اکالیپتوس گیاهی است از تیره موردیها و بومی قاره استرالیا، با این وجود امروزه به علت خواص درمانی فراوان، در سرتاسر جهان کشت می‌شود. در این مقاله با راسخون همراه باشید تا بیشتر با درخت اکالیپتوس و خواص آن آشنا شوید.
 

تاریخچه درخت اکالیپتوس

اکالیپتوس، درختی است بلند و همیشه سبز که اکثرا ارتفاع آن به ۶۵-۴۵ متر می‌رسد.نام‌های دیگر این درخت، کافور، اوکالیپتوس، درخت تب‌ونوبه و درخت‌ صمغ آبی می‌باشد. پوست درخت نقره‌ای است که هرساله به صورت ورقه جدا شده و قطعه قطعه می‌گردد ولی بعد به رنگ زرد درمی‌آید و در قسمت یقه دائمی است. میوه این درخت، بدون پایک یا با پایک کوتاه و خمیده کروی تا مخروطی پهن است و سطح میوه دارای شیارهای کوچک است. برگ‌های گیاه بخش دارویی آن را تشکیل می‌دهد.

درخت اکالیپتوس در نیوزیلند، استرالیا و جنوب شرق آسیا رشد می‌کند. برگ درخت اکالیپتوس حاوی فلاوونوئید‌ها و تانن است و به همین دلیل در جلوگیری از بیماری‌ها و کاهش التهاب نقش مؤثری دارد. بهبود زخم‌های پوستی، رفع مشکلات تنفسی، درمان آکنه، کاهش درد مفاصل، کمک به سلامت دندان‌ها و. . از خواص اکالیپتوس است. اکالیپتوس به دلیل خواص ضدباکتریایی، ضدمیکروبی و آنتی اکسیدانی که دارد برای درمان مشکلات و بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

اکالیپتوس درختی همیشه سبز و رشد سریع و بومی استرالیا است. به عنوان ماده سازنده بسیاری از محصولات ، برای کاهش علائم سرفه ، سرماخوردگی و احتقان استفاده می شود. این ماده همچنین در کرم ها و پمادهایی با هدف تسکین درد عضلات و مفاصل وجود دارد.

رنگ تمام برگهای اولیه و شاخه‌ها سبز مایل به آبی یا کبود است ولی به تدریج سبز مایل به سفید و مومی می‌گردد. این درخت گونه‌های بسیاری دارد، برخی از گونه‌های آن به اندازه گلهای تزئینی و برخی دیگر به اندازه درختان بزرگ است. خواص اکالیپتوس گسترده بوده، اسانس اکالیپتوس به انواع عطر، صابون و برخی از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها اضافه می‌شود. از این گیاه همچنین به عنوان عامل دفع حشرات نیز استفاده و به روغن شمع و افشانه‌‌های حشره‌کش نیز اضافه می‌شود. در ادامه این مطلب با مضرات و خواص اکالیپتوس بیشتر آشنا شوید.
 

خواص اکالیپتوس

اکالیپتوس به دلیل اینکه منبع غنی از آنتی اکسیدان می‌باشد، دارای خواص متعددی است. برخی از خواص اکالیپتوس عبارتند از:
 

۱. خاصیت ضد میکروبی اکالیپتوس

اکالیپتوس به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان و خواص ضد میکروبی در جلوگیری از بروز بیماری‌هایی مانند آنفلوآنزا نقش بسزایی دارد. از اکالیپتوس می‌تونید برای کاهش میزان خلط گلو و درمان سرفه نیز استفاده کنید با استفاده از برگ درخت اکالیپتوس می‌توانید میزان تب را تا چند درجه کاهش دهید. به منظور کاهش تب با استفاده از برگ درخت اکالیپتوس کافی است که 10 گرم برگ اکالیپتوس را با یک لیوان آب جوش دم کنید و دو لیوان از این دمنوش میل کنید.
 

 2. سلامت دندان‌ها با اکالیپتوس

در بسیاری از دهان‌شویه‌ها و محصولات دندانپزشکی از خاصیت ضد باکتری و ضد میکروبی اکالیپتوس استفاده شده است. اکالیپتوس حاوی خواص ضد میکروبی و آنتی باکتریال است و به همین دلیل استفاده از برگ درخت اکالیپتوس و عصاره اکالیپتوس در جلوگیری از پوسیدگی دندان، سلامت دندان و لثه نقش زیادی دارد. با جویدن برگ درخت اکالیپتوس می‌توانید دندان درد و درد لثه را برطرف کنید.

3. بهبود زخم‌های پوستی
استفاده از برگ درخت اکالیپتوس برای درمان زخم‌ها و جلوگیری از عفونت بهترین گزینه است. همچنین، از روغن اکالیپتوس هم می‌توانید برای تسریع روند بهبودی زخم‌ها استفاده کنید. با استفاده از این روغن در کوتاه‌ترین زمان ممکن زخم‌های پوستی‌تان به خوبی درمان می‌شود.

4. خاصیت ضدالتهابی اکالیپتوس
اکالیپتوس خواص ضد التهابی قوی دارد و همین خواص اکالیپتوس باعث کاهش میزان التهاب رگ‌ها، جلوگیری از حمله قلبی می‌شود. با مصرف عصاره‌ی اکالیپتوس می‌توانید از بدن خود در برابر بروز بیماری‌های قلبی محافظت کنید.

۶. خاصیت آرامش‌بخشی اکالیپتوس
اکالیپتوس دارای خاصیت آرامش‌بخشی نیز می‌باشد. مصرف دمنوش حاوی برگ درخت اکالیپتوس در کاهش میزان استرس و اضطراب نقش مؤثری دارد. با مصرف دمنوش حاوی اکالیپتوس قبل از خواب، خوابی راحت و آرامش بخش را تجربه خواهید کرد.



7. درمان مشکلات تنفسی با اکالیپتوس
از خواص برگ درخت اکالیپتوس می‌توان به بهبود مشکلات تنفسی مانند آسم اشاره کرد. با مصرف عصاره‌ی اکالیپتوس، ریه‌های خود را تقویت کرده و مانع بروز مشکلات تنفسی شوید. اکالیپتوس باز‌کننده‌ی مجاری بینی و تنفسی است. پس اگر سینوزیت دارید، بهتر است بدانید که استفاده از برگ درخت اکالیپتوس می‌تواند باعث تسکین سردرد ناشی از سینوزیت و کاهش میزان میکروب‌ها در سینوس‌ها شود.

 بخور اکالیپتوس بهترین روش برای درمان عفونت ریه است. ریه دارای خواص ضد التهابی، ضد ویروسی، ضد باکتریایی است و به همین دلیل استفاده از اکالیپتوس می‌تواند باعث تسکین تنفس و بهبود مشکلات ریه شود.

8. کاهش درد مفاصل با اکالیپتوس
روغن اکالیپتوس حاوی ترکیباتی است که باعث کاهش درد عضلانی، آرتروز و آرتریت می‌شوند. اگر مفاصل‌تان دچار آسیب شده، به شما استفاده از روغن اکالیپتوس را برای تسکین درد و تسریع روند بهبودی پیشنهاد می‌کنیم. به منظور تسکین درد رماتیسم می‌توانید چند قطره عصاره اکالیپتوس را با یک قاشق روغن زیتون ترکیب کرده و روی مفاصل مالش دهید.

9. دفع حشرات با اکالیپتوس
اگر قبلاً برای دفع حشرات، از حشره کش‌های حاوی مواد شیمیایی استفاده کردید، به شما پیشنهاد می‌کنیم که این بار از اکالیپتوس برای دفع حشرات استفاده کنید. استفاده از روغن اکالیپتوس می‌تواند ماده‌ای موثر برای دفع حشرات باشد.

10. درمان آکنه و جوش صورت با اکالیپتوس
روغن اکالیپتوس خواص ضدالتهابی و ضدعفونی کنندگی دارد و به همین دلیل به درمان آکنه و جوش صورت کمک زیادی می‌کند. شما می‌توانید 5 قطره روغن اکالیپتوس را با روغن نارگیل یا بادام ترکیب کنید و روی پوست صورت ماساژ دهید. این کار باعث جوانسازی و پاکسازی پوست و رفع مشکلات پوستی می‌شود.

11. درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا با اکالیپتوس
یکی دیگر از خواص اکالیپتوس، درمان سرما‌خوردگی و آنفولانزا است. شما می‌توانید از بخور اکالیپتوس یا مصرف دمنوش اکالیپتوس برای رفع علائم سرماخوردگی استفاده کنید. با اکالیپتوس، سرماخوردگی را در کوتاه‌ترین زمان ممکن درمان کنید!

12. تقویت و رشد مو‌ها با اکالیپتوس
استفاده از روغن اکالیپتوس باعث بهبود گردش خون در سر، تقویت فولیکول‌ها و ریشه‌ی مو می‌شود. همچنین، روغن اکالیپتوس به علت دارا بودن خواص ضد میکروبی قوی، درمانی مؤثر برای از بین بردن شوره‌ی سر است.

خواص درمانی اکالیپتوس

 طبعیت گیاه اکالیپتوس گرم و خشک است و خواص دارویی این گیاه به طور خلاصه عبارتند از:

1-  اکالیپتوس ضد عفونی کننده مجاری تنفسی بوده و برای افراد دارای آلرژی و حساسیت مفید است.

2- بخور اکالیپتوس در زمان سرماخوردگی و ‌گرفتگی بینی بسیار موثر بوده، به این منظور، مقداری برگ تازه یا خشک اکالیپتوس را در ظرفی پر از آب بریزید و آن را بجوشانید تا بخار شود. بعد دو طرف فک‌های خودتان 3- را با آن بخور دهید و مراقب باشید هرگز به طور مستقیم تمام صورت را بخور ندهید.

4- از خواص برگ اکالیپتوس پایین آوردن تب می باشد، به این منظور 10 گرم برگ اکالیپتوس را با یک لیوان آب جوش دم کنید و روزی دو تا سه بار بنوشید.

5- یکی دیگر از خواص اکالیپتوس، درمان ورم روده و کلیه و دفع اخلاط سینه و برونش‌ها می‌باشد، به این منظور ۴ گرم برگ اکالیپتوس را در ۲۰۰ سی‌سی آب جوشانده صاف نموده در صورت نداشتن تب روزی ۲ فنجان میل شود.

6- از دیگر خواص اکالیپتوس رفع انواع عفونت‌ها می‌باشد، برای رفع عفونت می‌توان، مقداری برگ اکالیپتوس را بعد از شست و شو با آب سرد چند دقیقه بجوشانید. بعد صاف کرده، محل را شست و شو دهید و روزی چند بار تا بهبودی کامل تکرار کنید.

7- پنج گرم برگ را با یک لیوان آب ‌جوش به مدت پانزده دقیقه دم کرده، صاف کنید و بعد از غذای صبح و عصرانه آن ‌را به جای چای میل کنید، باعث کاهش قند خون شده و برای بیماران دیابتی مناسب است.

8- رفع عفونت‌های زنان نیز از دیگر خواص اکالیپتوس می‌باشد، برای درمان ترشحات واژن که از نوع میکروبی و قارچی باشد روزی ۳ فنجان از دمکرده اکالیپتوس با کمی شکر میل شود و ۳۰ گرم اکالیپتوس در یک لیتر 9- آب جوشانده به صورت نیم گرم در ظرفی ریخته داخل آن بنشینید و دستگاه تناسلی (واژن) را شستشو دهید.

9- دیک تادو گرم برگ اکالیپتوس را کوبیده، روی لثه در جای خالی دندان بگذارید و روی آن فشار بیاورید، باعث بند آمدن خونریزی ناحیه دندان می‌شود.
  
جالب اینجاست که در اواخر قرن نوزدهم ، روغن اکالیپتوس در بیشتر بیمارستان های انگلیس برای تمیز کردن کاتترهای ادراری استفاده می شد .

دافع حشرات

اکالیپتوس ضد حشره است. در سال 1948 ، ایالات متحده رسماً روغن اکالیپتوس را به عنوان یک حشره کش و میکروب کش ، برای از بین بردن کنه ها ثبت کردند.

برخی روغن اکالیپتوس لیمو را به عنوان ماده ضد دافع حشرات توصیه می کنند. در دور نگه داشتن پشه ها تاثیرگذار است.


مضرات اکالیپتوس (عوارض جانبی، موارد احتیاطی و منع مصرف)

 علیرغم فراوان بودن خواص اکالیپتوس، باید توجه داشت از این گیاه نبایستی برای مصارف داخلی استفاده کرد. همچنین استفاده از این گیاه و فراورده‌های آن مانند روغن و عرق اکالیپتوس، در دوران بارداری یا شیردهی ممنوع بوده و در صورت ضرورت بایستی با نظر پزشک مصرف شود. روغن این گیاه اگر استعمال موضعی داشته باشد، سمی نیست و در مورد استفاده از خواص برگ اکالیپتوس، افرادی که مبتلا به التهاب معده‌، روده، التهاب مجرای صفراوی و ناراحتی‌های کبد هستند، باید از مصرف عصاره برگ اکالیپتوس اجتناب کنند.

لازم به ذکر است، مصرف بی‌رویه عصاره مزبور در بعضی افراد منجر به ایجاد انواع شکم درد یا آسیب کبدی و کلیوی خواهد شد و همچنین هرگونه روغن و اسانس این گیاه را برای کودکان زیر دوسال نبایستی استفاده نمود.