چکیده:
هدف از «بازی کودک» افزودن رفتار مطلوب و خوشایند کودک از طریق دنبال کردن، توجه و تحسین است. بازی کودک خیلی به نفع شما و فرزندتان است.

تعداد کلمات:1154 / تخمین زمان مطالعه: 6 دقیقه

نویسنده: کبری خدابخش دهقی

- هدف از «بازی کودک» افزودن رفتار مطلوب و خوشایند کودک از طریق دنبال کردن، توجه و تحسین است. بازی کودک خیلی به نفع شما و فرزندتان است.

- بازی کودک رفتارهایی را به کودک شما یاد می‌دهد که برای شما مطلوب و مقبول هستند. اگر می‌خواهید فرزندتان بعضی از رفتارهای خود را ترک کند باید به او بفهمانید شما چه رفتارهایی را دوست دارید.
- شما می‌توانید درهنگام بازی کردن مطالب جدید را به کودکتان یاد دهید و به آن‌ها کمک کنید تا از کلمه‌ها استفاده کنند وآن‌ها را تشویق به یادگیری کلمات کنید.

- اولین و شاید ساده‌ترین کار برای والدین تا از دوران کودکی به فرزندشان شخصیت دهند و اعتماد به نفس او را بالا ببرند این است که به بازی کودک اهمیت دهند و سعی کنند با او همبازی شوند. چرا که بازی برای کودک خیلی مهم است و او به این وسیله با دنیای خارج ارتباط برقرار می‌کند. بازی وسیله‌ای برای رشد شخصیت و نشاط و شادابی کودک است.

- اغلب اوقات کودکان با انجام بازی‌های خود، به انتقال مقصود خویش به اطرافیان می‌پردازند. به همین خاطر نقش بازی برای بچه‌ها نقشی حیاتی و مهم است و طبیعتا لذت بازی با بچه‌ها وقتی مضاعف می‌شود که پدر و مادرشان هم به نوعی در بازی‌هایشان مشارکت داشته باشند.

- والدین می‌توانند در حین بازی با کودکشان، به طور تدریجی و نامحسوس به آموزش و تربیت آنها بپردازند و راه کنترل احساسات را بیاموزند و یاد بگیرند که چطور باید مشکلاتشان را حل کنند.

- شاید به همین خاطر است که کارشناسان امور تربیتی معتقدند که از طریق بازی و ورزش می‌توان به اهداف اساسی تربیتی و حتی آموزشی دست یافت و این روشی غیرمستقیم و تاثیر‌گذار است. دوران کودکی دورانی است که آموزش غیرمستقیم مسائل، از جایگاه مهمی برخوردار است و از ماندگاری بالایی هم بهره‌مند است.

- زمان بازی با کودکتان فقط زمان بازی و سرگرمی نیست، بلکه زمان آموزش درسهای زندگی بهکودکتان هم می‌باشد. تازه‌ترین تحقیقات حاکی از آن است که خلق و خو و عاداتانسان از دوران جنینی و ۲ سال اول زندگی وی ناشی می‌شود و این نکته اهمیت آموزش و روش صحیح تربیت در سنین ابتدایی تولد کودک را نمایان می‌سازد.

- والدین باید به خاطر داشته باشند که از 3 سالگی فرزند خود را به صورت آگاهانه با احساسات و هیجان‌های مختلف آشنا سازند. شما می‌توانید به وسیله بازی کردن و مواجهه کودک با احساسات اصلی به او کمک کنید تا نسبت به آن‌ها آگاه شود و تمایز بین هیجان‌ها را درک نمایند. هیجان‌هایی مثل غم، عصبانیت، خشم، شادی، ترس، اضطراب و نفرت. مثلا اگر فرزند دختری در خانه دارید با او خاله بازی کنید و به طور نمایشی به خانه او بروید و درباره اتفاقاتی که در طول روز داشته‌اید با او صحبت کنید. گاهی غمگین شوید و ماجرای ناراحت کننده‌ای را بیان کنید و گاهی شاد شوید و ماجرای طنز‌آمیزی را برایش تعریف کنید تا احساسات و عواطف و درک کودک را درباره آن موقعیت‌ها شناسایی کنید.

- کودک بازی کردن با پدر و مادرش را دوست دارد و همین را یکی از دلایل محبت می‌داند. در ضمن بر اثر همین بازی‌هاست که علایق ذاتی کودک و اخلاق و رفتار اجتماعی و فردی او شکل می‌گیرد. به این ترتیب یک راه درست برای تقویت روابط بین شما و فرزندتان این است که با او بازی کنید و قاه قاه بخندید. اجازه ندهید مدام با وسایل الکترونیکی بازی کند.

- توجه داشته باشید که کودکی که مشغول بازی است نباید به او با لحن دستوری سخن گفت و یا او را از جنب و جوش و حرکت‌هایش نهی کرد.

- یک کودک برای طی کردن فرایند رشد و تربیت، نیاز دارد تا در محیطی مناسب بازی کند و انرژی‌های متراکم درون خود را در جهت صحیح مصرف نماید که در این صورت به لحاظ بهداشت روانی می‌تواند به تعادل روحی و اخلاقی دست یابد.

کنترل خشم همراه بازی
- با فرزندان خود درباره خشم حرف بزنید و هر جایی که می توانید الگوی آنها شوید و نشان دهید که از خشم پرهیز می‌کنید.به فرزندان خود خویشتنداری و دوری جستن از خشم را آموزش دهید؛ خود شما با خشمگین نشدن می‌توانید سرمشق مناسب آنها باشید و آن قدر در توصیه خشمگین نشدن بکوشید که ملکه ذهن آنها شود.

- وقتی فرزندتان خشمگین شد، یک ظرف حباب درست کن به او بدهید. لازمه حباب درست کردن، تمرکز بر تنفس است. تنفس آرام و شمرده، احساسات خروشان کودک را آرام می‌کند. به مدت چند هفته روزی یک دقیقه با فرزندتان حباب درست کنید؛ بعد از اینکه حباب درست کردن را یاد گرفت، از او بخواهید با کمک گرفتن از قوه تخیلش، حباب‌های متفاوتی درست کند. لطافت حباب‌ها و تلاش برای ساخت آنها روحیه کودک را آرام‌تر می‌کند.

کودکانتان را با آب بازی خلاق کنید!!!!
- میدان دادن به بچه‌ها در طرح سرگرمی‌ها، معماها و چیستان‌ها، هر چند با شوخی و خنده و تفریح همراه باشد، زمینة تفکر و قریحة شوخ طبعی آن‌ها را تقویت می‌کند. این فعالیت‌های «حاشیه‌ای» می‌تواند «متن» زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.

- برای کودکان بزرگ‌تر، می‌توانید از بازی اینکه چه کسی می‌تواند وسایل خودش را زودتر سرجایش بگذارد، استفاده کنید. از اینکه همه کارها را با سختی خودتان به تنهایی انجام دهید و همزمان غر هم بزنید، پرهیز کنید. اگر شما یا کودکتان شروع به اعتراض و شکایت کردید، سریعا آن را به یک بازی یا سرگرمی تغییر دهید.

پیشنهاد چند نوع بازی
کجا رفت؟
یک توپ کوچک نرم انتخاب کنید، آن را در یک ظرف درپوش دار بگذارید. از بچه بپرسید توپ کجا رفت؟ او را تشویق کنید که در ظرف را باز کند و توپ بیرون بیفتد مثلجعبه‌هایی که دلقکی بیرون می‌پرد، بیرون افتادن توپ هم برای او جالب خواهدبود. این بازی راهی است که به کودک می‌آموزد که چیزهایی که او نمی‌بیند ممکن است وجود داشته باشد. این بازی، آموزش ثبات هدف است.

وسایل آشپزخانه
ظرفهای پلاستیکی یا ظروف ماست و یا کاسه‌های نشکن برای این بازی مناسب می‌باشد. ازاین ظروف برای ایجاد یک برج استفاده کنید، به کودکتان کمک کنید که برج را بریزد، این فعالیت به او درس خواهد داد که نشانه‌گیری هدف را بیاموزد در حالی که ریزش و چیدن را هم یاد خواهد گرفت.

می‌توانم صدا را بشنوم
راه دیگر برای تقویت مفهوم ثبات هدف به وسیله مخفی کردن یک اسباب بازی صدادار زیر پتو و یا حوله است. ابتدا اسباب بازی را به طور جزئی با پتو بپوشانید سپس صدای اسباب بازی را در بیاورید و او را تشویق کنید که اسباب بازی را پیدا کند، دوباره اسباب بازی را پنهان کنید، البته این بار به صورت کامل، بازی را تکرار کنید، در صورت پیدا کردن اسباب بازی، کودکتان را تشویق کنید.

بازیآبی
زمان حمام را به زمان اکتشاف و بازی تبدیل کنید. قاشق‌های پلاستیکی و آب پاش و کاسه‌های پلاستیکی را در وان کودکتان بگذارید، او با آنها ریزش آب را خواهد دید واز آنها لذت خواهد برد. تفریح دیگری هم می‌توان کرد، یک اسفنج را به کودکتان بدهید اسفنج را خیس کنید، او از فشار دادن اسفنج و ریزش آب لذت می‌برد.
 

پی نوشت:
هفت سال پادشاهی فرزند، کبری خدابخش، انتشارات دانشیاران ایران، 1394