علل، نشانه‌ها، پیشگیری و درمان دیابت نوع 2 در کودکان
 
چکیده
دیابت نوع 2 یکی از بیماری‌هایی است که تا همین چند سال پیش مختص بزرگسالان بود، اما امروزه با تغییر سبک زندگی و برخی عوامل دیگر، شاهد بروز این بیماری در کودکان هستیم. در این مقاله به علل، نشانه‌ها، پیشگیری و درمان این بیماری خواهیم پرداخت.

تعداد کلمات 1259/ تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه
مترجم: سید‌مصطفی سیدآقامیری


روند رو به رشد دیابت نوع 2 در کودکان

ده‌ها سال بود که دیابت نوع 2 یک بیماری مختص به بزرگسالان به‌شمار می‌رفت. در حقیقت پیش از این، دیابت نوع 2 را دیابت دوران بزرگسالی می‌نامیدند، اما امروزه ابتلا به این بیماری در کودکان نیز در حال گسترش است.
 
دیابت نوع 2 یک بیماری مزمن بوده که بر سوخت و ساز قند بدن (گلوکز) تأثیر می‌گذارد. در بین سال‌های 2011 تا 2012، حدود 23 درصد افرادی که مبتلا به دیابت نوع 2 تشخیص داده شدند، کودک بودند.
تا سال 2001، کمتر از 3 درصد افراد مبتلا به دیابت نوع 2 را نوجوانان تشکیل می‌دادند، اما مطالعاتی که بین سال‌های 2005 تا 2007 انجام شده، نشان می‌دهد که 45 درصد مبتلایان به دیابت نوع 2 را این گروه سنی تشکیل می‌دهند.
 

علل دیابت نوع 2 در کودکان

اضافه وزن، ارتباطی عمیق با ابتلا به دیابت نوع 2 دارد. احتمال مقاومت به انسولین در کودکان دچار اضافه وزن، زیاد است. در حالی که بدن برای تنظیم انسولین تلاش می‌کند، قند خون بالا، مشکلاتی جدی برای سلامت فرد ایجاد می‌کند.
بر اساس گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، از سال 1970 تاکنون، اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان آمریکایی، بیش از سه برابر شده است.
ژنتیک نیز ممکن است در این زمینه بی‌تأثیر نباشد؛ مثلاً در صورت ابتلای یکی از والدین و یا هر دوی آن‌ها به دیابت نوع 2، احتمال بروز این بیماری در فرزند آن‌ها نیز وجود خواهد داشت.
 

علائم دیابت نوع 2 در کودکان

علائم دیابت نوع 2، همواره به‌راحتی قابل تشخیص نیستند. در بیشتر موارد، بیماری به تدریج پیشرفت می‌کند و همین امر، تشخیص علائم را دشوار می‌سازد. بسیاری از افراد، متوجه علائم نخواهند شد و در برخی کودکان نیز ممکن است هیچ علامتی از بیماری مشاهده نشود.
اگر فکر می‌کنید کودک‌تان به دیابت نوع 2 مبتلا شده است، پس این علائم را در او بررسی کنید:
1. احساس خستگی بسیار شدید
اگر کودک شما به شکلی غیرمعمول، خسته و یا خواب آلود است، ممکن است تغییر سطح قند خون، سطح انرژی‌اش را پایین آورده باشد.
 

2. تکرر ادرار

بالا بودن سطح قند خون، می‌تواند به افزایش حجم ادرار منجر شود. همین امر موجب می‌شود که کودک شما به دفعات زیاد، دستشویی برود.
 

3. تشنگی مفرط

تشنگی مفرط نیز، ممکن است یکی از علائم بالا بودن سطح خون باشد.
 

4. افزایش گرسنگی

در کودکان مبتلا به دیابت، سطح انسولین جهت سوخت‌رسانی به سلول‌های بدن، پایین است. با آن‌که غذا، بهترین منبع تأمین انرژی سلول‌های بدن محسوب می‌شود، ولی این کودکان، دائماً احساس گرسنگی می‌کنند. به این حالت پلی فاژیا و یا هایپرفاژیا گفته می‌شود.
 

5. تأخیر در بهبود زخم‌ها

دیر خوب شدن زخم‌ها و عفونت‌ها نیز، ممکن است یکی از نشانه‌های دیابت نوع 2 باشد.
 

6. تیره شدن پوست

مقاومت به انسولین، ممکن است سبب تیره‌تر شدن پوست گردد، این اتفاق بیشتر در گردن و زیر بغل رخ می‌دهد. اگر احساس می‌کنید کودک‌تان مبتلا به دیابت نوع 2 شده است، پس به این نواحی توجه کنید. این مشکل «آکانتوز نیگریکانس» نامیده می‌شود.
 

بیشتر بخوانید: دیابت نوع دو در کودکان


تشخیص

برای تشخیص دیابت نوع 2 در کودکان، لازم است به متخصص اطفال مراجعه کنید. اگر پزشک به دیابت مشکوک شود، آزمایش گلوکز ادرار، گلوکز خون و آزمایش تحمل گلوکز (قند سه ماهه) را تجویز خواهد کرد.
ممکن است فرآیند تشخیص دیابت نوع 2 در کودکان، گاهی اوقات تا چند ماه به طول انجامد.
 

عوامل خطر

دیابت نوع 2 کودکان در سنین 10 تا 19 سال، شایع‌تر است.
موارد زیر، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در کودکان را افزایش می‌دهد:
    • اگر خواهر، برادر و یا بستگان نزدیکِ مبتلا به دیابت نوع 2 داشته باشند.
    • اگر دارای نژاد آسیایی، اقیانوسیه، بومی آمریکایی، لاتین و یا آفریقایی‌تبار باشند.
    • اگر دارای علائم مقاومت به انسولین، مانند لکه‌های پوستی باشند.
    • اگر دارای اضافه وزن و یا چاقی مفرط باشند.

 براساس مطالعه‌ای که در سال 2017 انجام شد، کودکانی که دارای شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از صدک 86 باشند، حدوداً 4 برابر بیشتر از دیگران، ممکن است به دیابت نوع 2 مبتلا شوند. دستورالعمل‌های جدید پیشنهاد می‌کنند که تست‌های دیابت برای کودکان چاق یا دارای اضافه وزن که حداقل یکی از عوامل خطر ذکر شده در بالا را نیز دارا هستند، انجام شود.
 

درمان

درمان دیابت نوع 2 در کودکان شبیه درمان این بیماری در بزرگسالان است. البته طرح درمانی، نیازهای رشدی و دیگر تفاوت‌های کودکان را نیز در‌نظر خواهد گرفت.
بسته به علائم کودک و داروهای مورد نیاز، لازم است معلمان، مربیان و دیگر مراقبان کودک درباره برنامه درمانی دیابت نوع 2 کودک شما، مطلع شوند؛ زیرا ممکن است کودک شما در زمان مصرف دارو، در محیطی غیر از خانه بوده و از شما دور باشد.
 

چک کردن قند خون

سعی کنید روزانه، قند خون کودک خود را چک کنید تا از اثربخشی مثبت داروها، اطمینان یابید. با خرید دستگاه سنجش قند خون، می‌توانید به‌راحتی این کار را در خانه انجام دهید.
 

رژیم غذایی و ورزش

ممکن است پزشک، پیشنهاداتی را در زمینه رژیم غذایی و ورزش ارائه دهد که رعایت آن‌ها به سلامت کودک شما کمک خواهد کرد. باید نسبت به کربوهیدراتی که کودک‌تان در طول روز مصرف می‌کند، دقت نظر داشته باشید.
رعایت رژیم غذایی و برنامه ورزشیِ توصیه شده روزانه، موجب کاستن از اضافه وزن شده و از عوارض دیابت نوع 2 خواهد کاست.
 

مشکلات احتمالی ناشی از دیابت نوع 2 در کودکان

کودکان مبتلا به دیابت نوع 2، با افزایش سن در معرض خطر مشکلات جدی قرار می‌گیرند؛ مشکلات عروقی، مانند بیماری‌های قلبی، شایع‌ترین مشکلاتی هستند که برای کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 رخ خواهد داد.
مشکلاتی دیگر چون بیماری‌های چشمی و تخریب عصب‌ها، ممکن است در کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 با سرعت بیشتری نسبت به کودکان مبتلا به دیابت نوع 1، پیشرفت کند.
مشکل کنترل وزن، فشار خون بالا، هیپوگلیسمی (افت قند خون) نیز از مشکلاتی هستند که ممکن است کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 را درگیر نماید. امکان ابتلا به ضعف چشم و مشکلات کلیوی نیز در آینده این کودکان، دور از انتظار نیست.
 

پیشگیری از دیابت نوع 2 در کودکان

با تشویق کودکان به رعایت موارد زیر، می‌توانید از احتمال ابتلای آن‌ها به دیابت نوع 2 بکاهید:

    • تمرین عادات سالم.
کودکانی که رژیم غذایی متعادلی داشته و مصرف شکر و کربوهیدرات‌ها را محدود می‌کنند، احتمالاً به اضافه وزن مبتلا نشده و در نتیجه، گرفتار دیابت نیز نخواهند شد.

    • تحرک داشتن.
ورزش مستمر و مداوم برای پیشگیری از دیابت ضروری است. رفتن به باشگاه و یا بازی با کودکان همسایه، بهترین راه برای تحرک کودکان محسوب می‌شوند. زمان تماشای تلویزیون کودکان خود را محدود کرده و آن‌ها را به بیرون رفتن از خانه تشویق نمایید.

    • وزن نرمال.
اصلاح رژیم غذایی و ورزش منظم، به داشتن وزنی نرمال کمک خواهد کرد.
سعی کنید خودتان نیز این کارها را انجام دهید تا کودک با الگو قرار دادن شما، تشویق شود.
 

سخن پایانی

از آنجا که در برخی اوقات تشخیص و درمان دیابت کودکان ساده نیست، در نتیجه پیش بینی عواقب دیابت نوع 2 در کودکان نیز، کار آسانی نخواهد بود.
دیابت نوع 2 در کودکان، به عنوان موضوعی نسبتاً جدید در علم پزشکی مطرح شده است. هنوز تحقیقات مفصلی در مورد علل، نتایج و راهبردهای این بیماری انجام نشده است. لازم است در مطالعات آتی، به تأثیر بلند مدت دیابت نوع 2 در کودکان پرداخته شود.
 
منبع: www.healthline.com