برای ما که در کشوری نسبتاً خشک و گرم زندگی می‌کنیم گردشگری قطبی واژه‌ایی دور و دست‌نیافتنی است. این در حالی است که از تاریخ شروع مسافرت‌های ماجراجویانه گردشگران به قطب، نزدیک به دو قرن می‌گذرد.
در سال 1807 راهنمایان گردشگری به تبلیغ قطب شمال و جاذبه‌های هیجان‌انگیز آن همچون کوه‌نوردی، یخ نوردی، شکار و ماهیگیری روی آوردند. توماس کوک یکی از اولین کارآفرینان صنعت توریسم بود که افراد را به قطب شمال دعوت کرد. پنجاه سال پیش یک کشتی حاوی 50 تا 120 مسافر برای مشاهده تنوع زیستی عازم قطب جنوب شد و از سال 2000 تعداد گردشگران قطب جنوب سالانه بین 800 تا 3700 نفر بوده است.
"توماس کوک ازجمله اولین کارآفرینان گردشگری بود که به راه‌اندازی تورهای گروهی اقدام کرد "


جذابیت‌های گردشگری قطبی

امروزه صنعت گردشگری قطبی بیش از هرزمانی روبه‌پیشرفت است.تصاویر هیجان‌انگیز و فیلم‌های مستند افراد را بیش‌ازپیش به مسافرت به مناطق قطبی ترغیب می‌کند. ازآنجاکه این نوع بازدیدها در مناطق بکر و دست‌نخورده رخ می‌دهد مدیریت آن دشوار است. کارشناسان و متخصصین محیط‌زیست اکید توصیه می‌کنند در هر بار اعزام گردشگران به مناطق قطبی ظرفیت کشتی‌ها حداکثر 500 نفر باشد.همچنین استفاده از هلیکوپتر به دلیل اختلال در تخم‌گذاری پرندگان بایستی محدود شود.جنگل‌های توندرا نیز تحمل کمی در برابر لگدمال شدن دارند لذا تعداد شکارچیان و توریست‌هایی که از این جنگل‌ها عبور می‌کنند باید کنترل شود. در ادامه تعدادی از پرطرفدارترین جاذبه‌های گردشگری قطبی را مرور می‌کنیم:


شفق قطبی

بی‌شک یکی از زیباترین و بی‌نظیرترین پدیده‌های طبیعی در جهان "شفق قطبی" است. هرساله عکاسان و گردشگران مشتاق برای ثبت و مشاهده این پدیده به مناطق قطبی سفر می‌کنند. در این پدیده که توسط اثر متقابل ذره‌های باردار خورشیدی بر اتم‌های موجود در اتمسفر رخ می‌دهد ، نوارهای نورانی متمایل به رنگ قرمز و سبز در آسمان شب ظهور می‌کنند. بیشترین امکان وقوع شفق قطبی نزدیک به قطب‌های مغناطیسی شمال و جنوب کره زمین است و وجه‌تسمیه آن نیز به همین علت است.




اقامت در هتل‌های یخی قطب جنوب

هتل‌های یخی اغلب موقتی هستند و با برف و بلوک‌های یخی ایجاد می‌شوند. اگر شرایط نگه‌داری و بازسازی آن‌ها مناسب باشد امکان تداوم حیات آن‌ها در مدت‌زمان بیشتری وجود خواهد داشت اما معمولاً به‌صورت سالیانه ساخته و احیا می‌شوند.

مشتری پر و پا قرص این دسته از هتل‌ها گردشگران ماجراجویی هستند که برای تجربه‌ی شرایط استثنایی بیرون از منازل گرم خود آماده‌اند. گرچه امروزه حتی در کشورهای گرمسیر شاهد موزه‌ها، رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌های یخی به‌صورت مصنوعی هستیم، اما کشورهای سردسیر و محدودی همچون سوئیس، سوئد، کانادا، نروژ و فنلاند توانایی ساخت و اداره کردن این دسته از هتل‌ها به‌صورت گسترده را دارند. چرا که مهم‌ترین نکته نزدیک بودن منطقه ساخت هتل به قطب است که شرایط سردسیر مناسب برای احداث را فراهم آورده و به گردشگران تجربه ایی واقعی‌تر اعطا می‌کند. دمای داخلی این هتل‌ها اغلب بین منفی پنج تا منفی سه درجه سانتی‌گراد و تمام ابزار و وسایل استفاده‌شده در آن از بشقاب‌های غذا گرفته تا تخت‌های خواب یخی و برفی هستند. هزینه‌ی هر شب اقامت در این‌گونه هتل‌ها متغیر و بین 300 تا 3000 دلار است. 




تجربه‌ی زندگی مثل اسکیموها

گروهی از گردشگران به تجربه کردن سبک زندگی و آداب‌ورسوم مردم محلی علاقه‌مند هستند.گردشگران قطبی نیز از این قاعده مستثنا نیستند. با انجام هماهنگی‌های لازم توسط نهادهای توریستی و همکاری ساکنین محلی اکنون این سبک توریسم در دهکده‌های قطبی اجرا می‌شود. توریست‌ها همانند جزئی از خانواده‌ی اسکیموها در ایگلوها (خانه‌های اسکیمویی) اقامت می‌کنند، لباس می‌پوشند، شکار می‌کنند، غذا می‌خورند و سورتمه‌سواری می‌کنند!


مشاهده و عکاسی از حیات‌وحش قطب

خرس‌های قطبی ، گوزن‌های شمالی ، روباه‌ها و جغدهای سفید در کنار پنگوئن‌ها، فک‌ها و نهنگ‌ها گوشه‌ای از مجموعه‌ی بی‌نظیر حیات‌وحش مناطق قطبی را تشکیل می‌دهند. جانورانی که مشاهده طبیعی آن‌ها در سایر نقاط کره‌ی زمین اغلب امکان‌پذیر نیست.گرچه دیدن همه‌ی این حیوانات در یک تور گردشگری گروهی اغلب امکان‌پذیر نیست و نیاز به‌صرف وقت و هزینه‌های گزاف دارد ، درهرصورت امروزه در کانادا تورهای ماجراجویی برای مشاهده حیات‌وحش قطبی ثبت‌نام می‌کنند.هزینه یک تور هفت‌روزه بین 5 تا 10 هزار دلاراست.گردشگران اغلب توسط ماشین‌های مخصوص، بالگرد یا کشتی به منطقه اعزام می‌شوند.




چگونه به قطب سفر کنیم؟

با یک جستجوی ساده در اینترنت تورهای قطبی مختلفی به ما پیشنهاد خواهد شد.داشتن آمادگی جسمی و روحی مناسب و روحیه ماجراجویی ، تأمین مالی مناسب برای پرداخت هزینه‌های بازدید و تجهیزات لازم از الزامات سفر است. بایستی در نظر داشت که سفر به قطب شمال از طریق کانادا،روسیه، گرینلند و بسیاری از شهرهای شبه‌جزیره اسکاندیناوی امکان‌پذیر است. برای سفر به قطب جنوب می‌توان از بندرهایی در کشورهای شیلی ، آفریقای جنوبی، آرژانتین،استرالیا و نیوزلند استفاده کرد. همچنین شبکه بین المللی ماجراجویی سفر به قطب را سازمان‌دهی می‌کند.


آینده‌ی گردشگری در قطب

نمی‌توانیم منکر این نکته شویم که هرگاه انسان وارد حریم بکر طبیعت شود خواه‌ناخواه دست به تخریب و یا حداقل تغییر محیط میزند.واژه‌ی "توریسم پایدار " به سبکی از گردشگری اشاره می‌کند که در آن آسیب‌های محیطی به حداقل رسیده و گردشگری منجر به ارتقا وضعیت کنونی منطقه و یا ساکنین محلی شود. درنهایت با گرم شدن کره زمین در آینده شرایط زندگی در قطب شمال قابل‌تحمل‌تر شده، تعداد کشتی‌های تفریحی زیادتر خواهند شد ، سفر به قطب ارزان‌تر می‌شود و تعداد مناطق قابل بازدید و شب‌های اقامت افزایش خواهند یافت. بر همین اساس گردشگری در مناطق قطبی منافع و معایب خاص خود را دارد. ازجمله مضرات آن می‌توان به تخریب اکوسیستم در اثر ترافیک هوایی و دریایی ، از بین رفتن گونه‌های زیستی در صورت شکار بی‌رویه ، اختلال در تخم‌گذاری پرندگان ، آلوده شدن مناطق با زباله‌های دیر دفع ، آسیب به زندگی مردم محلی در اثر ورود کنترل نشده و انبوه بازدیدکنندگان اشاره کرد. اما منافع سفر چیست؟ ورود گردشگران به مناطق قطبی ثبات و رونق اقتصادی برای محل را به همراه دارد.سبب حفظ آداب‌ورسوم، میراث فرهنگی و صنایع‌دستی ساکنین قطبی شده و توجه نهادهای دولتی و خصوصی را به حفظ و نگه‌داری از این مناطق، جبران خسارت‌های زیست‌محیطی و فراهم آوردن امکانات پزشکی، آموزشی، خدماتی و... جلب می‌کند.


منبع: سایت ستاره