درباره کتاب مقدس چه می دانید؟

کتاب مقدس یکی از مهمترین منابع دین مسیحیت است،  همانند اسلام که قرآن یکی از مهمترین منابع آن محسوب می شود. اما کتاب مقدس مسیحیان کاملاً متفاوت با کتاب مقدس مسلمانان است. کلیسا در قرن پنجم بعد از میلاد مسیح به مجموعه کتاب هایی که به عنوان کتاب مقدس معروفند بایبلیوم گفت که در زبان انگلیسی به Bible معروف شد. منتهی نام اصلی این کتاب ها «عهد » بوده است که این واژه در سِفر خروج بکار رفته است.

کتاب یا کتاب هایی که گزارشگر آن بودند، «عهد» خوانده شدند. اما این نکته قابل توجه است که  مسیحیان به دو نوع عهد با خداوند معتقد هستند :
الف) عهدی که قبل از ظهور عیسی با بنی اسرائیل داشته وگزارش عهد خدا که با بنی اسرائیل آمده را عهد عتیق خواندند.
ب) اما با ظهور خدا به صورت مسیح عهدی جدید مطرح می شود که نه فقط مختص بنی اسرائیل بلکه  طرف دیگر این عهد همه انسان ها قرار می گیرند، که مجموعه کتابهای حاوی این گزارش را « عهد جدید » گویند.
 

عهد عتیق را می توان کتاب مقدس یهودیان دانست. این کتاب دارای 46 کتاب است هر چند که در نسخه های یهودی و پروتستانی تنها 39 کتاب یافت می شود.
از سده دوم قبل از میلاد مسیح که محدوده کتاب یونانی مشخص می شود تا سده دوم بعد از میلاد تعدادی کتاب های جدیدی نوشته شد که به آن کتب « بین العهدینی » گویند که این کتاب ها در سه مجموعه تقسیم می شدند :

1.آپوکریفا
2.آپوکالیپساها
3.زدوکریفاها

از معروف ترین آنها می توان به کتاب حنوخ یا همان ادریس اسلامی اشاره کرد.که اکثر مباحثی که در آن مطرح شده مربوط به آخرالزمان است. بنابراین کتاب مقدس مسیحیان مجموعه ای از کتب است. کتابی که یهودیان قبول ندارند و کتاب مقدس مسیحیان است 27 کتاب است که یا باید 66 کتاب باشد یا 73 کتاب .که این بستگی دارد که آنها نسخه یونانی را پذیرفته اند یا نسخه عبری را اصل میدانند.

کاتولیک ها و ارتدکس ها = نسخه یونانی عهد عتیق را قبول دارند= 73 کتاب
پروتستان ها = نسخه عبری عهد عتیق را قبول دارند. = 66 کتاب
قدیمی ترین نسخه ای که از اناجیل باقی مانده مربوط میشود به سده سوم بعد از میلاد مسیح که به زبان کوبنه (زبان یونانی عامیانه ) نوشته شده است. اما اناجیل دهها سال قبل از آن ما بین سال های 60 تا 120 میلادی نوشته شده اند، که البته اثری از نسخه های آنان باقی نمانده است.

 مهمترین منبع مسیحیان کتاب مقدس است و کتاب مقدس هم شامل مجموعه کتاب هایی است که قبل از مسیح وجود داشتند که از آن تعبیر به عهد عتیق می شود و بعد از آن بخش های دیگری که بعد از مسیح  به آن اضافه شد را عهد جدید گویند. عهد جدید  شامل :

1.اناجیل چهار گانه
2.اعمال رسولان
3.نامه های پولس ،نامه های یهودا ،پطرس ، یوحنا و یعقوب
4.مکاشفه یوحنا

در نتیجه کتاب مقدس با سِفر تکوین که مربوط به داستان آفرینش است آغاز می شود و با مکاشفه یوحنا که کتابی مربوط به امور فرجامین است خاتمه می یابد. در عهد جدید مهمترین بخش همان اناجیل چهارگانه هستند. واژه انجیل معرب کلمه یونانی Evanglion  اِونگلیون است که مژده ،بشارت ،خبر خوش معنی می دهد، از  عبارات نخست انجیل مرقس این نام گرفته شده است.

اناجیل اربعه  شامل : انجیل مرقس، انجیل متی، انجیل لوقا و انجیل یوحنا است، که به نام نویسندگانشان معروفند. درواقع این نام برگرفته از عبارات نخست انجیل مرقس است که اشاره داده شده به ملکوت خداوند که در حال تحقق و ظهور است که در آن دوره همه یهودیان به جز صدوقیان منتظر آمدن مسیح و تحقق خدا بودند. از آنجا که سه انجیل مرقس ، متی ،و لوقا با یکدیگر همپوشانی زیادی دارند و مطالب آنها بیشتر در یکدیگر تکرار شده است به همین جهت این سه انجیل را اناجیل Synaptic همنوا یا نزدیک و هم نظیرگویند.

مطالب این سه انجیل را می توان به دو دسته تقسیم کرد :
1.بخش اول بیان حوادث و اتفاقاتی که رخ داده
2.بخش دیگر مربوط به بیان سخنان عیسی مسیح که در قالب حکایات ، داستان ها و مثل ها بیان شده است.

قدیمی ترین نسخه ای که از اناجیل باقی مانده مربوط میشود به سده سوم بعد از میلاد مسیح که به زبان کوبنه (زبان یونانی عامیانه ) نوشته شده است. اما اناجیل دهها سال قبل از آن ما بین سال های 60 تا 120 میلادی نوشته شده اند، که البته اثری از نسخه های آنان باقی نمانده است.به ظاهر انجیل مرقس در سال 70 میلادی ، انجیل متی و لوقا در سال 70 تا 90 میلادی و انجیل یوحنا 100 تا 120 بعد از میلاد مسیح نوشته شده اند. نویسندگان مسیحی قبل از سال صد میلادی در نوشته های خود نقل قول هایی از عهد عتیق می آورند اما ذکری یا نقل قولی از عهد جدید به میان نمی آورند پس معلوم می شود تا این تاریخ عهد جدیدی وجود نداشته است.

در عصر جدید، عصر روشنگری به بعد دانشمندانی که به بررسی نقادانه کتاب مقدس مخصوصا عهد جدید پرداخته اند معتقدند که پیش از انجیل ها یکسری نوشته هایی وجود داشته است که نویسندگان اناجیل آنها را در اختیار داشته اند اما امروزه اثری از آنها باقی نمانده است که قبل از نوشته شدن اناجیل وجود داشتند. بویژه این که اندیشمندان این حدس را از مقایسه سه انجیل بدست آورده اند. چنان چه از 661 آیه مرقس 600 آیه در متی و 361 آیه در لوقا وجود دارد. به همین دلیل احتمال می دهند که هر دو منبع مشترکی را در اختیار داشته اند و یا متی و لوقا از انجیل مرقس استفاده کرده اند.

انجیل چهارم یعنی انجیل یوحنا هم به لحاظ سبک نگارش و هم به لحاظ محتوا متفاوت با سه انجیل نخست است .انجیل مرقس را می توان همانند کتاب الهیات دانست که به بیان الهیات مسیحی پرداخته است و به تبیین و توضیح مسایل مربوط به خدا و آفرینش و چگونگی این آفرینش و ارتباط جهان با خدا مخصوصا آن عبارات نخست کتاب که می گوید در آغاز کلمه یا   logos    نزد خدا بود ،کلمه یا لوگوس خود خدا بود و بواسطه این لوگوس بود که جهان آفریده شد ،پس در این انجیل از عیسی مسیح تعبیر به لوگوس یا کلمه می شود.

اعمال رسولان نیز نوشته لوقاست که به غیر از نامه های خود پولس در این اعمال رسولان به تغییر آیین پولس ( دیدن هاله نور در راه دمشق ) اشاره می شود . بعد از آن سیزده نامه پولس را داریم که آنها را به کلیساهای گوناگونی نوشته و اکثراً هم در پاسخ به پرسش هایی بوده که از جانب اعضای آن کلیساها پرسیده شده بود که در این نامه ها و رساله ها پولس به تشریح و توضیح حقیقت مسیحیت برای اعضای آن کلیساها می پردازد.البته این کلیساها به دست پولس در شهرهای مختلف تاسیس شده بود ، که البته نامه های پولس به لحاظ تاریخی در عهد جدید مقدم بر سایر کتاب هاست. آخرین کتاب هم معروف به مکاشفه یوحناست که مربوط به امور فرجامین است. اموری که در آخرالزمان در پایان جهان رخ خواهد داد.


منبع: میشل، توماس، کلام مسیحی، ترجمه حسین توفیقی، انتشارات ادیان و مذاهب، قم، 1387