ميگرن در خانم ها

طبق آمار به دست آمده زنان بيش از مردان به سردرد دچار مي شوند. البته تحقيقات حاکي از آن است که سردردهاي ناشي از فشار عصبي در زنان بيشتر است. زنان سه برابر مردان به سردرد از نوع ميگرن مبتلا مي شوند و مردان نيز 6برابر زنان به سردرد(خوشه اي)گرفتار مي شوند.
سردردهاي خوشه اي در طي چند روز متوالي در يک ساعت معين رخ مي دهد. اين نوع سردرد معمولاً يک طرفه است و با علايمي مانند قرمزي چشم، افتادگي پلک و آبريزش بيني همراه است. استرس، نور بيش از حد و مصرف برخي از غذاها دربروز اين سردرد مؤثر است.
ميگرن که نوع ديگري از انواع سردرد است با دردهاي تپنده همراه بوده و به آرامي رخ مي دهد. درد يک طرفه بوده و در ناحيه گيجگاهي احساس مي شود. البته در برخي از افراد دو طرفه است. در مواقع تشديد درد، فرد ممکن است با اختلال گفتاري و يا بينايي مواجه باشد.
-قبل از بلوغ پسران بيش از دختران و بعد از آن، دختران بيش از پسران به سردردهاي ميگرني دچار مي شوند که متخصصان تأثيرات هورموني را در اين مورد دخيل مي دانند. شايع ترين عامل شروع ميگرن در زنان دوران قاعدگي است. البته سردرد قبل از قاعدگي با سردرد زمان قاعدگي متفاوت است. سردرد قبل از قاعدگي، از سه تا هفت روز مانده به شروع قاعدگي ايجاد مي شود و با شروع قاعدگي تقريباً بهبود مي يابد. ولي اين سردرد در خانم هاي مبتلا به سردرد دوران قاعدگي در تمام طول دوران خونريزي و گاهي سه روز پس از آن ادامه مي يابد.گفتني است گريه بيش ازحد،اضافه وزن کاذب ،خستگي،تمايل به خوردن غذا از جمله علايمي به شمار مي روند که به همراه سردرد در برخي خانم ها ايجاد مي شود. متخصصان اظهار مي دارند رژيم غذايي مناسب و ورزش تأثير بسيار زيادي در کاهش علايم فوق دارد و در برخي مواقع نيز مي توان ضمن مشورت با پزشک با مصرف دارو درد را کاهش داد.
-خانم هاي مبتلا به ميگرن در دوران بارداري با دردهاي شديدي مواجه اند که اغلب در سه ماهه اول بيشتر احساس مي شود. از آن جايي که در دوران بار داري مصرف دارو بايد محدود باشد، اين افراد ممکن است شرايط سختي را متحمل شوند. البته در اکثر موارد، در سه ماهه دوم و سوم بارداري دردها کاهش مي يابد.
-برخي خانم هاي مبتلا به ميگرن در دوران پس از زايمان به دردهاي شديد ميگرني دچار مي شوند. مطالعات حاکي از آن است که شيردهي به کاهش درد و يا بهبود کامل آن بسيار کمک مي کند. البته اين بهبودي در خانم ها متفاوت است حتي ممکن است سردرد در حاملگي دوم خانم مبتلا به ميگرن نسبت به حاملگي اول متفاوت بوده و فرد با افزايش درد و يا کاهش درد مواجه باشد. بهتر است خانم هاي مبتلا به ميگرن قبل از اقدام به بارداري با پزشک مشورت نموده و روش هاي کنترل غير دارويي را پيش بگيرند. توجه داشته باشيد هرگز در دوران بارداري و شيردهي خودسرانه از دارو استفاده نشود.
-يائسگي دوران ديگري از زندگي خانم هاست. در اکثر خانم ها ورود به دوره يائسگي دو يا سه طول مي کشد. در اين دوره (دوره پيش از يائسگي)تغييرات بيولوژيکي و هورموني ايجاد شده در بدن زنان، موجب کاهش استروژن و تثبيت آن مي شود. خانم ها در دوران يائسگي واکنش هاي مختلفي نشان مي دهند. برخي از خانم ها با حمله هاي شديد ميگرن در دوره پيش يائسگي مواجه مي گردد. ولي در اکثر خانم ها با کمي دقت و توجه يائسگي دوران خوشي را براي خانم ها به همراه دارد.
تحقيقات نشان مي دهد مصرف داروهاي پيش گيري کننده و مسکن و کنترل رژيم غذايي و دوري از عوامل استرس زا در کنترل دردهاي ميگرني در تمام دوران زندگي مؤثر است.

نکته

-در برخي از خانم ها مصرف داروهاي جلوگيري از بارداري موجب تشديد علايم ميگرن مي گردد که به نوسانات هورموني در اثر مصرف اين دارومربوط مي شود.
-در اکثر موارد مراجعه به موقع نزد پزشک و مصرف دارو و رعايت نکات مهم تغذيه اي به پيش گيري و يا کنترل درد کمک مي کند.
آن چه بسيار مهم است اين که تغذيه نامناسب در تشديد ميگرن بسيار تأثير دارد.لذا افراد مبتلا به اين بيماري بايد به برخي از نکات توجه داشته باشند. در زير به اختصار به چند نکته هم اشاره مي شود:
-وعده هاي غذايي را کم حجم انتخاب کنيد. تا حد ممکن تعداد وعده هاي بيشتر با حجم کمتر مصرف نماييد.
-توجه داشته باشيد که استفاده از شکلات، مرکبات، برخي از فرآورده هاي شيري، غذاهاي نمک اندود شده، بادمجان، کنسرو ماهي، نمک، آلوقرمز، گوجه فرنگي و غذاهاي حاوي ادويه باعث تشديد سردرد مي شود.
-مصرف بعضي از ميوه ها و سبزي جات از جمله آب تره، شاهي، جعفري، سير، رازيانه و نيز مغز بادام، آناناس و گيلاس مفيد است.
-در طول روز از ميان وعده مناسب استفاده شود.
-مصرف گياهان دارويي مانند بابونه، اکليل ماهي، سنبل الطيب و نعناع کوهي مفيد است.
-توصيه مي شود مواد حساسيت زا را در خود شناسي کنيد و از مصرف آن ها خودداري نماييد.
-در صورت تمايل به نوشيدن چاي، آن را کم رنگ کنيد.
علاوه بر موارد مهم تغذيه اي، رعايت يک سري نکات ديگر نيز حائز اهميت است که در زير آمده است:
-از مصرف خودسرانه داروخودداري شود.
-در موقع احساس سردرد، استراحت لازم است. بنابراين از انجام حرکات و فعاليت زياد خودداري شود؛ در غير اين صورت علايم تشديد مي شود.
-از عطر و ادکلن تا حد ممکن استفاده نشود.
-در صورت قرار گرفتن در معرض نور خورشيد از عينک آفتابي استفاده شود.
از حضور در اماکن شلوغ و هم چنين خيلي گرم خودداري شود.
-ضمن مشورت با پزشک، از داروهاي مؤثر در کاهش درد استفاده شود.
-از استحمام طولاني مدت و نيز استفاده از آب خيلي داغ خودداري گردد.
-از استرس دوري شود؛ به اثبات رسيده است که استرس در بروز و يا تشديد ميگرن مؤثر است.
-توصيه مي شود در شبانه روز به مقدار کافي بخوابيد.
منبع:ماهنامه تغذيه و سلامتي شماره 72 /س