18 مرداد 1388 / 17 شعبان 1430 / 9 اوت 2009




مسافرت شاهان به اروپا از زمان ناصرالدين شاه شروع شد. او و فرزندش مظفرالدين شاه هر كدام سه مسافرت پرهزينه و بي‏ثمر به اروپا داشتند ولي محمدعلي شاه به دليل اوضاع بعد از انقلاب مشروطه و مدت كوتاه سلطنت، اين فرصت را پيدا نكرد. احمد شاه، آخرين شاه قاجار، هم به دليل سنتي كه ايجاد شده بود و هم به دليل جواني، آرزوي رفتن به اروپا را داشت و شايد اقامت در آنجا را بر سلطنت پر ماجرايي كه در ايران داشت ترجيح مي‏داد. اين مسافرت‏هاي چند ماهه در حالي صورت مي‏گرفت كه فقر و تبعيض در جامعه بيداد مي‏كرد. در نهايت در جريان سفرهاي بعدي احمدشاه، رضاخان توانست بر اوضاع تسلط يابد و شاه جوان را از كار بركنار كند.
استاد ابوالقاسم نجف‏آبادي معروف به پاينده در سال 1292 ش در نجف آباد به دنيا آمد. ابتدا به تحصيل علوم قديم روي آورد و در اصفهان به تكميل آن پرداخت. دشواري معيشت او را ناگزير به كار در چاپخانه نمود و اين شغل، نقشي بنيادي در گزينش راهي داشت كه پس از آن، پاينده به آن روي آورد. پاينده در سال 1308 فعاليت مطبوعاتي خود را آغاز كرد و در 19 سالگي به تهران رفت و با روزنامه‏ها و مجلات گوناگون همكاري نمود. وي در 1321 مجله صبا را بنيان نهاد و آن را تا 9 سال انتشار داد. ابوالقاسم پاينده نزديك به چهل اثر از خود به جاي نهاد كه بزرگ‏ترين آن، ترجمه قرآن مجيد است و با اصلاحاتي كه پس از چاپ نخست آن انجام داد، آن را از ترجمه‏هاي موفق قرآن گردانيد و به سبب آن در سال 1336 مورد تقدير قرار گرفت. استاد پاينده، داستان نويس توانايي بود و گام‏هاي بلند و استواري در نماياندن زندگي مردم پيرامون خود برداشت. داستان‏هاي وي سبكي واقع‏گرايانه دارند و به كنايه و طنز آميخته‏اند. در ميان آثار او، ترجمه مروج الذَّهب و از آن مهم‏تر و مفصل‏تر، ترجمه سراسر تاريخ طبري، حايز اهميت است و نثر شيوا و رواني دارد. وي سرانجام در 18 مرداد 1363 در 71 سالگي درگذشت.
آيت‏اللَّه ميرزا محمد ثقفي در حدود سال 1273 ش (1313 ق) در تهران تولد يافت. ايشان پس از گذراندن مقدمات علوم اسلامي، براي ادامه تحصيل، راهي حوزه علميه قم شد و از محضر استادان نامداري همچون سيدابوالحسن رفيعي قزويني و حاج شيخ عبدالكريم حائري يزدي بهره برد و از آنان اجازه اجتهاد و روايت گرفت. آيت‏اللَّه ثقفي پس از آن به تهران بازگشت و تا پايان زندگي به تاليف كتاب، ارشاد مردم و انجام وظايف شرعي پرداخت. از اين عالم رباني كه پدر همسر امام خميني(ره) مي‏باشد، تأليفات ارزنده‏اي به يادگار مانده است كه تفسير روان جاويد، حاشيه بر تقريرات منظومه سيدابوالحسن رفيعي و ديوان اشعار از آن جمله‏اند. سرانجام اين عالم بزرگوار در هجدهم مرداد سال 1364 ش برابر با 1405 ق در 91 سالگي دار فاني را وداع گفت و در رواق ابوالفتوح رازي در حرم حضرت عبدالعظيم(ع) در ري مدفون شد.
تيمور گوركاني در سال 736 ق در نزديك سمرقند به دنيا آمد. در ابتدا، به خدمت يكي از امراي ماوراءالنهر درآمد و درجات ترقي را پيمود. او پس از چندين بار لشكركشي به خوارزم، آن شهر را تصرف كرد و به تعدي به سرزمين‏هاي مجاور پرداخت. تيمور در دوران حكومت چهل ساله‏ي خود بارها به شهرها و مناطق گوناگون حمله برد و صدها هزار نفر را از دم تيغ گذراند. يورش‏هاي سه،پنج و هفت ساله‏ي او باعث ويراني قسمت عمده‏ي شهرهاي آن دوران گرديد. وي در آخرين مرحله قصد تصرف چين را در سر مي‏پروراند كه اجل، مهلت كشتار دوباره به او نداد و جانش را گرفت. كشور او از ديوار چين تا درياي مديترانه امتداد داشت ولي جانشينان تيمور اين اراضي را بين خود تقسيم كردند و امپراطوري او، متلاشي شد.
آيت‏اللَّه شيخ حسنعلي اصفهاني معروف به نخودكي فرزند ملاعلي اكبر در نيمه‏ي ذي‏قعده سال 1279 قمري در اصفهان ديده به جهان گشود و از كودكي تلاش و جدّيت وافر در تزكيه نفس، تهجّد و عبادت داشت. وي با مراقبت حاج محمدصادق فولادي تحصيلات مقدماتي را در اصفهان فرا گرفت. آن گاه ازمحضر آخوند ملامحمد كاشي، جهانگيرخان و حاج سيد سينا بهره‏ها گرفت. سپس به نجف اشرف عزيمت نمود و از محضر بزرگاني چون سيدمحمد فشاركي، سيد مرتضي كشميري و ملااسماعيل قره‏باغي تلمذ نمود. آيت‏اللَّه نخودكي اصفهاني پس از مراجعت از نجف اشرف در مشهد مقدس اقامت گزيد و از محضر فرزانگان اين ديار نيز بهره‏مند گشت. او علاوه برتدريس و تحقيق و عبادت بسيار، به مستمندان و نيازمندان توجه ويژه‏اي داشت. آيت اللَّه نخودكي سرانجام در 17 شعبان 1361 قمري وفات يافت و در جنب ايوان عباسي (مقابل صحن ايوان طلا) در حرم حضرت رضا(ع) مدفون گرديد.
آخوند ملاعلي همداني، در سال 1313 ق در يكي از روستاهاي همدان به دنيا آمد. مقداري از دروس خود را در همدان خواند و سپس چند سالي در تهران ادامه‏ي تحصيل داد. وي در سال 1340 ق به قم رفت و از درس ميرزا جواد ملكي تبريزي و آيت اللَّه حائري استفاده برد. آخوند ملاعلي همداني در سال 1350 ق حسب امر آيت‏اللَّه حائري يزدي در همدان مقيم شد و حوزه‏ي علميه‏ي همدان را تاسيس كرد. از وي تاليفات متعددي به جا مانده است. اين عالم رباني سرانجام در 85 سالگي در همدان دار فاني را وداع گفت و در همان شهر به خاك سپرده شد.
پُل ورلَن، شاعر برجسته فرانسوي در 20 ژانويه 1844م در شهر مِس در شمال شرقي فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود به محافل ادبي راه يافت و با انتشار مقاله‏اي تحقيقي درباره يكي از شعراي بزرگ فرانسه، مورد توجه قرار گرفت. ورلن در طول ساليان بعد، فراز و نشيب‏هاي متعددي را پشت سر گذاشت؛ با اين حال، با انتشار چند اثر ادبي خود از قبيل رومانْسْ‏هاي بي‏كلام، اشعار اتاق زندان، حكمت و توازي، شهرتي به دست آورد. او هم‏چنين پس از انتشار آثار كامل خود در پنج جلد در سال 1889م، از شهرت و احترامي غيرقابل انكار برخوردار شد و معروفيتي فراتر از كشور فرانسه به دست آورد. اشعار ورلن منعكس كننده زندگي آشفته و پررنج و روح منقلب او بود. تغزل ورلن، تغزل مردي رؤيايى و ناهشيار است كه به صورتي تزلزل‏آميز در خود فرو رفته و در سايه روشن وجداني نا آرام به سر مي‏برد. از سويى، تغزلي سرشار از هيجان‏هاي جسمي و از سوي ديگر لبريز از اضطراب‏هاي دروني و معنوي. ورلن به زبان شعرْ احساس تازه‏اي بخشيد و حتي الامكان آن را به موسيقي نزديك ساخت. شعرش از كلام آهنگين و انديشه‏اش از ابهام و تلقينات ذهني برخودار است. از نظر ورلن، فصاحت و صراحت كلام با شعر واقعي سازگار نيست و عجيب است كه شعرهايي اين چنين لطيف و پرجاذبه به وسيله كسي خلق شده باشد كه سراسر زندگيش با خشونت و ناهنجاري همراه بوده است. ورلن از شاعران مهم مكتب سمبوليست و نمادگرايي مبتني بر هنرِ به كار بستن نمادها، به شمار مي‏آيد و بهتر از هر شاعر ديگري در اين مكتب، توانسته است احساس لطيف و نرم و اندوهي مبهم و اشكي را كه بي‏دليل است بيان كند. ورلن هم‏چنين نفوذ فراواني بر مكتب سمبوليسم بر جاي نهاده است. پُل ورلن كه لقب ملك الشعراي فرانسه را داشت سرانجام در نهم اوت 1896م در 52 سالگي درگذشت.
پس از آن كه در ششم اوت 1945م اولين بمب هسته‏اي بر شهر هيروشيما فروريخت، در نهم اوت نيز، دومين بمب هسته‏اي امريكا، شهر ناكازاكي ژاپن را به كام مرگ و ويراني كشاند. در اين روز بر اثر بمباران هسته‏اي ناكازاكي در حدود هشتاد هزار نفر كشته و ده‏ها هزار نفر ديگر زخمي شدند. تلفات جاني اين حادثه، تنها به آن روز بر مردم ژاپن محدود نمي‏شود. چرا كه برخي از زخمي‏ها، سال‏ها پس از اين حادثه جان باختند. علاوه بر آن، عوارض شديد روحي و پيامدهاي زيست محيطي نيز در ادامه اين بمباران، خسارت ژاپن را بيشتر نمود. استعمال بمب هسته‏اي در ژاپن كه به انهدام كامل دو شهر پرجمعيت ژاپن و كشتار فجيع صدها هزار نفر انجاميد، بزرگ‏ترين فاجعه بشري در طول جنگ جهاني دوم به شمار مي‏آيد كه پس از گذشت ده‏ها سال، هنوز مورد بحث مطبوعات و محافل سياسي اجتماعي جهان است. امريكا بعدها در توجيه به كارگيري بمب هسته‏اي در ژاپن عنوان كرد كه در صورت خودداري از به كار بردن اين بمب، شايد بيش از ده ميليون ژاپني و يك ميليون امريكايي در جنگ براي تصرف جزاير ژاپن كشته مي‏شدند. زيرا علاوه بر دو ميليون سرباز ژاپني، نزديك به سي ميليون ژاپني ديگر كه آماده براي حمل سلاح و جنگ بودند، مرگ را بر ننگِ شكست و تسليم خاك كشورشان به بيگانه ترجيح مي‏دادند.
سنگاپور كشوري است در آسياي جنوب شرقي و منتهي‏اليه شبه جزيره مالايا با 646 كيلومتر مربع وسعت و بيش از سه ميليون نفر جمعيت كه مردم آن از نژاد زرد و تعدادي نيز از نژاد سفيد و سياه مي‏باشند. 30 درصد مردم سنگاپور پيرو آيين بودا و بقيه پيرو ساير مذاهب، اسلام، مسيحيت و هندو هستند. پايتخت سنگاپور، شهر سنگاپور و واحد پول آن دلار مي‏باشد. مردم سنگاپور به 4 زبان رسمي انگليسي، تاميلي، مالايايى و چيني صحبت مي‏كنند. پيش‏بيني شده است جمعيت سنگاپور تا سال 2025 بيش از چهار ميليون نفر خواهد بود. اكثريت مردم سنگاپور مليت چيني دارند. سنگاپور كه به معناي "شهرشير" مي‏باشد، در اواخر قرن 13 ميلادي توسط مهاجرين هندي ساخته شد و در اوائل قرن 19 به تصرف انگلستان درآمد و به پايگاهِ نظامي و اقتصادي اين كشور تبديل گرديد. اين وضعيت تا جنگ دوم جهاني كه اين منطقه به اشغال ژاپن درآمد، ادامه داشت و سنگاپور بعد از پايان جنگ، مستعمره پادشاهي انگلستان شد. اما شكل‏گيري نهضت استقلال‏خواهي، در اين كشور باعث گرديد تا در سال 1959 به خودمختاري دست يابد. سنگاپور سپس با رهايى از استعمار انگلستان به فدراسيون مالزيا پيوست و سرانجام در 9 اوت 1965 به استقلال كامل نائل آمد. سنگاپور از پيشرفته‏ترين كشورهاي آسياي جنوب شرقي است و بالاترين درآمد سرانه منطقه را داراست. نظام سياسي حاكم بر سنگاپور جمهوري چند حزبي با يك مجلس قانون‏گزاري مي‏باشد. روز نهم اوت، سال‏روز استقلال سنگاپور از استعمار انگلستان، روز ملي اين كشور نيز به شمار مي‏رود.