إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَینَ أَخَوَیکمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکمْ تُرْحَمُونَ.[1] مؤمنان برادر یکدیگرند، پس دو برادر خود را صلح و آشتی دهید و تقوای الهی پیشه کنید، باشد که مشمول رحمت او شوید.

رمز موفقیت جوامع، اتحاد و دوستی و خمیرمایه این وحدت، الفت میان آنان است. یک قطره آب نفع مهمی ندارد، محصولی از آن ایجاد نمی شود، تشنه ای را سیرآب نمی سازد، آبزیی را حیات نمی دهد؛ ولی وقتی قطراتی از آن جمع شد، ناممکنها را ممکن می سازد. اسلام نیز به این مهم یعنی اتحاد اندیشیده است و با برنامه هایی در استحکام آن می کوشد. قبل از اسلام و نیز در آغاز بعثت و حتی قبل از ورود پیامبر مکرم صلی الله علیه و آله به مدینه، اختلاف سختی بین دو طایفه اوس و خزرج وجود داشت. پیامبر چون آب رحمتی بر این دو ملت متخاصم وارد شد.

بعد از نزول آیه شریفه فوق، روزی حضرت رسالت صلی اللَّه علیه و آله در مسجد برخاست و دستور فرمود، مؤمنین دو بدو با هم برادر شوند.

تَآخُوا فِی اللَّهِ اخَوَینِ اخَوَینِ.

این عمل، روحیه صفا و صمیمیت را پرورش داد و کسانی که تا دیروز در مقابل هم بودند، در پی دستور پیامبر برخاستند و با هم برادر شدند.


عوامل اختلاف

چون مخاطب این مطالب مؤمنینند، طبیعتاً عوامل اعتقادی اختلاف را بررسی نمی نماییم و صرفاً به اسباب روبنایی خواهیم پرداخت.


1- ستم و ظلم

تعدی به حقوق دیگران مهمترین عامل ایجاد تفرقه است. این نوع از ستم به هر شکل صورت گیرد خواه در سطح وسیع همانند تعدی یک مملکت به همسایه خود و یا در حد محدود مانند تعدی همسایه ها به هم و یا فردی به فرد دیگر، همه حاصل اولیه آن اختلاف می باشد.

قال علی علیه السلام: ایاک وَ الْجَفاءَ فَانَّهُ یفْسِدُ الْاخاءَ وَ یمَقِّتُ الَی اللَّهِ وَ الَی النَّاسِ.[2]

از ستم بپرهیز که آن برادری را تباه و خدا و مردم را با ستمکار دشمن می سازد.


2- مزاح بی مورد

نفس مزاح خوب است منوط به اینکه حرامی و گناهی به همراه نداشته باشد. ولی رعایت شأن مکانی و زمانی مزاح، نوع مزاح، طرف مقابل مزاح لازم است. گاهی رعایت ننمودن یکی از این چهار رکن موجب کینه و عداوت و در نتیجه بر هم خوردن دوستی و محبّت می شود.

قال علی علیه السلام: لِکلِّ شَی ءٍ بَذْرٌ وَ بَذْرُ العَداوَةِ المِزاحُ.[3]

هر چیزی بذری دارد و بذر عداوت، مزاح است.


3- اختلاف سلیقه

عواطف و احساسات انسان ها، چه از نظر کمیت و چه از حیث کیفیت و نیز منشأ آنها مختلف است. این اختلافات اگر بروز کند موجب اختلاف آراء و سلایق می گردد و اصطکاک هایی در عرصه عمل به وجود می آورد.
اختلاف بین کسانی که ارتباط گسترده ای با هم ندارند، هر چند ملموس باشد ولی تبعات چندانی ندارد، اما اختلاف بین جوامع محدود، می تواند آثار زیانباری را به دنبال داشته باشد، و تکرار آنها بر عمق آن می افزاید و فاصله ها را هر لحظه بیشتر می کند. این اختلافات سلیقه ای گاه از مسائل فردی و شخصی فراتر رفته و اجتماعات بزرگتر را متفرق می سازد.


پی نوشت ها

[1] سوره حجرات، آیه 10.
[2] غررالحکم.
[3] همان.

منبع : حوزه نت