مزایا و معایب شبکه‌های کامپیوتری

یک شبکه کامپیوتری مجموعه‌ای از کامپیوترهایی است که به صورت الکترونیکی به یکدیگر متصل شده‌اند بطوریکه می‌توانند اطلاعات و منابع خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و پروتکل‌های ارتباطی، نحوه این اشتراک گذاری را تعیین می‌کنند.

همانند هر چشم انداز تکنولوژیکی دیگر، شبکه‌های کامپیوتری نیز مجموعه‌ای از مزایا و معایب را با خود به همراه دارند.
 

مزیت عمده یک شبکه کامپیوتری امکان به اشتراک گذاری و دسترسی از راه دور به فایل است. شخصی که در یک ورک استیشن یا ایستگاه کاری متصل به شبکه حضور دارد به راحتی می‌تواند پرونده یا فایلهای موجود در ایستگاه کاری دیگر را ببیند، به شرط آنکه مجاز به انجام این کار باشد. این کار باعث می‌شود هر زمان که این شخص نیاز به انتقال اطلاعات از یک سیستم به سیستم دیگری داشته باشد از زحمت حمل یک دستگاه ذخیره سازی بی‌نیاز باشد. علاوه بر آن، وجود یک پایگاه داده مرکزی بدان معناست که هر شخصی که در آن شبکه حضور دارد می‌تواند به یک فایل دسترسی داشته یا آن را بروز رسانی نماید. چنانچه فایلها بر روی یک سرور ذخیره شوند و تمام کلاینت یا سرویس گیرنده‌های سرور، این فضای ذخیره سازی را به اشتراک گذارند، آنگاه قابل دسترس ساختن یک فایل برای چندین کاربر آسانتر خواهد شد. (کلاینت (Client) به یک دستگاه رایانه‌ای گفته می‌شود که از خدمات ارائه شده توسط یک سرور استفاده می‌کند)
 

اشتراک گذاری منبع از دیگر مزیتهای مهم یک شبکه کامپیوتری است. به عنوان مثال چنانچه دوازده کارمند در یک سازمان وجود داشته و هرکدام یک دستگاه کامپیوتر در اختیار داشته باشند، در صورتی که بخواهند به طور همزمان از منابع استفاده کنند، به دوازده مودم و دوازده چاپگر نیاز خواهند داشت. از سوی دیگر یک شبکه کامپیوتری، جایگزین ارزان‌تری را با فراهم ساختن اشتراک منابع ارائه می‌دهد. تمامی کامپیوترها می‌توانند با استفاده از یک شبکه به یکدیگر متصل شده و تنها یک مودم و چاپگر می‌توانند به شیوه‌ای مناسب خدمات مورد نیاز تمام این دوازده کاربر را تأمین سازند.
 

منابع اشتراکی به معنای کاهش در هزینه‌های سخت افزاری است و فایلهای اشتراکی به معنای کاهش در حافظه مورد نیاز است که به طور غیر مستقیم کاهش هزینه‌های ذخیره سازی فایل را به همراه دارد. با نصب تنها یکبار از یک نرم افزار خاص بر روی سرور می‌توان آن را به طور همزمان در میان تمامی کامپیوترهای متصل به شبکه قابل دسترس نمود. این کار موجب صرفه جویی در هزینه خرید و نصب همان نرم افزار به دفعات برای چندین کاربر می‌شود.
 

یک کاربر می‌تواند با یک کامپیوتر متصل به شبکه در هر مکانی که قرار داشته باشد، ارتباط برقرار ساخته و به فایلهای خود دسترسی یابد. این  امر قابلیت انعطاف را برای کاربر در خصوص مکانی که در طول مدت کار روزانه خود بایستی در آن حضور داشته باشد، فراهم می‌سازد.
یک شبکه همچنین به سرپرست شبکه اجازه داده تعیین نماید کدام کابر متصل به شبکه دارای چه مجوزهایی جهت دسترسی و رسیدگی به یک فایل باشدیک شبکه همچنین به سرپرست شبکه اجازه داده تعیین نماید کدام کابر متصل به شبکه دارای چه مجوزهایی جهت دسترسی و رسیدگی به یک فایل باشد. به عنوان مثال سرپرست شبکه می‌تواند مجوزهای متفاوتی را برای کاربر A و کاربر B جهت دسترسی به فایل XYZ اختصاص دهد. طبق این مجوزها، کاربر A می‌تواند فایل XYZ را خوانده و در آن تغییراتی ایجاد نماید، اما کاربر B نمی‌تواند تغییراتی در فایل ایجاد کند. اجازه‌ای که برای کاربر B در نظر گرفته شده است تنها خواندن فایل مورد نظر است. این امر انعطاف پذیری بسیار بالایی را در مقابل دسترسی غیر مجاز به اطلاعات مهم فراهم می‌سازد.
 

به این دلیل که در یک شبکه بیش از یک کامپیوتر وجود داشته که می‌توانند به راحتی فایلها را به اشتراک گذارند، مسئله ظرفیت ذخیره سازی تا حد زیادی رفع می‌شود. یک کامپیوتر مستقل ممکن است دچار کمبود فضای ذخیره سازی شود اما هنگامی که تعداد زیادی کامپیوتر در یک شبکه وجود داشته باشد، حافظه کامپیوترهای مختلف می‌تواند در چنین مواردی مورد استفاده قرار گیرد. فرد همچنین می‌تواند به منظور برخورداری از ظرفیت ذخیره سازی بالا، یک سرور ذخیره سازی را بر روی شبکه طراحی نماید.
 

یکی از نقاط ضعف عمده شبکه‌های کامپیوتری، مسائل امنیتی مرتبط با آنها است. جهت هر نوع سرقت اطلاعاتی از یک کامپیوتر مستقل، نیاز به دسترسی فیزیکی به آن است. اما در صورتی که کامپیوتر بر روی یک شبکه قرار داشته باشد، یک هکر می‌تواند با استفاده از ابزارهای مختلف به طور غیر مجاز به آن دسترسی یابد. در خصوص سازمانهای بزرگ، جهت جلوگیری از سرقت هر نوع اطلاعات محرمانه و طبقه بندی شده، نیاز به استفاده از نرم افزارهای مختلف امنیت شبکه است.
 

حتی در صورتی که یکی از کامپیوترهای موجود در یک شبکه دچار ویروس شود، این تهدید احتمالی برای تمامی سیستم‌ها نیز وجود دارد. به دلیل اتصال داخلی ایستگاه‌های کاری، ویروسها به راحتی می‌توانند بر روی یک شبکه پخش شوند.
سیستم‌های چندگانه با منابع مشترک، بستر مناسبی برای تکثیر ویروسها به شمار می‌روندعلاوه بر آن، سیستم‌های چندگانه با منابع مشترک، بستر مناسبی برای تکثیر ویروسها به شمار می‌روند. به طور مشابه، در صورتی که تروجان یا بدافزار به طور تصادفی بر روی سرور مرکزی نصب شود، تمام کلاینت‌های موجود در شبکه که به آن سرور متصل می‌شوند به طور خودکار دچار ویروس می‌شوند.
 

چنانچه سرور فایل اصلی از یک شبکه کامپیوتری خراب شود، تمام سیستم از کار خواهد افتاد. در صورت وجود یک سرور رابط مرکزی یا یک دستگاه متصل کننده در شبکه و در صورت از کار افتادن آن، تمام شبکه متوقف یا تعطیل خواهد شد. در مورد شبکه‌های بزرگ، سرور فایل بایستی یک کامپیوتر قدرتمند باشد که اغلب موجب دو برابر گران شدن تنظیم، نصب و نگهداری سیستم می‌شود.
 

جهت راه اندازی و مدیریت یک شبکه کامپیوتری به دانش و مهارتهای فنی قابل ملاحظه‌ای نیاز است. هر کاربری که از مهارتهای ابتدایی برخوردار است نمی‌تواند این وظیفه را بر عهده بگیرد. همچنین مسئولیت‌ پذیری که چنین شغلی به همراه می‌آورد بسیار بالا است به این دلیل که اختصاص نام کاربری و پسورد و مجوز به کاربران شبکه نیز از وظائف مدیر است. به طور مشابه، پیکربندی و برقراری اتصال شبکه نیز وظیفه‌ای خطیر و خسته کننده به حساب آمده و نمی‌تواند توسط یک کاربر معمولی که از دانش کافی در خصوص کامپیوتر و شبکه بندی برخوردار نیست، انجام شود.
 

از آنجا که اکثر شبکه‌ها، یک سرور مرکزی و کلاینت‌های وابسته به خود دارند، کاربران کلاینت از هیچ گونه آزادی عمل برخوردار نیستند. تصمیم گیری مرکزی گاهی اوقات می‌تواند مانع از نحوه استفاده دلخواه یک کاربر کلاینت از کامپیوتر خود شود.

از شبکه جهانی وب گرفته تا شبکه محلی دفتر کارتان، کامپیوترها به ابزاری ضروری در زندگی روزانه تبدیل شده‌اند و شبکه‌ها به یک اصل و معیار در اکثر مشاغل بدل شده‌اند. این شبکه‌ها چنانچه با در نظر گرفته شدن مزایا و معایب طراحی و پیکربندی شوند، بهترین امکانات و تسهیلات موجود به شمار خواهند رفت.
 

منبع: techspirited