امر مقدس ازدواج و پیوند زناشویی و در نتیجه تشکیل خانواده، برکت های فراوانی دارد. فلسفه اصلی شکل گیری این نهاد مقدس و متعالی، همین برکت ها و پیامدهای مثبت آن است. در بررسی آثار و برکت های ازدواج، فلسفه و چرایی آن نیز خود را نشان خواهد داد. کوشیده ایم مواردی از مهم ترین برکات ازدواج را به مدد آیه‌های قرآن و سخنان اهل بیت (علیهم السلام) برشماریم.
 
 از زیبنده‌ترین انواع روابط انسانی، پیوند آسمانی و الهی زناشویی و ازدواج است. پیوندی که موجب نزدیکی قلوب دست کم دو انسان به هم می شود و زمینه عشق و دلدادگی بین آن دو را فراهم می آورد. زن و مرد، با ازدواج و قرار گرفتن در کنار یکدیگر احساس آرامش و نشاط می کنند. این آرامش و سکونت از مواهب و الطاف الهی است. خداوند از همان لحظه های نخستین پیوند، از فضل و رحمت خود به آنان می بخشد. زمینه این لذت حلال را نیز پروردگار از همان روز نخست آفرینش زن و مرد، در خمیره وجود آنان قرار داده و در این آیه، ایشان را از این حقیقت مهم آگاه ساخته است: «از آیه‌های لطف الهی آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید تا در بر او آرامش یابید و به هم انس گیرید». از مهم ترین برکت‌های ازدواج و تشکیل خانواده، سکونت و آرامشی است که هریک از زوجین در کنار هم به آن دست می یابند. بی شک زندگی انسان مسیری پر فراز و نشیب و اقیانوسی طوفانی و پرتلاطم است. در چنین فضایی صعب و سخت، ازدواج برای انسان، لنگری نگاه دارنده و ساحل نجاتی آرامش بخش است.
 
البته این بستر و فضای آرام که خداوند برای زن و مرد آماده ساخته است، برای آنان بهره های دیگری را نیز به همراه خواهد داشت؛ مانند دین و ایمان کامل تر، رضای الهی، فضل و رحمت خداوند، لذت ها و کامجویی های حلال، موفقیتهای فردی و خانوادگی و...شاید بتوان با بهره گیری از ذوق عارفانه اولیای الهی ادعا کرد که خداوند برای ایجاد نشاط و فعالیت و سرعت بخشیدن به سیر و سلوک معنوی و متعالی انسان، قانون مقدس ازدواج را تشریع فرموده است. غفلت، خواهش های نفسانی، دخالتهای همیشگی شیطان، زرق و برق دنیا، کسالت و تنبلی جسمی و موجب نوعی خستگی و کسالت و گاه انحراف از مسیر اصلی حرکت انسان به سوی خداوند می شود. تنوع بهره مندی انسان از نعمت های الهی در دنیا و لذائذ حلال، از جمله ازدواج، برای آن است که او باقدری استراحت روحی و روانی، حرکت خویش را با نیرو و نشاطی مضاعف، دوچندان کند. کششی که حضرت حق میان دو جنس مخالف قرار داده و دلبستگی و انس و الفتی که به ویژه میان زن و شوهر ایجاد کرده است، زمینه ای بسیار مناسب برای تجدید قوا، استراحت و نشاط روحی و روانی در جهت سیر روحانی و سلوک الی الله است.ازدواج و تشکیل خانواده، زمینه مناسبی برای پاسخ گویی به نیازهای مادی و معنوی زوجین است. نیاز به آسایش و آرامش، امنیت، انس و نزدیکی به یکدیگرفلسفه تأکیدهای پیاپی و تشویق و ترغیب‌های قرآن، سنت و سیره اهل بیت (علیهم السلام)  به ازدواج، دستورهای مؤکد به زوجین بر کامیاب و بهره مند ساختن همدیگر از لذت های حلال، لزوم داشتن روابط مناسب و همراه با خوشرویی و سرور و... برای برآورده ساختن همین مسئله مهم است.
 
آیه‌های قرآن کریم گویای این واقعیت است که خداوند به پاس اقدام پسندیده ازدواج زن و مرد، با اراده‌ای تکوینی، آنان را مشمول فضل و رحمت خود می کند؛ یعنی میان آنان عشق و محبت ایجاد می کند و ایشان را با مودت و راز و رمز ابراز محبت آشنا می کند. در نتیجه، زوجین به یکدیگر عشق و محبت می ورزند؛ بر شیرینی و جذابیت زندگی خود می افزایند و پیوند زناشویی شان روز به روز مستحکم‌تر و عمیق‌تر می شود:
 
از آیات لطف الهی آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در بر او آرامش یابید و به هم انس گیرید، و میان شما رأفت و مهربانی برقرار کرده است. بی شک در این نیز برای مردم اندیشمند نشانه های علم و حکمت حق آشکار است. عشق و علاقه زوجین، بعدها به حدی از عمق و استحکام می رسد که حتی علاقه به فرزند نیز نمی تواند جایگزین آن شود. در مواردی نیز دلبستگی زوجین حتی از دلبستگی آنان به پدر و مادرشان نیز بیشتر می گردد.

فلسفه این دلبستگی های شدید آن است که همسران، در کنار هم و هماهنگ با یکدیگر، از عهده وظیفه سنگین مدیریت خانواده برایند.
 
ازدواج و تشکیل خانواده، زمینه مناسبی برای پاسخ گویی به نیازهای مادی و معنوی زوجین است. نیاز به آسایش و آرامش، امنیت، انس و نزدیکی به یکدیگر، وابستگی و تعلق خاطر، عشق و محبت، مودت، نیاز به تکریم، احترام متقابل، نیاز جنسی، تولید و تناسل، نیاز به کمک کار و همیار مادی و معنوی، همه و همه، تنها در سایه تشکیل خانواده پاسخ داده می شود. شاید بتوان گفت که حتی به نیازهایی چون موفقیت و کامیابی در رسیدن به قدرت و مقام، مال و ثروت، یا نیاز به جمال و زیبایی نیز تا حدودی در سایه پیوند زناشویی بتوان پاسخ گفت.
 
منبع: همسران شایسته، اسد الله طوسی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(قدس سره)، قم ۱۳۹۱