ميوه اي با خواص بي شمار (سيب)

نويسنده:معصومه مرادي (کارشناس علوم تغذيه)



منشاء درخت سيب در شرق اروپا و جنوب غربي آسيا بوده است و از آن جا به مناطق مختلف با دماهاي متفاوت گسترش يافته و در طول قرن ها در طي پيوندها و کشت هاي مختلف باعث به وجود آمدن 7 هزار نوع گوناگون شده است. سيب از قديم به خاطر اثري که روي تميز کردن و پاک سازي سيستم هاي بدن دارد، بسيار پرطرفدار بوده است. در دوران رم باستان سيب را به خاطر داشتن خاصيت مليني آن استفاده مي کردند و در طب چيني از آن براي کاهش گرما و داشتن اثر خنک کنندگي روي ريه ها استفاده مي شده است.
سيب منبع خوبي از فيبر غذايي، پتاسيم، ويتامين «ث»، ويتامين «کا» و ويتامين «ب6» به شماره مي رود. در عين حال منبع متوسط ويتامين هاي «ب1»، «ب2»، «اي» و مواد معدني فسفر و منيزيم مي باشد.

خواص درماني سيب

نقش سيب در سلامت بدن نه تنها به دليل ويتامين ها و مواد معدني و فيبر است، بلکه آنتي اکسيدان ها و فيتونوترينتهاي موجود در آن نيز در تندرستي بسيار مؤثرند. سيب منبع عالي آنتي اکسيدان هاي قوي مي باشد ودر مقايسه با ساير ميوه ها از لحاظ غلظت کل ترکيبات فنوليک رتبه دوم را دارد.
مواد مغذي موجود در يک عدد سيب متوسط با پوست
-72 کيلوکاري انرژي
-3/3 گرم فيبر غذايي
-6/3ميلي گرم ويتامين «ث»
-23%ميلي گرم ويتامين «ب1»
-36%ميلي گرم ويتامين «ب2»
-126%ميلي گرم نياسين
-84%ميلي گرم ويتامين «ب5»
-57%ميلي گرم ويتامين «ب6»
-25%ميلي گرم ويتامين «اي»
-8ميلي گرم کلسيم
-148ميلي گرم پتاسيم
-7ميلي گرم منيزيم
-15ميلي گرم فسفر
-0/17ميلي گرم آهن
هم چنين داراي اسيد فوليک، ويتامين «آ» و ويتامين «کا» مي باشد.

خواص درماني اثبات شده در سيب به طور خلاصه

مؤثر در پيشگيري از بروز بيماري هاي قلبي

سيب حاوي هر دو فيبر محلول و نامحلول است؛ فيبر نامحلول سيب با اتصال به کلسترول و چربي در دستگاه گوارش مانع جذب آن ها مي گردد. فيبرمحلول سيب (پکتين) با باند شدن با اسيدهاي صفراوي يا چربي و ليپيدها مانع جذب و در نتيجه دفع آن ها مي گردد. هم چنين سبب اتصال اسيدهاي صفراوي مدفوع و دفع آن ها مي شود. در نتيجه کبد براي ساختن مجدد اسيدهاي صفراوي از کلسترول استفاده کرده، باعث کاهش کلسترول جريان خون مي گردد. از طرف ديگر فيبرهاي محلول ممکن است باعث کاهش توليد کلسترول در کبد گردند.
علاوه بر فيبر، کرستين موجود در فيبر که يک فلاوونوئيد مي باشد به علت داشتن خاصيت آنتي اکسيداني قوي مانع اکسيداسيون کلسترول بد و در نتيجه پيشگيري از بيماري هاي قلبي مي گردد.

مفيد در پيشگيري از سرطان

هر دو فيبر محلول و نامحلول در سيب با رفع يبوست و به خصوص پکتين با خارج کردن مواد سمي مانند فلزات سنگين مثل سرب و جيوه از بدن از طريق مدفوع باعث پيشگيري از سرطان ها به خصوص سرطان کولون و هم چنين پيشگيري از ديورتيکولوزيس مي گردند. علاوه بر اين فلاوونوئيدهاي سيب با پيشگيري از آسيب راديکال هاي آزاد باعث حفظ سلول ها از آسيب و مرگ مي شوند. در ضمن تعدادي از مطالعات نشان داده اند که کرستين مي تواند براي افراد سيگاري مفيد باشد. مواد سرطان زا موجود در تنباکو به سلول هاي ديواره مثانه آسيب رسانده و باعث سرطاني شدن آن ها مي گردد. مشخص شده افراد سيگاري که فلاوونوئيد بيشتري مثل کرستين موجود در سيب مصرف مي کند از اين آسيب ها بيشتر در امانند.

تقويت کننده سيستم دفاعي بدن

کرستين به علت داشتن فعاليت آنتي اکسيداني به خصوص وقتي با ساير آنتي اکسيدان ها مثل ويتامين «ث» که در سيب يافت مي شود همراه باشد باعث افزايش قدرت دفاعي سيستم ايمني بدن مي گردد.

مناسب براي افراد ديابتي

سيب داراي قند طبيعي فروکتوز يمي باشد که يک قند ساده بوده ولي به آهستگي شکسته و جذب مي شود و به خصوص وقتي با پکتين که در مجراي گوارش به شکل ژل در مي آيد همراه باشد، به حفظ ثبات سطح قند خون در بدن کمک مي کند. افزايش کم قند خون بعد از خوردن سيب نشان دهنده پايين بودن نمايه گلايسيک اين ميوه است که نشان مي دهد مصرف آن در افراد مبتلا به ديابت مفيد است.

مفيد در پيش گيري و يا درمان ساير بيماري ها

-يک فلاوونوئيد به نام (NIZDIROLHP)که تنها در سيب يافت مي شود، هم چنين پلي فنل هاي موجود در سيب نيز به دليل عملکرد ضد التهابي ممکن است در پيشگيري از دست دادن استخوان مربوط به يائسگي در زنان مؤثر باشند.
-سيب ها به علت اين که منبع غني و مهم فيتونوترينتها شامل فلاوونوئيدها و فنل ها هستند باعث بهبود عملکرد ريه و کاهش خطر آسم مي شوند.
-اسيد تارتاريک و اسيد ماليک موجود در سيب به نظر مي رسد که رشد باکتري هاي بيماري زا را در دستگاه گوارش مهار مي کنند.

توصيه هاي تغذيه اي

-فوايد حفاظتي سيب عليه آسيب راديکال هاي آزاد و کلسترول در 3 ساعت بعد از خوردن سيب به پيک خود مي رسد و بعد از 24ساعت کاهش مي يابد که اين دليل خوبي است که خوردن يک سيب در روز لازم است.
-مطالعات اخير نشان داده اند که ترکيب پکتين و فنل هاي موجود در سيب بسيار بيشتراز دريافت مکمل پکتين و فنل تنهايي باعث کاهش کلسترول و تري گلسيريد مي شوند و اين اثر هم افزايي بين ترکيبات مفيد سيب را نشان مي دهد.
-خوردن سيب کامل بسيار مفيدتر از نوشيدن آب سيب يا سيب پوست گرفته يا مکمل هاي فيبري مي باشد. چون بيشتر فيبر و کرستين و فيتونوترينتهاي سيب در پوست آن موجود است. به عنوان مثال مقدار فيبر از 2/13درصد در سيب با پوست به 8/6درصد در سيب پوست گرفته کاهش مي يابد و بررسي شده از نظر اثرات سلامت بخش و حفاظتي، آب سيب يا سيب پوست گرفته شده کمتر از 10/1درصد فوايد سيب کامل را دارند. در نتيجه مصرف سيب کامل توصيه مي شود.
-مقدار فيتونوترينتهاي سيب زياد تحت تأثير ذخيره و نگهداري آن قرار نمي گيرند و بعد از 100روز مقدار محتواي فنوليک در پوست کم کم شروع به کاهش مي کند. اگر چه تبديل سيب به آب سيب به مقدار زيادي باعث کاهش مقدار فيتوترينتها مي شود.
-متأسفانه در سيب هايي که به صورت معمول پرورش داده مي شوند، پوست سيب قسمتي است که حاوي ته مانده آفت کش ها بوده که اگر پارافين (موم) استفاده شده بيس پتروليوم داشته باشد مي تواند سمي باشد. چون پوست کندن سيب باعث از دست رفتن اکثر فيبرهاي باارزش و فلاوونوئيدهاي آن مي شود. لذا بهتر است نوع ارگانيک آن مصرف شود که مصرف پوست آن ضرري ندارد.
منبع:ماهنامه تغذيه و سلامتي شماره72