پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ عوامل و دلایل گوناگونی داشت و کارشناسان بسیاری در داخل و خارج کشور در این زمینه قلم‌فرسایی کرده‌اند. برخی از این کارشناسان معتقدند فساد مالی خاندان پهلوی یکی از دلایل انقلاب ایران می‌باشد. با توجه به اسناد موجود نگاهی کوتاه و مجمل به پرونده مفاسد و دارایی‌های رژیم پهلوی که در سرنگونی آن بی‌تأثیر نبوده است می‌اندازیم.

تعداد کلمات: 764/ تخمین زمان مطالعه: 3 دقیقه.

استراحتگاه زمستانی کیش

ویلیام شوکراس در کتاب آخرین سفر شاه خود در صفحات 246 تا 248 کیش را مظهر رسوایی زیاده‌روی رژیم پهلوی می‌داند که در آن میلیون‌ها دلار صرف ولخرجی‌ها و عیاشی‌های خاندان پهلوی شده است و این در حالی بوده که غالب مردم ایران در تنگدستی به سر می‌بردند.

«هیچ چیز مثل کیش مظهر رسواکننده زیاده‌روی‌های دربار پهلوی نبود... در اوائل دهه 70 (1970 میلادی) شاه تصمیم گرفت کیش را به یک استراحتگاه زمستانی تبدیل کند. او کاخ کوچکی برای خودش در ساحل دریا بنا کرد... اما کیش فقط شامل کاخ شاه نبود... میلیون‌ها دلار برای ویلاهای خصوصی و هتل‌های لوکس و کازینو و زمین‌های گلف و مغازه‌هایی که اجناس بخشوده از حقوق گمرکی می‌فروختند (کیش بند آزاد بود) خرج شد... قرار بود کیش از نظر شیکی و تجمل بی‌نظیر باشد. مونت کارلوی خاورمیانه شود، بهشتی در خلیج فارس باشد. از مؤسسه مادام کلود، دختران تلفنی را با هواپیمای کنکورد از پاریس می‌آوردند (به سفیر انگلیس اطمینان دادند که تعدادی دختران انگلیسی نیز وجود دارند)، متصدیان میزهای قمار از آفریقای جنوبی، بوتیک‌ها از رم، دستگاه‌های صوتی و موتورسیکلت‌ها و دوربین‌های عکاسی و اتومبیل‌های مخصوص پلاژ از ژاپن.»
 

غصب جنگل‌های ملی توسط برادر شاه

خاندان پهلوی در دوره حکومت خود اموال و املاک و زمین‌های ملی بسیاری را غارت و به نام خود زده بود. از یکی از سندهای به‌جامانده از ساواک خبر از غارت و غصب جنگل‌های ملی در بخشی از شمال کشور توسط محمودرضا پهلوی برادر شاه می‌دهد.

 «روستاییان بخش کلاردشت از توابع چالوس از اقدامات والاحضرت محمودرضا انتقاد و اظهار داشته‌اند والا‌حضرت جنگل‌های ملی‌شده را غصب و هر روستایی که حاضر به ترک محل نبوده با زور شلاق بیرون کرده و به دور زمین و جنگل سیم خاردار کشیده و راه اصلی روستاییان را مسدود نموده است.»

همچنین در سند دیگری خبر از بخشش 220 هکتار از زمین‌های گرگان از سوی شاه به برادرش حمیدرضا می‌دهد. زمین‌هایی که توسط محمدرضا از مردم غصب شده بود.
 

خاندان قمارباز پهلوی

از دیگر فسادهای بسیار رایج در رژیم پهلوی قماربازی بوده است.

در آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی شماره بازیابی 406، صفحات 19 و 194 در خصوص قماربازی محمدرضا پهلوی آمده است:

«محمدرضا پهلوی تمام عمر عاشق بازی پوکر بوده است و تنها وقتی که در یک شب حدود 700 هزار پوند باخت این بازی را کنار گذاشت و بعدها فقط به بازی بریج اکتفا می‌کرد.»

مینو صمیمی که سال‌ها منشی سفیر ایران در سوئیس و بعد از آن مدتی منشی فرح همسر شاه بود، در کتاب خاطرات خود مستندی از ولخرجی‌ها و حیف و میل‌های شاه و درباریان او ارائه داده است که یکی از این خاطرات به ماجرای قماربازی‌های اشرف پهلوی، مربوط است.

صمیمی در یکی از خاطرات خود از اشرف پهلوی می‌نویسد:

«شاهزاده اشرف پهلوی سمت نمایندگی رژیم شاه در کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد را نیز برعهده داشت. گفتنی‌است که او هربار برای شرکت در این کمیسیون عازم نیویورک می‌شد سر راه خود در جنوب فرانسه هم توقف می‌کرد تا ابتدا همراه معشوقه جدیدش در کازینوها به قمارهای چند میلیون پاوندی بپردازد و آنگاه آماده حضور در کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد می‌شد.»
 

رژیم رشوه‌باز

یکی از شیوه‌های رایج انتصاب در رژیم شاه به صورت پرداخت رشوه بود. به‌طوری‌که در یکی از گزارش‌های ساواک در خصوص پرداخت مبلغ پنج میلیون تومان توسط شاهرخ فیروز به امیر هوشنگ دولو در یک بازی قمار و پرداخت همین مبلغ رشوه به وی جهت وساطت نزد محمدرضا پهلوی به منظور انتصاب فیروز به سفارت و قبول این درخواست توسط محمدرضا پهلوی  چنین آمده است:

«طبق اطلاع موثق یک نفر در یک مهمانی (گوینده شناخته نشد) شاهرخ میرزا در یک بازی قمار مبلغ 5 میلیون تومان به امیر هوشنگ دولو باخته و بعد از اتمام بازی مبلغ 5 میلیون تومان دیگر به وی داده و تقاضا نموده که مشارالیه از حضور شاهنشاه آریامهر تقاضا نماید که نامبرده را به مقام سفارت منصوب فرمایند که تقاضای شاهرخ فیروز مورد موافقت آقای دولو و شاهنشاه واقع و وی به سفارت منصوب می‌گردد. اظهارکننده در خاتمه گفتار خود اضافه نموده که شاهرخ فیروز از میلیادرهای معروف کشور می‌باشد...»
 
 

 

مطالب مرتبط
بزک | جشن 800 میلیون دلاری تخت جمشید
بزک | هواپیمای شاه؛ گنج سیار نامشروع!
بزک | رقم نجومی ثروت محمدرضا پهلوی چقدر بوده است؟