از آن جایی که در روزهای آخر بارداری، حجم رحم و اندازه جنین به حداکثر میزان خود می رسد، فشار موضعی روی روده ها نیز افزایش می یابد و یبوست یکی از عمده ترین مشکلاتی است که خانم های باردار در ماه آخر، به ویژه در روزهای پایانی بارداری، با آن مواجه می شوند؛ به همین دلیل توصیه میشود که خانم های باردار در وعده های مختلف از سبزیها و میوه های تازه و متنوع به میزان زیاد مصرف کنند و روزانه بیشتر از ۸ لیوان آب بنوشند تا هم کمتر دچار یبوست شوند و هم فشار به کف لگن به حداقل برسد. سبزیها و میوه ها، انواع ویتامین ها و مواد معدنی به خصوص پیش سازهای ویتامین A را در رژیم غذایی تأمین می کنند. کمبود متوسط تا شدید ویتامین A مانع رشد مطلوب کودکان می شود. منابع سرشار از ویتامین A عبارتند از اسفناج، زردآلو، طالبی و دریافت کافی کلسیم که به ویژه در دوره رشد طولی استخوانها بسیار حایز اهمیت است. بنابراین تغذیه با شیر، ماست، پنیر و انواع کلم را باید توصیه کرد.
 
آیا خانم های باردار در روزهای پایانی بارداری ملزم به انجام آزمایشهای خاری هم هستند؟ بله؛ برای اطمینان از وضعیت سلامت خانم باردار در هفته پایانی بارداری، آزمایش هایی شامل آزمایش های انتقادی، کم خونی، عفونت کلیه و عفونت ادراری برای وی تجویز می شود تا پزشک از وجود نداشتن هرگونه مشکلی در این زمینه ها مطمئن شود و اگر هم مشکلی وجود دارد، هر چه سریع تر رفع شود تا در روند زایمان خللی وارد نشود.خانم های باردار چگونه استرس شب قبل از زایمان را به حداقل برسانند؟ این نکته را نباید فراموش کرد که زایمان و در آغوش گرفتن فرزند برای اولین بار، لذتی غیر قابل توصیف است و زایمان های راحت امروزی، مدیون پیشرفت های پزشکی است. کمردرد یکی از عمده ترین مشکلات خانم های باردار است که در روزهای آخر تشدید می شود. چه توصیه ای برای کاهش این مشکل دارید؟ پوشیدن لباس های راحت و سبک و همچنین استفاده از کفش هایی با پاشنه ۳ سانتی متر (نه کمتر و نه بیشتر در کاهش و حتی رفع کمردردهای دوران بارداری به ویژه در روزهای آخر موثر است. از طرفی، توصیه ما به همه خانم های باردار این است که از انجام کارهای سنگین پرهیز کنند. بسیاری از خانم ها در روزهای آخر بارداری مشتاق اند اتاق کودک شان را بچینند و بالای نردبان و صندلی بروند اما باید گفت این کارها علاوه بر آن که موجب تشدید کمردرد دوران بارداری می شود، بسیار هم خطرناک است و سلامت جنین و مادر را به مخاطره می اندازد. متاسفانه بسیاری از خانم ها به دلیل همین سهل انگاری ها در روزهای پایانی بارداری دچار سقط جنین شده اند در صورتی که با رعایت نکات گفته شده، هیچ مشکلی پیش نمی آمد و زایمان سر موعد مقرر انجام می شد.
 

خانم های باردار روز آخر بارداری باید چه اقداماتی انجام دهند؟

روز آخر برای خانم هایی که قرار است زایمان سزارین داشته باشند، اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا آنها روز زایمان خود را می دانند و مانند زایمان طبیعی همه چیز غیر منتظره و از پیش تعیین نشده نیست. بنابراین به خانم های باردار توصیه می شود که روز قبل از زایمان از یک غذای سبک مانند سوپ یا آش رقیق استفاده کنند و بعد از ساعت ۸ شب به هیچ وجه غذا نخورند اما تا ۱۲ شب می توانند آب و مایعات بخورند.
 
در عین حال، استراحت روز قبل از زایمان نباید فراموش شود و خانم های باردار باید از انجام فعالیت های جسمی قبل از انجام سزارین پرهیز کنند تا زایمان راحت تری داشته باشند اما همان طور که گفتم، خانم هایی که قرار است زایمان طبیعی داشته باشند، باید در روزهای پایانی، پیاده روی خود را به حداکثر برسانند. در عین حال، هر ۲ گروه باید دردهای روزهای پایانی بارداری را جدی بگیرند.
 

آیا مرزی بین دردهای طبیعی و غیرطبیعی دوران بارداری وجود دارد؟

بله؛ دردهای کاذب دردهایی هستند که تداوم ریتمیک و منظمی ندارند و با استراحت کردن از بین می روند اما دردهای واقعی معمولا هر ۱۰ دقیقه یک بار تکرار می شوند، ریتم منظمی دارند و با استراحت از بین نمی روند. از طرفی دردهای واقعی اغلب در ناحیه بالای شکم، نواحی معده و رحم، زیر شکم و حتی کمر حس می شوند و ممکن است با تهوع و استفراغ همراه باشند.
 
این دردهای واقعی را نباید نادیده گرفت و اگر خانم بارداری با چنین دردهایی مواجه شد و فاصله دردها هم به مرور زمان کمتر شد باید بدون اتلاف وقت به بیمارستان مراجعه کند تا مورد آزمایش قرار بگیرد و وضعیت سلامت مادر و جنین بررسی شود. موارد اورژانسی دیگری هم وجود دارد که خانم باردار با مشاهده آنها باید بلافاصله به بیمارستان مراجعه کند.
 

چه مواردی؟

خون ریزی، کاهش حرکات جنین (کمتر از ۹ بار در روز)، ترشحات شفاف و گرم که لباس زیر خانم باردار را خیس می کند و... از جمله این موارد هستند. و سوال آخر این که، خانم های باردار چگونه استرس شب قبل از زایمان را به حداقل برسانند؟ این نکته را نباید فراموش کرد که زایمان و در آغوش گرفتن فرزند برای اولین بار، لذتی غیر قابل توصیف است و زایمان های راحت امروزی، مدیون پیشرفت های پزشکی است. خانمی که شب قبل از زایمان استرس دارد، بد نیست به یاد مادربزرگهایی بیفتد که ۱۰ تا بچه را در خانه به دنیا آورده اند، نه در بیمارستان‌های مجهز.
 

منبع: 9 ماه انتظار شیرین، بتول جعفری گلستان، چاپ دوم، نوید حکمت، قم 1396