تقويم الايمان و شرحه كشف الحقايق

معلّم ثالث مير محمد باقر داماد (مير داماد) (م 1041 ق)
اين كتاب حاوي آراء و انديشه هاي مؤلف درباره مهمترين مسائل فلسفه اسلام به ويژه علم الهي است، شارح اين كتاب مير سيد احمد علوي از بارزترين شخصيت هاي مكتب فلسفي اصفهان و از برجسته ترين شاگردان مير داماد به شمار مي رود. وي با شرح آثار حكماي پيشين و استاد خود، نقش بسزايي در تحكيم و تقويت مباني فلسفه اسلامي ايفا كرد.
كتاب تقويم الايمان از يك رصد (الرصد الاوّل) و مشتمل بر پنج فصل و هر فصل متضمّن بر بخش هايي چون تقويم، تصحيح، توصيه، محاققة و تقويم، ظنّ و تقويم وهم و تقويم و تشكيك و تثبيت مي باشد. از تعبير الرصد الاوّل چنين برداشت مي شود كه مؤلف بنا داشته تا رصدهاي ديگري را نيز بدان بيافزايد امّا بدليل نامعلومي از آن منصرف شده است. برجستگي هاي اثر حاضر و جايگاه آن در ميدان آثار ديگر مؤلف را مي توان در سه ويژگي عمده شمرد.
1. از شواهد و قراين بر مي آيد كه اين كتاب از جمله كتابهاي درسي اي بوده كه مير داماد خود براي شاگردانش تدريس مي كرده است.
2. تقويم الايمان حاوي برخي از مباحث، تقريرها، و نظرات نوين و ابداعات مير داماد است كه در ديگر آثار او به چشم نمي خورد. مباحثي چون نظريه وحدت، برهان بر حدوث دهري، ثنويّت مقولات و ... .
3ـ مصنّف در تمامي آثار خويش به بحث پيرامون موضوعات خاصّي پرداخته است و تنها در اثر حاضر است كه تقريباً يك دورة كامل مباحث فلسفي را به صورت فشرده تبيين و ساختار و شاكلة نظام فلسفي خويش را به اختصار ترسيم كرده است.
در واقع مي توان گفت كه تقويم الايمان در كنار دو اثر گرانسنگ القبسات و الافق المبين سه ضلع اصلي قاعده هرم, انديشه هاي فلسفي مير داماد را تشكيل مي دهد. كتاب حاضر حاوي مقدمه مفصلي در زندگي مؤلّف و خصوصيات فلسفه مير داماد و ذكر حواشي و شروح تعليقات اين كتاب مي باشد.
كتاب تقويم الايمان به همراه شرح كشف الحقائق سيد احمد علوي عاملي و تعليقات حكيم ملا علي نوري و تحقيق علي اوجبي به زبان عربي در يك جلد در سال 1376 ش به چاپ رسيده است.
منبع: مرکز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه
/س