جاذبه های گردشگری خوزستان در طول سالیان دراز دستخوش تغییرات بسیار زیادی گردیده است. مردم غیور خوزستان به دلیل موقعیت جغرافیایی‌شان همواره پستی و بلندی‌های زیادی را پشت سر گذاشته‌اند و می‌گذارند. بهترین زمان برای دیدن اماکن تاریخی و دیدنی خوزستان فصل زمستان و اوایل بهار می‌باشد.


آرامگاه یعقوب لیث

یعقوب لیث صفاری (رادمان پور ماهک)، سردار نامی و دلاور ایرانی، بنیانگذار سلسله صفاریان در ایران است که در زمان حکومت او زبان پارسی جانی دوباره گرفت. آرامگاه یعقوب لیث صفاری با گنبد مخروطی شکل دندانه‌دار در قسمت شمال‌شرقی روستای شاه آباد در ۱۰ کیلومتری جاده دزفول به شوشتر در استان خوزستان، در میان یکی از مهم‌ترین محوطه‌های تاریخی ایران یعنی خرابه‌های شهر جندی شاپور قرار دارد، وجود گورستانی با سنگ قبرهای باستانی در اطراف مقبره گواهی بر قدمت این اثر دارد.

گنبد مخروطی شکل آرامگاه از بهترین نوع گنبدهای مخروطی واقع در خوزستان است. جلال و زیبایی نمای گنبد از دور کاملا جلوه‌گر این است که روزی این بقعه برای شخصی بزرگ بنا شده است. بنای آرامگاه از یک ورودی برخوردار است و سطح داخلی آرامگاه را از سطح بیرونی آن جدا می‌کند. سازه اصلی بنا خشت خام است و نقوش برجسته و ملات گچ و خاک دارد.


شهر شوش

شوش (سوزا) شهری باستانی واقع در یکصد و پنجاه کیلومتری شرق رود دجله در استان خوزستان از دوران امپراتوری ایلامیان، هخامنشیان و اشکانیان است. شوش یکی از قدیمی ترین سکونتگاههای شناخته شده منطقه است، احتمالاً به سال ۴۰۰۰ پیش از میلاد پایه گذاری شده، با وجود اینکه نخستین آثار یک دهکده مسکونی در آن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد هستند.

شهر باستانی شوش روزگاری مرکز برخورد دو تمدن مهم بوده، که هریک به سهم خود در دیگری تأثیر داشته است، یکی تمدن جلگه میانرودان ودیگری تمدن خود فلات ایران. قرار گرفتن این منطقه در شمال خلیج فارس و نیز همسایگی با میانرودان در پیدایش این وضع ویژه تأثیر بسیاری داشته است. شوش در دوره هخامنشیان شکوه گذشته خویش را باز یافته وچهار راه شرق وغرب گردید. با توجه به اهمیت و موقعیت جغرافیایی و سیاسی خاص شوش بود که راههای بسیاری و به ویژه راه بزرگ موسوم به «راه شاهی» ارتباط این شهر را به نقاط گوناگون جهان برقرار کرد.


تالاب شادگان

تالاب شادگان در جنوب استان خوزستان و در جنوب شهر شادگان جای دارد. این تالاب در کل ۴۰۰ هزار هکتار پهنا دارد که ۲۹۶ هزار هکتار آن جزو مناطق حفاظت شده می باشد. تالاب بین‌ المللی شادگان یکی از تالاب‌ های بزرگ ایران است. این تالاب در استان خوزستان واقع شده‌ است. در همایش تالاب‌ های جهان که در رامسر برگزار شد تصمیم گرفته شد که سه تالاب شادگان، خورموسی و خورالامیه با عنوان تالاب شادگان شناخته شود.

تالاب بین المللی شادگان به عنوان یک تالاب مهم بین المللی شناخته شده، علیرغم تنوع زیستی غنی و جاذبه های گردشگری فراوان، متاسفانه هنوز در کشور و حتی استان خوزستان ناشناخته مانده است. این تالاب با وجود نعمت و ظرفیت های بی شمارش هیچگاه توسعه و احیای قابل توجه را به خود ندیده است و تاکنون تمام برنامه های ایجاد شده برای آن در حد آرزو و رویا مانده است. این در حالی است که اخیرا به علت شرایط بی نظیر تالاب حتی سرمایه گذاران خارجی نیز برای توسعه آن ابراز علاقه کرده اند.

وسعت تالاب شادگان بیش از۴۵۰ هزار هکتار بوده است اما متأسفانه به دلیل عدم توجه به توابع زیست محیطی در انجام پروژه‌ های توسعه صنعتی و راه سازی و ..، خشکسالی، کم شدن آب ورودی به آن به دلیل سد سازی و … و همچنین کم شدن آب ورودی به کارون و ذخیره و انتقال آب این رودخانه به مناطق دیگر، آبراهی که در جنوب اهواز و در فصل زمستان، با افزایش آب رودخانه، آب شیرین تالاب را تامین و در اصل تعویض می کرده، خشک گردیده و تالاب شادگان از آبراه حیاتی نیز محروم گشت و دلایل دیگر باعث کم شدن بیش از حد وسعت این تالاب گردید.


معبد زیگورات چغازنبیل

چغازنبیل در سال ١٩٧٩ میلا‌دی از طرف یونسکو در فهرست میراث جهانی قرار گرفت. این محوطه یکی از چند اثر ثبت شده‌ی ایران در فهرست میراث جهانی است. اهمیت این محوطه‌ی تاریخی به عنوان مهم‌ترین اثر به‌جای‌مانده از دوران حکومت ایلامی، قدمت ٣٠٠٠ ساله‌ی آن همراه با جاذبه‌های طبیعی از جمله عوامل مؤثر در به ثبت‌رسیدن این مجموعه به‌عنوان میراث جهانی بوده‌اند. فرسایش طبیعی و خسارت‌های ناشی از جنگ ایران و عراق، آسیب‌های فراوانی را متوجه این شهر کهن نمود.

برای جلوگیری از تخریب هر چه بیشتر این منطقه، در سال ١٩٩٨ میلادی، توافقی بین سازمان میراث فرهنگی ایران، یونسکو، بنیاد اعتباری ژاپن و مؤسسه‌ی کراتره فرانسه (مؤسسه‌ی بین‌المللی حفاظت از بناهای خشتی)، برای اجرای طرح مطالعاتی حفاظت و مرمت محوطه‌ی تاریخی چغازنبیل در زمینه‌های مختلف علمی صورت گرفت. در راستای اجرای این طرح، یک پایگاه دائمی پژوهشی شامل آزمایشگاه، بخش حفاظت و مرمت، کتاب‌خانه، بخش رایانه‌ای و بخش مطالعات سفال در قسمت اداری موزه‌ی هفت‌تپه ایجاد و تجهیز شده است.

در بین‌النهرین اعتقاد مردم بر این بود که خدایان متعددی دنیا را کنترل و اداره می‌کنند و هر شهری را خدایی است که از آن محافظت می‌کند. مردم در مرکز شهر برای خدایان معبد درست می‌کردند تا در آن زندگی کنند که گاه به شکل زیگورات بود. معابد کوچک‌تری هم ساخته می‌شد تا مردم هدایا و پیشکش‌های خود را تقدیم خدایان کنند.

زیگورات ساختمانی هرمی شکل بود که در چند طبقه ساخته می‌شد و با پلکان‌های متعدد به طبقات بالا می‌رسید. زیگورات‌ها در بین‌النهرین قدمتی چندهزارساله دارند که در فاصله‌ی سال‌های ٢٢٠٠ تا ٥٥٠ قبل از میلاد ساخته شده‌اند.درمورد فلسفه‌ی وجودی زیگورات‌ها سه نظریه عنوان شده است: اول، آن‌ها برای مصون نگه‌داشتن گندم از سیلاب بهاری ساخته می‌شدند. دوم، این زیگورات‌های سترگ تقلیدی از کوه‌های مقدس دورتادور فلات ایران بود. بنابراین اگرچه پیدایش این بناها در خاک بین‌النهرین بود لیکن الهام‌بخش آن‌ها ایران و معنای آن‌ها از این سرزمین گرفته شده بود. بنابر نظریه‌ی سوم که البته معروف‌ترین قول است، زیگورات نردبان صعود به آسمان بوده است.

پس از چندهزار سال هنوز هم تعدادی از این زیگورات‌ها یافت می‌شود، به عنوان مثال زیگورات او در جنوب بین‌النهرین و زیگورات چغازنبیل در ایران می‌باشد. زیگورات اور که ٢١١٠ سال قبل از میلاد ساخته شده قدیمی‌ترین و زیگورات چغازنبیل بزرگ‌ترین زیگورات جهان هستند.


مجموعه آبشارهای شوشتر

مجموعه آسیابها و آبشارهای شوشتر از بی‌مانندترین نمونه‌هایی است که جهت استفاده بهینه از آب در ادوار کهن مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. این محوطه مجموعه‌ای از سد، تونل‌ها، کانال‌های فرعی و آسیاب‌های آبی است که بصورت یک مجموعه صنعتی-اقتصادی بوده و جزئی از مجموعه بزرگ سازه‌های آبی شوشتر می‌باشد که در کتب تاریخی مکرراً به آن اشاره گردیده است. اساس کار مجموعه به این صورت است که سد گرگر مسیر رودخانه را مسدود کرده و سطح آب را برای آبگیری سه تونل حفر شده در تخته سنگ بالا می‌آورد.

تونل‌های سه‌گانه آب را به مجموعه هدایت می‌کنند و به کانال‌های متعددی تقسیم می‌شوند که پس از گرداندن چرخ آسیاب‌ها، آب بصورت آبشارهایی به محوطه‌ای حوضچه مانند سرازیر می‌شود. یکی از ویژگی‌های بسیار بارز مجموعه آسیابها و آبشارها مجاورت آن با بافت تاریخی شهر شوشتر است. این محوطه علاوه بر استفاده‌های صنعتی، در روزهای کم آبی نیز، آب مورد نیاز ساکنین را تأمین می‌نمود. یک ویژگی بسیار زیبا و منحصر بفرد بصری نیز که در این مجموعه وجود دارد و جلوه‌ای خاص به آن می‌بخشد این است که آب حاصل از پساب آسیاب‌ها بصورت آبشارهای مصنوعی زیبا به محوطه‌ای حوضچه مانند می‌ریزد که منظره‌ای چشم نواز و دل‌انگیز را در مقابل دیدگان هر بیننده بوجود می‌آورد.


تالاب هورالعظیم

هور العظیم یا تالاب بزرگ هویزه (هور الهویزه)، بزرگ‌ترین هور (تالاب)های استان خوزستان و یکی از بزرگ‌ترین تالاب‌های داخلی ایران است که در غرب استان خوزستان در انتهای رود کرخه در منطقه مرزی دشت آزادگان قرار دارد.

این تالاب از آب‌های مازاد رود‌های کرخه، دویرچ و اروندرود تشکیل شده است. مساحت این تالاب که توسط اداره کل محیط زیست خوزستان مشخص شده حدود ۱۱۸ هزار هکتار است که حدود یک سوم آن در ایران و مابقی آن در کشور عراق است. عمق این تالاب در سواحل کم ولی به تدریج در وسط آن به چند متر می‌رسد.

سراسر هور پوشیده از گیاهان کف‌زی مانند نِی، جگن (چولان)، لوئی، بردی، تیره تیزک است که هر قدر به داخل آن پیش می‌رویم، ارتفاع آن‌ها بیشتر شده به طوری که دید را محدود می‌سازند. در هور گونه‌هایی از گیاهان شناور مانند نیلوفر آبی نیز دیده می‌شود که ریشه در آب دارند و به صورت شناور در سطح یا بخشی از آب زندگی می‌کنند. در ساحل هور گیاهانی چون کاگله، کاهوی وحشی، سورمه صحرایی و … می‌رویند.

تنوع جانوران پستاندار در این تالاب محدود است اما با این وجود تأثیرات عمیقی بر روی ساختار زندگی انسانی دارند. از جمله پستانداران معروف کنارزی منطقه هور گاومیش است که به صورت اهلی زندگی می‌کند و بیشتر وقت خود را در نواحی ساحلی هور می‌گذراند. از سایر پستانداران هور می‌توان به گراز، سگ آبی و خفاش اشاره نمود.

این تالاب از نظر حجم و نوع پرنده نیز بسیار قابل توجه است. هور الظعیم یکی از زیستگاه‌های حساس و مهم پرندگان مهاجر آبزی و بومی منطقه از جمله اردک‌ها، غار خاکستری، چنگر، انواع آبچلیک است. از گونه‌های کمیاب تالاب نیز می‌توان به میوه‌خوار، اکراس آفریقایی، عروس غاز، غاز پیشانی سفید کوچک و اردک مرمری اشاره نمود. در مجموع بیش از ۱۲ گونه ماهی در هور زیست می‌کنند که برخی از آن‌ها عبارتند از بنی، عنزه، گطان، حمری، شلج، آمور، برزم، بیاح، کپور نقره‌ای.


پل سفید اهواز

پل سفید اهواز یا پل معلق نام یکی از پل‌های شهر اهواز است که یکی از نمادهای این شهر نیز محسوب می‌شود. این پل در سال ۱۳۱۵ خورشیدی بر روی رودخانهٔ کارون ساخته شده‌است که دارای دو قوس بتنی ۱۲ و ۲۰ متری است.

مهندسی آلمانی به اتفاق همسر مهندسش شروع به ساختن ساختمان این پل کرد و کار را تا مرحله سوار کردن یکی از هلالی‌ها با موفقیت پیش برد، ولی انگلیسیهای حاکم بر شرکت نفت در آن زمان لوازم و ادواتی که در اختیار سازنده پل گذارده بودند از جمله جرثقیلی که با آن هلالی اول را بالا کشیده و مهار کرده بود، پس گرفتند که این عمل انگلیسی‌ها باعث دق کردن و مرگ مهندس آلمانی، سازنده پل شد. ولی بعد از چندی، سرانجام زن مهندس آلمانی با ابتدایی‌ترین وسایل ممکن آن زمان و بکار گرفتن چند دوبه بجای جرثقیل، هلالی دوم را بر اسکلت پل سوار کرد و ساختمان آنرا بپایان رسانید و پل را آماده تحویل و بهره‌برداری کرد.

آزمایش پل، چهار ساعت و نیم به درازا کشید و سرانجام در ۳۰ شهریور ۱۳۱۵ با بیش از هفت ماه تأخیر و با ضمانت بیست و چهار ماهه و عمر مفید پنجاه ساله تحویل داده شد.   




منبع: سایت ستاره