دی اکسان

چکیده: مواد شیمیایی متعددی که در ساخت بسیاری از محصولات متدوال استفاده میشوند، در آب های روان حل شده و به سفره های زیر زمینی و در نتیجه آب آشامیدنی ما راه میابند که یکی از این آلاینده ها دی اکسان است . این ماده در تولید شامپوها، مواد شوینده و لوازم آرایشی استفاده میشود.

تعداد کلمات : 1094 / تخمین زمان مطالعه : 5 دقیقه

ماده ای شیمیایی به نام دی اکسان که به تازگی در آب آشامیدنی مشاهده شده است، توجه محققین را به خود جلب کرده است. به احتمال زیاد شما تا به حال چیزی درباره وجود این ماده در آبی که می نوشید، نشنیده اید اما قطعاً آن را خورده اید.

دی اکسان ۱.۴ که یک حلال صنعتی است، در ساخت انواع مختلف لوازم و موادی که روزانه مورد مصرف ما قرار می گیرد،‌ مانند لوازم آرایشی، جلادهنده ها، رنگ مو و شوینده ها استفاده میشود. سازمان حفاظت از محیط زیست آمریکا (EPA ) این ماده شیمیایی را در دسته مواد سرطان زا طبقه بندی میکند که متاسفانه به آب آشامیدنی مردم آمریکا وارد شده است. بر اساس گزارشی که گروه فعالان محیط زیست، ماه گذشته منتشر کردند، دی اکسان در آب مصرفی ۹۰ میلیون سکنه در ۴۵ ایالت آمریکا مشاهده  شده است. در ماه اگوست، قانونی به تصویب دپارتمان سلامت نیویورک رسید که طی آن تمامی سیستم های آبی، بدون در نظر گرفتن اندازه آنها، می بایست مورد آزمایش دی اکسان قرار گیرند. این مسأله سبب شد تا نیویورک و چند ایالت دیگر از جمله، ماساچوست، نیو جرسی و کنتیکت، درصدد ایجاد استانداردهایی در رابطه با دی اکسان برآیند. تا کنون هیچ استانداردی برای میزان دی اکسان در آب وجود نداشته است.دی اکسان یکی از آلاینده هاییست که از اواسط دهه نود، مورد توجه سازمان حفاظت از محیط زیست بوده است اما هیچ گاه تدبیری برای کنترل آن اندیشیده نشده بود. در سال ۱۹۹۶ اصلاحیه ای تحت عنوان قانون نظارت بر آلاینده های غیر قابل کنترل، به قانون ایمنی آب آشامیدنی اضافه شد که طی آن ۳۰ آلاینده در آب، تحت کنترل سازمان حفاظت از محیط زیست قرار گرفت.
این سازمان،‌ بر اساس یافته ها و آمار های خود با استفاده از قانون نظارت بر آلاینده های غیر قابل کنترل، تصمیماتی برای کنترل آلاینده های خطرناک در آب اتخاذ کرد. البته گفتنیست که تا کنون دی اکسان به طور مستقیم، علت هیچ بیماری خاصی شناخته نشده است و هیچ موردی از آلوده یا بیمار شدن هیچ عده و یا منطقه ای با دی اکسان گزارش نشده است.

کیفیت آب
دی اکسان یکی از آلاینده هاییست که از اواسط دهه نود، مورد توجه سازمان حفاظت از محیط زیست بوده است اما هیچ گاه تدبیری برای کنترل آن اندیشیده نشده بود. در سال ۱۹۹۶ اصلاحیه ای تحت عنوان قانون نظارت بر آلاینده های غیر قابل کنترل، به قانون ایمنی آب آشامیدنی اضافه شد که طی آن ۳۰ آلاینده در آب، تحت کنترل سازمان حفاظت از محیط زیست قرار گرفت.

این سازمان،‌ بر اساس یافته ها و آمار های خود با استفاده از قانون نظارت بر آلاینده های غیر قابل کنترل، تصمیماتی برای کنترل آلاینده های خطرناک در آب اتخاذ کرد. البته گفتنیست که تا کنون دی اکسان به طور مستقیم، علت هیچ بیماری خاصی شناخته نشده است و هیچ موردی از آلوده یا بیمار شدن هیچ عده و یا منطقه ای با دی اکسان گزارش نشده است.

پس دلیل اینکه دی اکسان اکنون مورد توجه قرار گرفته است، چیست؟  دکتر وندی هیگر برنایز، استاد دانشگاه سلامت محیط زیست در دانشگاه بوستون، میگوید: « تا جایی که من اطلاع دارم، علت توجه به دی اکسان مشاهده ی موارد مسمومیت با این ماده نیست بلکه توانمند شدن محققان در اندازه گیری میزان آن است. سالیان سال، همین رویه وجود داشته و دی اکسان همواره در آب مصرفی مردم وجود داشته اما دستگاه های اندازه گیری دقیق آن که توانایی سنجش مقادیر بسیار کم آن را داشته باشد، در دسترس نبوده است.»

پیش تر، دی اکسان در مکان های دفن زباله و اطراف آن ها  به مقادی بسیار بالا یافت شده بود علت آن نیز این است که ایم ماده شیمیایی در تولید اکثر محصولات پر استفاده، به کار میرود. بنابراین طبیعیست که در مکان هایی که زباله ها روی هم انباشت می شوند، این ماده نیز وجود داشته باشد.  دی اکسان، فراورده جانبی سدیم لورت سولفات، یعنی ماده کف کننده موجود در شامپوها، صابون، مواد شویندهه و خمیر دندان است. همچنین این ماده یک ماده محلول در آب است و به راحتی به درون خاک و داخل سفره های زیر زمینی نفوذ می کند.

خطرات احتمالی دی اکسان
از آنجا که این مسأله با سلامت عمومی در ارتباط است، برای سنجش میزان مسمومیت زایی آن در آب، مطالعات و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. اگرچه تأثیرات منفی آن بر روب کلیه ها و کبد، اثبات شده است اما محققان احتمال سرطان زا بودن این ماده را نیز می دهند. سازمان ملی ایمنی و سلامت شغلی، پیش تر، در رابطه با خطرات دی اکسان و میزان سمس بودن آن هشدار داده بود اما این مطلب در رابطه با اشخاصی که در محیط کار این ماده را تنفس می کنند، گفته شده بود و اشاره ای به خطرات خوردن آن نشده بود. عوارض پوستی قرار گرفتن در معرض دی اکسان عبارتند از سوزش چشم، بینی و التهاب گلو و همچنین خشکی، ترک خوردن و اگزمای پوستی. دکتر هیگر برنایز معتقد است، دی اکسان تنها یکی از مواد شیمیایست که ما به آن بی توجهی کرده ایم. اکثر مواد شیمیایی که در منابع آب کشف می شوند، به دلیل نظارت ناکافی به درون آب نفوذ کرده اند. همه این مواد از یک دسته بوده و  همه آنها یا در تولید محصولی استفاده می شوند یا در روند ساخت یک محصول، به عنوان فراورده جانبی بوجود آمده اند.
 

اولویت های سازمان حفاظت از محیط زیست آمریکا
با وجود اهمیت فراوانی که در ماه های اخیر به مسأله دی اکسان و خطرات ناشی از آن داده شده است، هنوز در دولت فعلی، هیچ قانون ایالتی برای نظارت بر مواد شیمیایی و کنتر سطح آلاینده های شیمیایی وضع نشده است. مایکل دورسن، رئیس منتخب ترامپ برای اداره ایمنی مواد شیمیایی که تحت نظارت سازمان حفاظت از محیط زیست آمریکاست، نیز متهم به نادیده گرفتن و بی اهمیت شمردن برخی آلاینده های شیمیایی می باشد. در جلسه اعترافات دورسن با سناتورهای دموکرات، مسأله دی اکسان به صورت ویژه مورد بررسی قرار گرفت. طی این جلسه، سن اد مارکی، نماینده ایالت ماساچوست عنوان کرد که میزان دی اکسان قابل قبول که توسط دورسن اعلام شده بود، هزاران برابر بیشتر از استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا بود. در مورد دی اکسان و سایر مواد شیمیایی که تحت پوشش قانون نظارت بر الاینده های غیر قابل کنترل، می باشند، اضافه کردن یک قانون جدید نیازمند هزینه بیشتر، نظارت و امکانات بیشتر است. با این وجود، دکتر هیگر برنایز معتقد است، بی شک، ما باز هم شاهد وجود آلاینده های شیمیایی جدید در آب آشامیدنی خواهیم بود و این آخرین نخواهد بود. او می گوید: « مردم غیر قابل کنتزل بودن آلاینده های شیمیایی اطلاع ندارند. هرچند که این مواد شیمیایی در منابع آب ما وجود دارند. ما جداً به یک برنامه بی نقص برای آزمایش آب و نظارتی دقیق تر بر مواد موجود در آب نیاز داریم تا بتوانیم اولویت هایی را برای کنترل آنها قرار دهیم. »