سی‌سخت شهری در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهر یاسوج و در استان کهگیلویه و بویراحمد ایران قرار دارد. این شهر مرکز شهرستان دنا است. سی سخت شهر مرتفعی است که دو هزار متر از سطح دریا بالاتر است و در دامنه جنوبی کوه‌های دنا آرمیده است. در گرمای تابستان، لذت بردن از خنکای طبیعت دنا و سی سخت از بهترین تفریح‌هاست.


تاریخچه سی سخت

سی سخت دارای پیشینه تاریخی بسیار قدیمی است و سابقه سکونت در شهر سی سخت به قبل از اسلام برمیگردد. وجه تسمیه سی سخت را این طور بیان می کنند: در زمانی که کیخسرو پادشاه کیانی ایران به همراه ۳۰ تن از پهلوانان خود از جمله بیژن از راه تل خسرو که قبل از شهر یاسوج و تقریبا در ۴ کیلومتری یاسوج واقع شده به یکی از روستاهای فعلی سی سخت به نام کوخدان که در قدیم به کومه دان مشهور بوده، می رسند، شب را در آنجا توقف کرده و صبح روز بعد پس از عبور از سی سخت، کیخسرو از یارانش جدا شده است.

یاران کیخسرو در گردنه ۴۰۰۰ متری دچار برف و سرما گردیده و بر اثر برف و سرما و کولاک از بین رفته اند به همین دلیل این گردنه را به یاد بیژن پهلوان نامی لشکر کیخسرو، بیژن و این دیار را سی سخت نامیدند، یعنی جایی که سی مرد سخت از سرما و کولاک برف از دنیا رفته اند. از طرفی آثار سفالی تمدنهای قدیمی در حفاریهای این شهر به وفور یافت شده است، گورهای انسانی با قدمت ۳۰۰۰سال قبل از میلاد در این شهر اخیرا کشف گردیده است.

در تل اسپید آثاری از هزاره اول تا دوره ساسانی و تا دوره صفوی شناسایی شده و این تپه در آثار تاریخ ملی به ثبت رسیده است. همچنین تل قلات که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده دارای آثاری از دوران سلجوقی تا قاجاریه است. سابقه روستایی سی سخت به ۱۳۵ سال قبل برمیگردد و در سال ۱۳۶۲ به جمع شهرهای کشور پیوستاین شهر سالانه شاهد بازدید گردشگران داخلی و خارجی فراوانی است.


آبشار و دریاچه کوه گل

 منطقه زیبای کوه گل در فاصله ۸ کیلومتری شرق سی سخت و ۴۴ کیلومتری شهر یاسوج مرکز استان قرار دارد. منطقه کوه گل از سه مجموعه دریاچه زیبای کوه گل، دشت های لاله های واژگون و آبشار زیبای تنگ نمک با نمای بسیار طبیعی و آب و هوای مطبوع تشکیل شده است.

در کنار این مجموعه زیبای گردشگری، منطقه حفاظت شده دنا قرار دارد که باز باعث افزوده شدن چشم انداز زیبا طبیعی این منطقه شده است. دریاچه زیبای کوه گل دارای وسعت نیم هکتاری و عمقی ۱۵ متری است که به واسطه وجود گیاهان و گل های فراوان در اطراف آن در فصل بهار و تابستان از زیبایی خاصی برخوردار است. علاوه بر دریاچه کوه گل، رودخانه کوه گل نیز از جاذبه های دیگر این مکان است. به واسطه قابلیت گردشگرپذیری این منطقه مسئولان میراث فرهنگی و شهرداری این شهر اقدام به ساخت اماکن رفاهی کرده اند.


چشمه میشی

بزرگترین و پرآب‌ترین چشمه‌ در سی سخت چشمه «بشو = Bocu» یا چشمه میشی است که در پائین گردنه بیژن قرار گرفته وآب آن با وجود تامین آب آشامیدنی شهر،زمینهای زراعی ده بزرگ سی‌سخت را نیز آبیاری می‌کند. می‌توانید از دستفروش‌های این منطقه نعنا و پونه کوهی بخرید. از دیگر چشمه‌های معروف سی سخت می‌توان به چشمه سرد، چشمه طوف و چشمه تاگی اشاره کرد.


رشته کوه دنا

سی‌سخت ابتدای مسیر صعود به دنای ۴ هزار و ۴۰۰ متری دنا است. رشته کوه دنا، بلندترین کوه و بزرگترین چین خوردگی رشته کوه بزرگ زاگرس محسوب شده و دارای خطالراسی به طول تقریبا ۹۰ کیلومتر است و بین سه استان کهگیلویه و بویراحمد، اصفهان و فارس واقع شده است.

این رشته کوه زیبا دارای ۴۹ قله بالای ۴۰۰۰ متر میباشد. دنا با بزرگترین مجموعه قله های ۴۰۰۰ متر در ایران همچون گوهری بی همتا در میان رشته کوههای ایران می درخشد. در مورد دنا یه اشتباه عامیانه وجود داره، دنا یه قله نیست بلکه یه رشته کوه است. دنا از شمال غربی تا جنوب شرقی کشیده شده است که به سه رشته اصلی و یک رشته فرعی عمودی توسط سه گردنه، بیژن، مورگل غربی و پوتک تقسیم میگردد.


گردنه بیژن

گردنه ی بیژن بزرگ با ۳۲۰۰ متر ارتفاع در ۶ کیلومتری شمال شرقی سی سخت مرتفع ترین گردنه ی ماشین رو در کشور است. این گردنه به یاد بیژن، پهلوان نامی لشکر کیخسرو، بیژن نامیده شد. در فصل زمستان به خاطر وجود برف در جاده، نمی توان راهی آنجا شد. اما در اردیبهشت ماه می توان از میان دیواره های برفی عبور کرد و شاهد زیبایی شگفت انگیز این گردنه بود. همه ساله گردشگران زیادی راهی سی سخت شده تا از گردنه بیژن که در گرمای تابستان خنکای نسیمش روح نواز است دیدن داشته باشند.


کلام آخر

اطراف سی سخت پر از باغ‌های سیب، گردو و انگور است؛ با گردش در کوچه باغ‌های شهر می‌توانید میوه‌های تازه و ارگانیک را خریداری کنید. 


منبع: سایت ستاره