اصول فقه

نويسنده: محمدرضا ضميري

محمدرضا مظفر (م 1383 ق).
مؤلف، در پنجم شعبان سال 1322 ق، در خانواده علم و فضيلت، در دارالعلم نجف، در جوار مولاي متقيان حضرت علي ـ عليه السلام ـ چشم به جهان گشود. بعد از دوران كودكي با سرپرستي و تربيت برادرش شيخ محمد حسن مظفر به تحصيل مقدمات علوم پرداخت. او مقدمات و سطح را نزد استاداني چون: شيخ محمدطه حويزي و برادران خود، شيخ عبدالنبي و شيخ محمدحسن، به پايان برد. بعد از اين مرحله، وارد حوزه درس خارج آقا ضياءالدين عراقي و علامه نائيني شد و همچنين از درس اصول و فلسفه شيخ محمدحسين اصفهاني (صاحب نهاية الدرايه) استفاده تمام و كامل برد. مظفر در كنار علوم متداول حوزه آن زمان نجف، به علوم رياضي، هيئت جديد و عروض نيز پرداخت. در سال 1335 ق، او و عده اي از طلاب جوان از وزارت كشور عراق درخواست اجازه تأسيس جمعيت ديني در نجف را نمودند كه موافقت شد و آنان به اين جمعيت سر و ساماني دادند. وي در سال 1355 ق مدرسه عالي علوم ديني يا دانشكده اجتهاد را تأسيس كرد كه در اين دانشكده چهار علم: فقه استدلالي، تفسير، علم اصول و فلسفه تدريس مي شد. سرانجام در سال 1383 ق در 62 سالگي درگذشت.[1]
شيخ محمد حسن مظفر، آقا ضياء الدين عراقي، ميرزا عبدالهادي شيرازي، سيد علي قاضي طباطبايي، شيخ محمد حسين اصفهاني و...
سيد جواد شبر، شيخ جواد قسام، سيد عبدالكريم قزويني، سيد عبدالهادي محسن حكيم، شيخ محمد حسن طويحي، سيد محمد صدر، شيخ محمد علي تسخيري، و...
اصول فقه، المنطق، فلسفه، عقائد الشيعه، السقيفة عندنا. تاريخ الاسلام، حرية الانسان و ارتباطها بقضاء الله السقيفه، الفلسفه الاسلامي، فلسفة الامام علي (ع)، المثل الافلاطونيه عند ابن سينا و چندين كتاب ديگر...
اين كتاب در اصول فقه شيعه است كه كاملاً با اسلوب كتب درسي نوشته شده است و اكنون از كتابهاي درسي حوزه است. اصول فقه حاصل تفكر و بينش مكتب اصولي ميرزاي نائيني است كه با قلم بسيار رسا و روان و ساده جناب مظفر تأليف شده است. اين كتاب با اينكه متن بسيار ساده و روان دارد، حاوي نكات بسيار دقيق است. هم از تنظيم و تبويت بديع برخوردار است و هم نكات دقيق و ظريفي دارد كه در كتب قديم كمتر يافت مي شود و به قول خود مرحوم مظفر حلقه مفقوده اي است بين معالم الاصول و كفاية الاصول. اين كتاب با تمام مزايايي كه دارد، فاقد مباحث برائت و اشتغال و تخيير است.
اصول فقه، مباحث علم اصول را به چهار بخش تقسيم كرده: مباحث الفاظ، ملازمات عقلي، مباحث حجت، اصول عملي (استصحاب، اصالت برائت، اصالت تخيير و احتياط).
اين کتاب بارها در ايران، عراق و لبنان به چاپ رسيده و ترجمه فارسي آن نيز موجود مي باشد.
اين كتاب در يك جلد به زبان عربي، به وسيله انتشارات نشر دانش اسلامي، در سال 1405 ق چاپ و منتشر شده است.

پي نوشت :

[1] . گلشن ابرار، ج2، ص80، نقياد البشر ج2، ص773.

منبع: کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي ص151