حتما تا حالا شنیده‌اید که می‌گویند: «آب مایه‌ی حیاط است.» می‌خواهیم بدانیم چرا آب تا این اندازه برجسته و مهم است.

تمام چیزهایی که در اطراف خود می‌بینید به گونه‌ای مدیون آب هستند، برای همین از زمان‌های قدیم این جمله بر سر زبان‌ها بود که هر جا آب است، آبادانی است. جالبه بدانید با وجود این‌که آب جاندار نیست؛ اما حیات خیلی از جانداران به آن وابسته است.

آب در چرخه‌ی طبیعت؛ گاهی اوقات با کمک خورشید بخار می‌شود، بعد تبدیل به ابر و در آخر مثل باران بر سر موجودات و گیاهان و حتی زمین... می‌ریزد که البته برای هر کدام سودی دارد.

برای همین است که خدا در مورد این مایع پرارزش از ما سوال می‌کند که آیا به آب فکر می‌کنیم یا نه؟

 «أَفَرَأَیتُمُ الْمَاءَ الَّذِی تَشْرَبُونَ*أَأَنْتُمْ أَنْزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ* لَوْ نَشَاءُ جَعَلْنَاهُ أُجَاجًا فَلَوْلَا تَشْکُرُونَ» (سوره الواقعة/آیات 68 تا 70)

«آیا به آبی که می‌نوشید اندیشیده‌اید؟* شما آن را از ابر نازل کرده‌اید، یا ما نازل می‌کنیم؟* هرگاه بخواهیم، آب گوارا را تلخ و شور قرار می‌دهیم، پس چرا شکر نمی‌کنید؟»

خدای حکیم و مهربان در قرآن از این ماده‌ی حیات در موارد زیادی صحبت کرده است. شاید جالب باشد که بدانید، در این کتاب آسمانی 63 بار واژه‌ی آب، 10 بار واژه‌ی ابر ،14 بار واژه‌ی باران و 54 بار واژه‌ی رودخانه آمده است.

با هم چند پرده از آیه‌های قرآن را مرور می‌کنیم:

پرده‌ی اول: آب مایه حیات

 «وَاللَّهُ خَلَقَ کُلَّ دَابَّةٍ مِنْ مَاءٍ... إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ»(سوره النور/آیه45)
و خداوند هر جنبنده‌ای را از آب آفرید؛...زیرا خدا بر همه چیز تواناست.

در این‌جا خدای مهربان، به اهمیت آب در خلقت موجودات و زندگی آن‌ها اشاره دارد.

پرده دوم: آفرینش ما انسان‌ها

 «ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ مَاءٍ مَهِینٍ»(سوره السجده/آیه8)
سپس نسل او را از عصاره‌ای از آب ناچیز و بی‌قدر آفرید.

پرده سوم: آب با دوطعم و کاربرد متفاوت

«وَهُوَ الَّذِی مَرَجَ الْبَحْرَینِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَجَعَلَ بَینَهُمَا بَرْزَخًا وَحِجْرًا مَحْجُورًا»(سوره الفرقان/آیه53)
او کسی است که دو دریا را در کنار هم قرار داد؛ یکی گوارا و شیرین، و دیگری شور و تلخ، و در میان آن‌ها برزخی قرار داد تا با هم مخلوط نشوند. گویی هر یک به دیگری می‌گوید: «دور باش و نزدیک نیا!»

جالب است که قرآن به این دو مطلب اشاره دارد، این‌که آب دارای دو مزه‌ی متفاوت است؛ البته هر کدام در جای خود قابل استفاده و موثر است، مثلا مهم‌ترین مورد استفاده از آب شیرین، استفاده از آن در برطرف کردن تشنگی خود ماست؛ ولی آب شور باعث رشد ماهی‌های لذیذی است که ما هر از گاهی نوش‌جان می‌کنیم، راستی که چقدر خوشمزه هستند.
 
پرده چهارم: آب باران مایه‌ی رشد گیاهان و پرورش جانوران

  «اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَکُمْ...»(الإبراهیم/32)
خداوند همان کسی است که آسمان‌ها و زمین را آفرید، و از آسمان آبی نازل کرد؛ و با آن، میوه‌ها(ی مختلف) را برای روزی شما(از زمین) بیرون آورد...

فکر کنم این مورد جای توضیحی ندارد چرا که همه آن را حسابی تجربه کرده‌ایم.

پرده پنجم: یکی از راه‌های حمل و نقل

 «وَهُوَ الَّذِی سَخَّرَ الْبَحْرَ...وَتَرَى الْفُلْکَ مَوَاخِرَ فِیهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ»(سوره النحل/آیه14)
او کسی است که دریا را مسخر(شما) ساخت تا از آن... وکشتی‌ها را می‌بینی که سینه‌ی دریا را می‌شکافند تا شما(به تجارت بپردازید و) از فضل خدا بهره گیرید؛ شاید شکر نعمت‌های او را به‌جا آورید.

همان‌طور که در بالا اشاره شد، آب فقط برای مصرف کردن نیست؛ بلکه یکی از راه‌های حمل و نقل انسان‌ها و تجارت نیز هست. حالا خودمانیم، چه کسی تا حالا تجربه‌ی سوار شدن به کشتی را داشته است؟ باید خیلی جالب باشد!
پرده ششم: عذاب الهی

 «إِنَّ جَهَنَّمَ کَانَتْ مِرْصَادًا* لِلطَّاغِینَ مَآبًا* لَابِثِینَ فِیهَا أَحْقَابًا* لَا یذُوقُونَ فِیهَا بَرْدًا وَلَا شَرَابًا* إِلَّا حَمِیمًا وَغَسَّاقًا»(سوره النبأ/آیات 21 الی 25)
مسلما(در آن روز) جهنم کمین‌گاهی است بزرگ* و محل بازگشتی برای طغیانگران* مدت‌های طولانی در آن می‌مانند* در آن‌جا نه چیز خنکی می‌چشند و نه نوشیدنی گوارایی* جز آبی سوزان و مایعی از چرک و خون.

در این‌جا خداوند از آب به عنوان یکی از وسیله‌های عذاب انسان‌های گناه‌کار نام برده است؛ البته انشاالله که ما جزء این دسته از آدم‌ها نباشیم.
 
پرده ششم: پاداش الهی

 «إِنَّ الْأَبْرَارَ یشْرَبُونَ مِنْ کَأْسٍ کَانَ مِزَاجُهَا کَافُورًا* عَینًا یشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ یفَجِّرُونَهَا تَفْجِیرًا»(سوره الإنسان/آیات 5 الی 6)
به یقین ابرار(و نیکان) از جامی می‌نوشند که با عطر خوشی آمیخته است* از چشمه‌ای که بندگان خاص خدا از آن می‌نوشند، و از هرجا بخواهند آن را جاری می‌سازند.

برعکس موضوع قبلی این‌بار آب، نوعی نوشیدنی گوارا و خوشمزه می‌شود برای بهشتیان، وای که دهانم آب افتاد، انشاالله نصیب همه‌ی ما بشود، الهی‌آمین.
 

 نویسنده: امین خوش‌نژاد ابراهیمی