درون‌مایه‌های مشترک فیلسوفان اگزیستانس

بخش اول: روش و رویکرد فلسفی

 1. مخالفت با مسائل انتزاعی فلسفه

۲. آغاز از انسان و احوال او

3. تمایز قائل شدن میان حقیقت‌شخصی[5] و حقیقت‌عینی[6]

۴. ضد عقل باوری[7] و نظام گریزی

۵. ضد تاریخی بودن

۶. سبک بیان

٧. مسئله جهان خارج

۸ تجربه وجودی

منبع: کتاب در آمدی بر مکاتب فلسفی معاصر غرب اگزیستانسیالیسم، نوشته محسن اخباری؛ چاپ دوم، 1396.
[1] . این تعالیم را می‌توان با ادبیات عرفانی- اسلامی مقایسه نمود؛ برای مثال ابیاتی از شیخ بهایی در نان و حلوا و شیر و شکر:
علم رسمی سر به سر قبل است و قال                              نه از او کیفیتی حاصل نه حال
ابیات پرمعنا و عمیق مولانا در غزلیات:
گویند که در سقسین ترکی دو کمان دارد                          ور زان دو یکی گم شد ما را چه زیان دارد؟
همچنین ابیاتی در مثنوی معنوی او:
قصه نحوی و کشتیبان
صد هزاران فضل داند از علوم                        جان خود را می‌داند آن ظلوم
داند او خاصیت هر جوهری                          در بیان جوهر خود چون خری
که همی دانم یجوز و لایجوز                         خود ندانی تو یجوزی با عجوز
این روا و آن ناروا دانی ولیک                         تو روا یاناروایی بین تونیک
قیمت هر کاله می‌دانی که چیست                    قیمت خود را ندانی احمقیست
سعدها و نحس‌ها دانسته‌ای                            ننگری سعدی تو با ناشسته‌ای
جان جمله علم‌ها این است این                      که بدانی من کیم در بوم دین
آن اصول دین بدانستی ولیکن                        بنگر اندر اصل خود گر هست نیک
* * * *
آن یکی مرد دو مو آمد شتاب                         پیش یک آینه‌دار مستطاب
گفت از ریشم سپیدی کن جدا                       که عروس نو گزیدم‌ای فتی
ریش او ببرید و کل پیشش نهاد                      گفت تو بگزین مرا کاری فتاد
این سؤال و آن جوابست آن گزین                   که سرای نهان دارد درد دین
آن یکی زد سیلی‌ای مرزید را                         حمله کرد او هم برای کید را
گفت سیلی زن سوالت می‌کنم                        پس جوابم گوی وانگه میزنم
         برقفای تو زدم آمد طراق                     یک سؤالی دارم این‌جا در وفاق
این طراق از دست من بودست یا                    از قفاگاه تسوای فخر کیا
گفت از درد این فراغت نیستم                        که درین فکر و تفکر بیستم
تو که بی‌دردی همی اندیش این                      نیست صاحب درد را این فکر هین
* * * * *
از فیه ما فیه: «می گویند: پادشاهی پسر خود را به جماعتی اهل هنر سپرده بود تا او را از علوم و نجوم و رمل و... آموخته بودند و استاد تمام گشته با کمال کودنی و بلادت. روزی پادشاه انگشتری در مشت گرفت. فرزند خود را امتحان کرد که بیا بگو در مشت چه دارم. گفت: آن‌چه داری گرد است و زرد است و مجوف است.. گفت: چون نشانه‌ای راست دادی، پس حکم کن که آن، چه چیز باشد. گفت: می‌باید که غربیل باشد. گفت: آخر، این چندین نشانه‌ای دقیق را که عقول در آن حیران شوند، دادی از قوت تحصیل و دانش. این قدر بر تو چون فوت شد که در مشت غربیل نگنجد؟ اکنون همچنین علمای اهل زمان در علوم مری می‌شکافند و چیزهای دیگر را که به ایشان تعلق ندارد، به غایت دانسته‌اند و ایشان را بر آن احاطت کلی گشته و آن‌چه مهم است و به او نزدیک‌تر از همه آن خودی اوست و خودی خود را نمی‌داند».
 
[2] . Dasein.
[3] . Essentialisna.
[4] . بابک احمدی، سارتر که می‌نوشت، ص۱۵۰ و۲۵۰؛ فلسفه معاصر اروپایی، ص۱۲۷.
[5] . Subjective truth.
[6] . Objective truth.
[7] . Irrationalism.
[8] . فلسفه معاصر اروپایی، ص۱۲۸.
[9] . Being-in-the-world.
[10] . Subjectivity.
[11] . Solipsisin.
[12] . فلسفه وجودی، ص۱۲۷.
[13] . فلسفه معاصر اروپایی، ص۱۲۷.
[14] . Esse EST percipi.
[15] . Existential.
[16] . Nikolai Berdiaiev (1875-1948).
[17] . Leo Shestov (1866-1938).
[18] . Karl Barth(1886).
[19]. همان، ص۱۲۵-۱۲۷.