روزمره انسان، ارتباطی تنگاتنگ دارند. با این‌حال، درمان‌ها، از تغییر در سبک زندگی گرفته تا جراحی، می‌توانند در این زمینه مفید و کمک کننده باشند.
 

آرتروز در مفصل لگن

آرتروز ممکن است در یک یا هر دو مفصل لگن رخ دهد. از این بابت با آرتریت روماتوئید متفاوت است، زیرا آرتریت در هر دو لگن اتفاق می‌افتد.
بیماری آرتروز لگن به کندی پیش می‌رود. بسیاری از افراد می‌توانند تا سالیان سال با استفاده از داروها و ورزش با مشکل خود مقابله کنند. استفاده از انواع عصا نیز برای این افراد مفید خواهد بود.
اگر بیماری پیشرفت کرد و اوضاع بیمار بدتر شد، تزریق آستروئید، داروهای دیگر و یا حتی جراحی، می‌تواند به کاهش علائم کمک کنند. درمان‌های جایگزین نیز کمک کننده بوده و هم‌چنین تکنولوژی‌های نوینی در حال ظهور هستند.
 

آرتروز زانو

آرتروز زانو نیز ممکن است در یک یا هر دو زانو رخ دهد. سن، ژنتیک و آسیب‌های فیزیکی به زانو (مثل تصادف) ممکن است همگی در ایجاد آرتروز زانو نقش داشته باشند.
ورزشکارانی که تنها بر روی یک ورزش خاص با حرکات تکراری و سنگین تمرکز دارند، مانند دو و یا تنیس، به شدت در معرض خطر ابتلا به آرتروز قرار دارند. همین‌طور اگر شما نیز بر روی یک فعالیت بدنی خاص تمرکز نمایید، این امر موجب تقویت برخی ماهیچه‌ها و ضعف ماهیچه‌های دیگر می‌گردد و همین امر موجب ضعف و مشکلات مفصلی خواهد شد. پس سعی کنید ورزش‌هایی را انتخاب کنید که تمام ماهیچه‌های اطراف مفاصل را تقویت نمایند.
نوع درمان انتخابی برای آرتروز زانو، به مرحله بیماری بستگی دارد.

 

استفاده از زانو‌بند مخصوص

استفاده از زانو‌بند می‌تواند یک درمان عالی برای آرتروز زانو باشد. زانو بندها از تورم و فشار به زانو می‌کاهند. زانو‌بندها موجب پخش شدن فشار و جلوگیری از فشار به قسمت آسیب دیده زانو می‌گردند. هم‌چنین امکان تحرک بیشتر را برای بیمار فراهم می‌آورند.
زانو‌بندها انواع مختلفی دارند. برخی از آن‌ها به صورت سفارشی و متناسب با فرد ساخته شده و برخی نیز به صورت آماده در داروخانه‌ها و فروشگاه‌های عرضه لوازم طبی، عرضه می‌شوند. ممکن است پزشک، استفاده از انواع مختلف زانو‌بندها را برای انواع مختلف فعالیت‌ها توصیه نماید.

 

آرتروز گردن

آرتروز گردن یک بیماری مرتبط با سن بوده که بیش از 85 درصد افراد بالای 60 سال را درگیر می‌نماید. این بیماری در مردان و زنان اتفاق می‌افتد.
بخشی از ستون فقرات در گردن قرار گرفته و از مفصل‌هایی تشکیل شده است. این مفاصل به انعطاف‌پذیری هر چه بیشتر ستون فقرات کمک کرده و امکان حرکت در محدوده‌ای وسیع را فراهم می‌کنند. هنگامی که غضروف‌های پوشاننده مفاصل شروع به سایش می‌کنند، به مرور زمان آرتروز گردن ایجاد خواهد شد.
آرتروز گردن همیشه همراه با علائم نخواهد بود. ولی در صورت بروز علائم، ممکن است خفیف و یا شدید باشند. در ادامه به علائم آرتروز گردن می‌پردازیم:
    • درد در استخوان شانه، پایین بازو و یا در انگشتان
    • ضعف ماهیچه‌ها
    • خشکی گردن
    • سردرد، خصوصاً در پشت سر
    • سوزش یا بی حسی در دست‌ها و یا پاها

گاهش اوقات نیز ممکن است شاهد علائم جدی‌تری مانند از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع و یا از دست دادن تعادل باشیم.

 

آرتروز ستون فقرات

اگر کمر درد دارید، ممکن است به آرتروز ستون فقرات مبتلا شده باشید. این بیماری بر مفاصلِ میانِ مهره‌های کمر تأثیر می‌گذارد. سن و ضربه به ستون فقرات می‌توانند عوامل ایجاد آرتروز ستون فقرات باشند. احتمال ابتلا به این بیماری در زنان بیش از مردان است. هم‌چنین افرادی که اضافه وزن داشته و یا به اقتضای شغل‌شان نشست و برخاست زیادی دارند، در معرض ابتلا به آرتروز ستون فقرات هستند.
ممکن است علائم آرتروز ستون فقرات خفیف و یا شدید باشند. این علائم عبارتند از:
    • خشکی یا حساسیت در مفاصل کمر
    • ضعف، بی‌حسی و یا سوزش در دست‌ها و یا پاها
    • کاهش محدوده حرکت

لازم است به این علائم توجه شود. اگر این علائم درمان نگردند، ممکن است شدت یافته و در نهایت به معلولیت‌هایی منجر گردند.

 

پیشگیری از آرتروز

ممکن است شما دارای عوامل خطر غیر‌قابل کنترل ابتلا به آرتروز باشید، از جمله وراثت، سن و جنسیت؛ اما دیگر عوامل خطر مرتبط با آرتروز قابل کنترل بوده و با مدیریت آن‌ها می‌توانید احتمال ابتلا به آرتروز را در خود کاهش دهید. موارد زیر عوامل خطر قابل کنترلی بوده که با رعایت آن‌ها می‌توانید احتمال ابتلا به آرتروز را در خود کاهش دهید:
از بدن خود مراقبت کنید. اگر ورزش می‌کنید، سعی کنید از مراقبت از بدن خود اطمینان یابید. از محافظ‌های مخصوص برای پیشگیری از آسیب استفاده کنید. به ورزش‌های خود تنوع داده تا بدین‌وسیله تمام ماهیچه‌های اطراف مفاصل را تقویت نمایید.
مراقب وزن خود باشید. شاخص توده بدنی خود را با توجه به قد و جنسیت خود، در محدوده نرمال نگه دارید.
یک رژیم غذایی سالم را در پیش بگیرید. خوردن طیف وسیعی از غذاهای سالم، با تأکید بر میوه‌ها و سبزیجات تازه، نقشی مؤثر در پیشگیری از ابتلا به آرتروز خواهد داشت.
استراحت کافی داشته باشید. به بدن خود فرصت کافی برای خواب و استراحت بدهید.
اگر دیابت دارید، کنترل قند خون می‌تواند احتمال ابتلا به آرتروز را در شما کاهش دهد.

 

سخن پایانی

آرتروز یک بیماری مزمن بوده که معالجه قطعی ندارد، اما برخی درمان‌ها برای کاستن و درمان علائم مؤثر هستند. هرگز درد و خشکی مزمن مفاصل خود را نادیده نگیرید. هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید، زودتر می‌توانید به تشخیص برسید و درمان را آغاز نمایید و در نتیجه کیفیت زندگی شما نیز زودتر بهبود خواهد یافت.

منبع: www.healthline.com