نارسايي كليه ناشي از عفونت ادراري در كودكان




به گفته متخصصان 50درصد بيماران مبتلا به نارسايي‌هاي كليوي زماني به پزشك مراجعه مي‌كنند كه ديگر وقت دياليز آنهاست؛ يعني زماني كه ديگر هيچ راهي براي درمان قطعي وجود ندارد.علت اصلي ابتلا به نارسايي‌هاي كليوي در كودكان و بزرگسالان متفاوت است.
در كودكان علت اصلي ابتلا به نارسايي كليه اشكالات مادرزادي در سيستم ادراري آنهاست؛مثلاً كودكي كه با يك مثانه معيوب به دنيا مي‌آيد يا از مثانه به كليه دچار برگشت ادرار مي‌شود و يا اينكه سيستم مثانه او دچار تنگي شده است.
تمامي اين علائم بر كليه فشار مي‌‌آورد و كليه را دچار نارسايي مي‌كند. براي همين والدين بايد به علائم ادراري كودك توجه كافي داشته باشند. علامت ديگري كه بعد از تولد در كودكان بيشتر ديده مي‌شود، عفونت ادراري است. دكتر محمد حسين طباطبايي، نفرولوژيست و عضو هيئت علمي دانشگاه شهيد بهشتي در خصوص نارسايي‌هاي كليوي و نقش آنها در بروز ساير بيماري‌ها در اين گفت‌وگو توضيح مي‌دهند.
يكي از علائمي كه والدين بايد به آن توجه كافي داشته باشند چگونگي ادرار كردن كودكشان است. پسرها بيشتر از دختران احتمال مشكل در سيستم ادراري‌شان وجود دارد.مثلا گاهي به‌دنبال يك ختنه ساده ممكن است مجراي ادرار تنگ شود، اين تنگي مجراي ادراري باعث مي‌شود كه ادرار كودك باريك باشد يا اينكه كودك براي ادرار كردن بايد به‌خودش فشار بياورد.
بنا‌بر‌اين توجه والدين به توصيه‌هاي پزشك بعد از ختنه‌ كردن كودك براي جلوگيري از تنگي مجراي ادرار بسيار مهم است چون در غير اين صورت خطر برگشت ادرار از مثانه به كليه نيز وجود دارد.
همچنين كودكاني كه در شبانه‌روز ادرارشان به‌صورت قطره‌قطره مي‌آيد به‌طوري كه كودك با دست روي مثانه فشار مي‌آورد كه ادرارش خارج شود، نشان مي‌دهد كه مثانه انقباض ندارد.
عفونت ادراري و وجود يبوست نيز اغلب از سوي والدين ناديده گرفته مي‌شود در حالي‌كه مكانيسم‌هاي كنترل‌كننده ادرار و مدفوع تقريباً منشأ مشترك دارند.
در واقع مي‌توان گفت بيماري‌هاي ارثي در كشور ما بيشترين نقش را در ايجاد اين نارسايي‌ها دارند. مثلاً بيماري آلپورت يك بيماري ارثي است كه به طرق مختلف منتقل مي‌شود ولي رايج‌ترين ‌نوع آن انتقال از طريق كروموزوم X از مادر به پسر است.
اين بيماري در استان‌هايي كه ازدواج فاميلي بيشتر است، شيوع بيشتري دارد و در كشور ما سومين علت ابتلاي كودكان به نارسايي كليه همين بيماري است. در ادرار اين كودكان خون است و به‌طور مداوم از آن پروتئين دفع مي‌شود و معمولاً در دهه دوم و سوم زندگي در اين كودكان علائم نارسايي كليه هم ظاهر مي‌شود.
متأسفانه از اين نارسايي‌ها نمي‌توان پيشگيري كرد و هيچ دارويي نيز براي درمان آن مؤثر نيست. فقط مي‌توان بيماري را كنترل كرد كه كودك ديرتر به مرحله نارسايي كليه برسد.
اين اتفاق مخصوصاً در مورد دختران بسيار خطرناك است. بسيار ديده شده كه دختران به‌خصوص در مدرسه و در اماكن عمومي ادرار خود را كنترل مي‌كنند. پر شدن مثانه باعث مي‌شود به‌تدريج رفلكس‌هاي مثانه در اين افراد مهار شود و فرد ديگر احساس ادرار را نداشته باشد. همين امر باعث ايجاد يبوست در كودك و برگشت ادرار از مثانه به حالب‌ها مي‌شود و اگر اين مشكل ادامه پيدا كند، آثار زخم روي كليه و عفونت‌هاي مكرر كليه پديدار مي‌شود.
بيشترين افرادي كه به ما مراجعه مي‌كنند كساني هستند كه مبتلا به عفونت‌هاي ادراري هستند. اين اختلال در واقع هشداري از وجود مشكل در كليه‌هاست ولي اغلب خانواده‌ها بعد از اينكه عفونت ادراري درمان شد، ديگر اين هشدار را جدي نمي‌گيرند. يكي از بررسي‌هايي كه در اين هنگام بايد انجام گيرد گذاشتن سوند ادراري در مثانه و تزريق داروي رنگي به داخل مثانه است.
وقتي مثانه پر شد، سوند را بيرون مي‌كشند تا فرد ادرار كند.در اين هنگام در عكسبرداري مشخص مي‌شود كه برگشت ادرار از مثانه به كليه‌ها وجود دارد يا نه. اكثر خانواده‌ها متأسفانه از گذاشتن سوند مخصوصاً براي دختران طفره مي‌روند. ما موارد بسياري را داشتيم كه خانواده‌ها شديداً از اين كار پرهيز مي‌كردند و بعد از مدتي با نارسايي‌هاي شديد كليوي فرد بيمار را مجدداً ارجاع مي‌دادند در حالي كه اگر با نخستين عفونت ادراري از مثانه بيمار عكس گرفته مي‌شد با دارو يا يك جراحي سبك به راحتي قابل درمان بود.
منبع: همشهری آنلاین