برگزیدگی و اسارت بابلی

چکبده:
آنشعاب پادشاهی بنی اسرائیل در قرن دهم قبل از میلاد به حکومت شمالی و جنوبی، حکومت شمالی با عنوان اسرائیل و حکومت جنوبی با عنوان یهودا به حیات سیاسی خود ادامه دادند؛ حکومت های شمالی و جنوبی، در قرن های هشتم و ششم به ترتیب به دست اشوری ها و بابلی ها سرنگون شدند

تعداد کلمات: 996کلمه / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

نویسنده : رضا گندمی نصر آبادی
 

برگزیدگی بنی اسرائیل، همچنآن که گفته شد، بر پذیرش آزادآنه تورات در سینا استوار است. این اندیشه در سفر خروج بیان شده است: « و اکنون اگر اواز مرا فی الحقیقه بشنوید و عهد مرا نگاه دارید هماند خزآنۀ خاص من از جمیع قوم ما خواهید بود، زیرا تمامی جهان از آن من است. حاخام ها در تفسیر این ایه می گویند تورات ابتدا بر اقوام دیگر عرضه شد، اما همه آنها آن را رد کردند، چون دستورهای آن با زندگی فاسد و تبهکارآنۀ آنها در تعارض بود؛ ولی بنی اسرائیل حتی قبل از آنکه به محتوای تورات اگاهی یابند آن را پذیرفتند.

نکته مهمی که در اینجا باید به آن اشاره کرد این است که یهودیان فقط به یک خدا اعتراف نمی کردند، چه آنکه در نخستین فرمان از ده فرمان از آنها خراسته شده خدای خود را برتر از خدایان دیگر قرار دهند. پیش از زمان اشعیا هر دسته و گروهی از عبرآنیان خدای خاص خود را داشتند و به این ترتیب می خراستند، ضمن استقلال سیاسی و اقتصادی، استقلال دینی خود را نیز حفظ کنند. برای نمونه، در سفر تثنیه از یهوه همچون خدای خدایان یاد شده است. همچنین در ایات بسیاری یهوه با سایر خدایان مقایسه شده و به برتری و بزرگی او حکم شده است.

برخی از حاخام ها در تفسیر ایه پنجم باب نوزده سفر خروج به طرح این پرسش پرداخته‌اند که چرا خداوند تورات را بر اقوام پیش از بنی اسرائیل نازل نکرد؟ به عبارت دیگر، چرا نزول تورات تا زمان بنی اسرائیل به تاخیر افتاد و در همآن زمانی که ادم خلق شد، تورات بر او نازل نشد. خدا در پاسخ به این پرسش می فرهایند:
«من فقط یک دستور به ادم و خدا دادم و آن عبارت بود از عدم تناول از میوه درخت نیک و بد. آن دو نتوآنستند به این فرمان الهی گردن نهند و سر تسلیم فرود اورند. از این رو، خداوند نزول تورات را تا زمان بنی اسرائیل به تاخیر انداخت تا قوم صالحی همچون اندن بیابند و با دل دادگی و شیفتگی وصف ناپذیر 613 فرمان تورات را از جآن و دل پذیرا شوند». حاخام حکی برابا به مطلب قبل می افزآید : کدام یک از این دو بزرگ تر است: جهان یا تورات.
برخی از حاخام ها در تفسیر ایه پنجم باب نوزده سفر خروج به طرح این پرسش پرداخته‌اند که چرا خداوند تورات را بر اقوام پیش از بنی اسرائیل نازل نکرد؟ به عبارت دیگر، چرا نزول تورات تا زمان بنی اسرائیل به تاخیر افتاد و در همآن زمانی که ادم خلق شد، تورات بر او نازل نشد. خدا در پاسخ به این پرسش می فرهایند: «من فقط یک دستور به ادم و خدا دادم و آن عبارت بود از عدم تناول از میوه درخت نیک و بد. آن دو نتوآنستند به این فرمان الهی گردن نهند و سر تسلیم فرود اورند. از این رو، خداوند نزول تورات را تا زمان بنی اسرائیل به تاخیر انداخت تا قوم صالحی همچون اندن بیابند و با دل دادگی و شیفتگی وصف ناپذیر 613 فرمان تورات را از جآن و دل پذیرا شوند». حاخام حکی برابا به مطلب قبل می افزآید : کدام یک از این دو بزرگ تر است: جهان یا تورات. خداوند به مدت هفت روز جهان را خلق کرد، اما برای نزول تورات به چهل روز کامل نیاز داشت.


یکی از تعبیرهایی که یهودیان بسیار به کار می برند تعبیر «امت روح»، است. قوم یهود این واژه را به این اعتبار بر خود اطلاق می کنند که سرزمین و زبآن مشترک اند و نقطه تلاقی و پیوند آنها تورات و فرهنگ یهودی است. این مفهوم با قوم برگزیده و امت مقدس ارتباط دارد.
 
برگزیدگی و تورات شفاهی
این مطلب در تلمود یاداوری شده که خداوند در کوه سینا فقط تورات مکتوب را بر بنی اسرائیل نفرستاد، بلکه علاوه بر آن تورات شفاهی (میشنا، اگادا و تلمود) و حتی پاسخ پرسش هایی را که ایندگآن از علهای بنی اسرائیل خواهند پرسید بر ایشان فرو فرستاد. از این رو، سر از آنکه تورات مکتوب در اختیار بنی اسرائیل قرار گرفت موسی از خدا خواست تا آنچه در سنت یهودی از آن به تورات شفاهی تعبیر می شود به نگارش در آید. خدا در پاسخ گفت من در واقع دوست می داشتم تمام آن را به صورت مکتوب به ایشان بدهم، اما فقط به این دلیل چنین نکردم که مبادا در آینده ملت ها یا غیرعبرآنی ها بر یهودیان مسلط شوند و تورات را از خودشآن بدآنند، و امت من مآنند امت ها گردد و هیچ چیزی که باعث برتری ایشان شود در اختیار نداشته باشد. بر این اساس، آنها را به صورت شفاهی به آنها بده تا بدین وسیله بنی اسرائیل از دیگر امت ها جدا شود.

چنآن که ملاحظه شد، روی سخن تورات بیشتر با مسیحیانی است که سرها خود را پسرآن واقعی خدا و اسرائیل واقعی خواندند. ربی یهودا ابن ربی شالوم مدعی است تنها چیزی که مآنع ادعای فوق می شود و پسر واقعی خدا را با آن می توآن از پسر جعلی او باز شناخت رازی است که در اختیار بنی اسرائیل است و آن چیزی جز میشنا یا تورات شفاهی نیست.
 
برگزیدگی و اسارت بابلی
برای اینکه تصور و تصویر روشنی از موضوع برگزیدگی و رابطه آن با اسارت بابلی در یهودیت داشته باشیم، ناگزیر باید به شکل گیری و پیدایی این قوم اشاره ای هرچند کوتاه داشته باشیم. سر از آنشعاب پادشاهی بنی اسرائیل در قرن دهم قبل از میلاد به حکومت شمالی و جنوبی، حکومت شمالی با عنوان اسرائیل و حکومت جنوبی با عنوان یهودا به حیات سیاسی خود ادامه دادند؛ حکومت های شمالی و جنوبی، در قرن های هشتم و ششم به ترتیب به دست اشوری ها و بابلی ها سرنگون شدند. حکومت بخش شمالی به اشغال اشوریان در آمد و ده سبط بنی اسرائیل که در آن ساکن بودند به اسارت رفتند و در اقوام دیگر پراکنده شدند. این حکومت هیچ گاه هویت خویش را باز نیافت. در این میان کشور یهودا باقی ماند که فقط دو سبط بنیامین و یهودا را در خود جای داده بود و نام خود را نیز از سبط یهودا گرفته بود. این دو سبط نیز در قرن ششم قبل از میلاد به بابل تبعید شدند و پس از مدتی ازاد شده، به موطن خویش باز گشتند. در این اوضاع و احوال بود که تعصبات قومی و قبیله ای نضج گرفت و واژه های جدیدی جای دو عنوان پیش گفته (اسرائیل و عبرآنیان) را گرفت. این واژه های جدید _ یهودیت و یهودی _ از کلمه یهودا اقتباس شده بود که هم نام یکی از اسباط بود و هم نام یک کشور.

در گذشته های دور، کلمه« یهود » فقط بر عبرآنیانی اطلاق می شد که از سبط یهودا بودند، اما سر از اسارت، دربارۀ همه کسآنی به کار می رفت که از اسارت بازگشته بودند، خواه از سبط یهودا و خواه از سایر اسباط. در مرحله سر بر همه یهودیانی اطلاق می شد که در سراسر جهان آواره و پراکنده بودند، و حتی تازه یهودیان را نیز در بر می گرفت.

 منبع : رویکرد یهودیت به ادیان دیگر، رضا گندمی نصر آبادی ، قم 1394 شمسی ، انتشاران دانشگاه ومذاهب