تبعیض میان کودکان و نزاع

در هر جایی سخن از عدالت و رفتار عادلانه است. رفتار عادلانه و عدالت بطور جدی میان فرزندان یک خانواده مطرح است. عدالت ارزشی است که در اوایل زندگی از تعامل با والدین، معلمان و دیگر افرادی که سرمشق هستند کسب می شود. به ما آموخته شده که نتایج آنچه را در حال حاضر انجام می دهیم در آینده خواهیم دید. روانشناسان معتقدند، با وعده های خاصی که در کودکی به افراد داده می شود و به آن عمل می شود، اعتقاد به عدالت در کودک شکل می گیرد. همچنین یاد دادن مقررات جامعه و مقررات عادلانه اجتماعی نیز در شکل گیری عدالت در کودک بسیار مؤثر است. مقررات عادلانه تنها شامل اطلاعات از هنجارها نیست، بلکه پذیرفتن مسئولیت اعمال مان نیز جزو همان دسته عدالتها قرار می گیرد. روانشناسان معتقدند: «کودکان غالبا بر سر تقسیم دارایی ها و استفاده از آنها به نزاع می پردازند. بهترین اتاق نصیب چه کسی شود بهترین غذا را چه کسی بخورد و .. آنها همچنین بر سر وظایفی که دارند نزاع می کنند. این والدین هستند که می توانند عدالت را میان آنها برقرار کرده و رفتار عادلانه را به کودکان شان بیاموزند.»
 

چند توصیه برای پایان نزاع

والدین در رفتار خود با هم باید دقت زیادی داشته باشند و رفتار پرخاشگرانه خود را هنگام حضور کودکان بروز ندهند. والدین بهتر است با رفتار منطقی و نرمش به حل اختلافات خانوادگی بپردازند. والدین به خواست منطقی کودکان شان پاسخ داده و مقاومت خصومت آمیزی در برابر خواست های نابه جای آنان نشان ندهند.افرادی که در دوران کودکی سختی ها و مشکلات اقتصادی و اجتماعی را تجربه کنند، در زندگی آینده خود به مشکلات طولانی مدت احساسی و متابولیکی دچار می شوند که می تواند خطر ابتلا به بیماریهای مختلف را در آنها افزایش دهد.والدین نباید فرزندان شان را بمباران انتقادی کنند، رفتار انتقادآمیز تنها منجر به تخریب شخصیت کودک می شود. والدین بهتر است به نکات مثبت شخصیت کودکان شان تأکید کنند. والدین باید ریشه های لجبازی و حالت دفاعی و مشاجره لفظی منفی را در آنها از بین ببرند و یک رابطه مثبت و سازنده را در بین فرزندان شان برقرار کنند.
 
والدین باید بگذارند فرزندان دختر و پسر خانواده که در حال مشاجره هستند، اجازه پیدا کنند که خود مشکلات شان را حل کرده و والدین با مداخلات خود به این مشاجرات دامن نزنند. والدین برای حل مشاجرات بین خواهر و برادرها باید نقش یک مشاور و راهنما را بازی کنند.
 
والدین همواره باید به رابطه ارزشمند خواهر و برادری تأکید کنند. آنها باید به فرزندان شان یاد بدهند که یکدیگر را دوست داشته باشند و به هم احترام بگذارند. والدین باید از فرزند کوچکتر بخواهند که به خواهر یا برادر بزرگترش احترام بگذارد و به فرزند بزرگتر نیز یاد بدهند که چگونه مراقب خواهر یا برادر کوچک خود باشد.
 
کودکان باید معنای ارزشمندی و دوست داشتن را بفهمند. توجه زیاد به کودک موفقیت او را در آینده.توجه زیاد به کودک موفقیت او را در آینده تضمین میکند. در طول چند دهه گذشته، انجام تحقیقات متفاوت نشان می دهد سالهای اولیه زندگی یک کودک تاثیر بسیاری روی شخصیت، سلامت ذهنی و حتی سلامت جسمی او دارد.
 
اکنون گروه دیگری از تحقیقات که توسط استاد روانشناسی داریاناروائز صورت گرفته نشان میدهد هر چه قدر یک فرد در دوران نوزادی و سالهای اولیه زندگی خود عشق و محبت بیشتری از جانب والدین خود دریافت کند و رابطه مثبت تری با آنها داشته باشد، به همان اندازه در زندگی آینده باهوش تر و مهربان تر می شود و نسبت به دیگران توجه بیشتری از خود نشان میدهد.
 
در این مطالعات سه موضوع کاملا متفاوت مورد توجه دانشمندان قرار گرفت. اول شیوه های متفاوت تربیتی والدین در آمریکا و چین مقایسه شد. در مطالعه دوم زندگی تعداد زیادی از مادران نوجوانی بررسی شد که در یک پروژه بزرگ پیشگیری از سوء استفاده کودکان شرکت داشتند. در مطالعه سوم هم چگونگی رفتار پدر و مادرهای کودکان سه ساله با آنها به دقت مورد ارزیابی قرار گرفت.
 
تمام این تحقیقات دانشمندان را به یک نتیجه رساند. کودکانی که در ماهها و سالهای اولیه زندگی خود عشق و محبت زیادی دریافت می کنند نسبت به کودکان دیگر موفقیت های بسیار بیشتری کسب می کنند. در این بین کودکانی که بیشتر در آغوش مادرانشان قرار می گرفتند، سریع تر به صدای گریه آنها پاسخ داده می شود و بدون تنبیه بدنی تربیت شده اند در زندگی آینده خود بهتر می توانستند با دیگران ارتباط برقرار کنند و افکار بقیه را بفهمند.
 
دانشمندان معتقدند هزاران سال پیش، کودکانی که در جوامع شکاری زندگی می کنند عشق و علاقه بسیاری از جانب والدین خود دریافت می کردند و به همین دلیل است که در طول دوره تکاملی مغز کودکان برای آن که به بهترین حالت رشد برسد نیاز به محبت و توجه زیادی دارد.
 
شیوه پاسخ دهی مادر به نیازهای فرزندش یکی دیگر از فاکتورهایی بود که در این مطالعات مورد بررسی قرار گرفت. برای مثال دانشمندان بررسی کردند که در زمانی که یک نوزاد شروع به گریه کردن می کند، آیا مادرش با احساسات مثبت یا منفی با این حالت برخورد می کند و این موضوع چه تاثیری در رشد کودک دارد.
 
دانشمندان متوجه شدند همین عامل به ظاهر ساده به رشد شخصیت منطقی، افزایش بهره هوشی، داشتن رفتارهای اجتماعی و سلامت ذهنی کودکان کمک بسیاری می کند. حتی تحقیقات انجام شده روی موشها نیز دانشمندان را به این نتیجه رساند که این موضوع در دنیای حیوانات نیز برقرار است. برای مثال موش هایی که توجه بیشتری از جانب مادر خود دریافت کرده اند سالم تر بوده و رشد سریع تری داشتند. اما در عوض موش هایی که توجه مادر خود بهره نبرده بودند در تمام زمینه ها دچار کمبود بودند و عملکرد ضعیف تری داشتند.
 
البته سال های اولیه زندگی تنها عامل موثر در موفقیت و افزایش احساسات مثبت در یک کودک نیست. ما نمونه های بسیاری داریم که یک فرد بسیار دلسوز و نوعدوست، در دوران کودکی خود در شرایط بسیار بدی زندگی کرده و به شدت مورد بی توجهی و بی مهری واقع شده است.
 
درست است که انسانها بسیار انعطاف پذیر هستند و ممکن است بتوانند خود را با شرایطی که برایشان پیش می آید وقف دهند، اما چگونگی گذراندن دوران کودکی نقش بسیار زیادی در زندگی آینده کودکان دارد.
 
به گزارش ساینس دیلی، پژوهش‌های دیگر هم نشان داده بود، افرادی که در دوران کودکی سختی ها و مشکلات اقتصادی و اجتماعی را تجربه کنند، در زندگی آینده خود به مشکلات طولانی مدت احساسی و متابولیکی دچار می شوند که می تواند خطر ابتلا به بیماریهای مختلف را در آنها افزایش دهد.
 
در مطالعه ای که روی بیش از هزار و ۳۷ نفر در کشور نیوزیلند که در بین سالهای ۱۹۷۲ و ۱۹۷۳ متولد شده و در ده سال اول زندگی خود با مشکلات اقتصادی و اجتماعی روبه رو بودند مشخص شد دوران کودکی تاثیر بسیار زیادی در وضعیت سلامت انسانها در تمام دوران زندگیشان دارد. نزدیک به ۳۱ درصد از این کودکان به افسردگی مبتلا شده و نزدیک به ۳۲ درصد نیز ممکن است به بیماریهایی مانند فشار خون و کلسترول بالا و اضافه وزن دچار شوند.
 
منبع: روانشناسی کودک، بتول جعفری گلستان، چاپ دوم، نوید حکمت، قم 1396