التبيان
التبيان
التبيان
نويسنده: محمدرضا ضميري
ابو جعفر محمد بن حسن طوسى (م 460 ق).
زندگينامه مؤلف در قسمت معرفى كتب فقهى شيعه گذشت.
اين كتاب يكى از بزرگ ترين و گران قدرترين آثار فرهنگ اسلامى است و نخستين تفسير جامع و فراگير شيعى است كه به بحثهاى مختلف علوم قرآنى و تفسيرى مى پردازد و از دايره نقل و تفسير اثرى خارج مى شود; زيرا وى تفسير روايى و مأثور را به تنهايى، براى استنباط و فهم قرآن كافى نمى داند. او با تكيه بر عقل، انديشه ها و يافته هاى تفسير مأثور عالمان، اقوال و روايات گزارش شده را نقد و تحليل مى كند.
روش شيخ در تفسير در كنار تبيين و توضيح معانى آيات، عرضه اقوال گوناگون عقيدتى و كلامى است. وى توجهى خاص به مباحث لغوى و اشتقاقى كلمات و قرائت آيات دارد و قصص و تاريخ امتهاى پيشين را نقل و ارزيابى مى كند. وى در مقدمه مى گويد كه تفسير او متأثر از جامع البيان طبرى و تفسير رمانى و تفسير ابو مسلم اصفهانى است. شيخ در تفسير خود به طرح مباحث فقهى و تبيين حكم مستفاد از آيه مى پردازد و موارد نحوى و گاه اسباب نزول آن را يادآور مى شود و اگر روايتى در زمينه حكم فقهى باشد مى آورد.
از نكات جالب توجه، اشاره مؤلف به آراى مذاهب چهارگانه در اين دسته از آيات است كه در ادامه ديدگاه اماميه را بيان مى كند. تبيان از نظر نوع پرداختن به مباحث تفسيرى، يك دست نيست; مباحث تفسير تا جزء دوازدهم به طور مبسوط انجام گرفته، اما رفته رفته اين مباحث گزيده تر شده است; تا آنجا كه در جلدهاى پايانى آن، بحثهاى موضوعى و كنكاشهاى كلامى و لغوى و ادبى و بحثهاى طولاني يافت نمى شود.
اين تفسير در قرن ششم، به وسيله ابن ادريس (م 598 ق)، از منتقدان معروف وى تلخيص گرديده است. همچنين فقيه مفسر محمد بن هارون كيالى نيز تبيان را گزيده كرده است.[1]
اين كتاب در 10 جلد به زبان عربي توسط مؤسسه انتشارات اسلامى، وابسته به جامعه مدرسين، در سال 1413 ق چاپ شده است.
/س
زندگينامه مؤلف در قسمت معرفى كتب فقهى شيعه گذشت.
اين كتاب يكى از بزرگ ترين و گران قدرترين آثار فرهنگ اسلامى است و نخستين تفسير جامع و فراگير شيعى است كه به بحثهاى مختلف علوم قرآنى و تفسيرى مى پردازد و از دايره نقل و تفسير اثرى خارج مى شود; زيرا وى تفسير روايى و مأثور را به تنهايى، براى استنباط و فهم قرآن كافى نمى داند. او با تكيه بر عقل، انديشه ها و يافته هاى تفسير مأثور عالمان، اقوال و روايات گزارش شده را نقد و تحليل مى كند.
روش شيخ در تفسير در كنار تبيين و توضيح معانى آيات، عرضه اقوال گوناگون عقيدتى و كلامى است. وى توجهى خاص به مباحث لغوى و اشتقاقى كلمات و قرائت آيات دارد و قصص و تاريخ امتهاى پيشين را نقل و ارزيابى مى كند. وى در مقدمه مى گويد كه تفسير او متأثر از جامع البيان طبرى و تفسير رمانى و تفسير ابو مسلم اصفهانى است. شيخ در تفسير خود به طرح مباحث فقهى و تبيين حكم مستفاد از آيه مى پردازد و موارد نحوى و گاه اسباب نزول آن را يادآور مى شود و اگر روايتى در زمينه حكم فقهى باشد مى آورد.
از نكات جالب توجه، اشاره مؤلف به آراى مذاهب چهارگانه در اين دسته از آيات است كه در ادامه ديدگاه اماميه را بيان مى كند. تبيان از نظر نوع پرداختن به مباحث تفسيرى، يك دست نيست; مباحث تفسير تا جزء دوازدهم به طور مبسوط انجام گرفته، اما رفته رفته اين مباحث گزيده تر شده است; تا آنجا كه در جلدهاى پايانى آن، بحثهاى موضوعى و كنكاشهاى كلامى و لغوى و ادبى و بحثهاى طولاني يافت نمى شود.
اين تفسير در قرن ششم، به وسيله ابن ادريس (م 598 ق)، از منتقدان معروف وى تلخيص گرديده است. همچنين فقيه مفسر محمد بن هارون كيالى نيز تبيان را گزيده كرده است.[1]
اين كتاب در 10 جلد به زبان عربي توسط مؤسسه انتشارات اسلامى، وابسته به جامعه مدرسين، در سال 1413 ق چاپ شده است.
پي نوشت :
[1]. تبيان، ج 1، ص 1; مقدمه آقا بزرگ تهرانى بر تفسير.
/س
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}