آیا دوقلو باردار شدن شایع است؟

بسیاری از متخصصان باروری معتقدند که به عنوان انسان، احتمال دوقلو باردار شدن در ما بیشتر از آن چیزی است که فکر می‌کنیم. پیشرفت‌های تکنولوژیکی نشان داده اند که بیش از یک جنین می‌تواند باردار شود، اما از میان آنها، تنها یکی زنده خواهد ماند.


نحوه دوقلو باردار شدن

اگر قصد دارید دوقلو باردار شوید، مهم است که ابتدا با نحوه دوقلو باردار شدن آشنا شوید. دو نوع دوقلو وجود دارد: همسان و غیر همسان:

دوقلوهای همسان: زمانی که یک تخمک توسط یک اسپرم بارور شده و سپس به دو جنین مجزا تقسیم شود، دوقلو‌های همسان یا تک تخمکی به وجود می‌آیند. هر یک از آن‌ها مولفه‌های  ژنتیکی و ساختار‌های ژنتیکی یکسانی را خواهند داشت. دوقلو‌های همسان، همچنین جفت مشترک دارند.

دوقلوهای غیرهمسان: دوقلو‌های غیر همسان یا دو تخمکی یا همزادی از دو تخمک جدا به وجود می‌آیند که توسط دو اسپرم مختلف بارور شده اند. این دوقلو‌ها ویژگی‌های منحصر به فرد خود را داشته و مولفه‌های ژنتیکی یکسانی ندارند. همچنین، دوقلو‌های غیر همسان، جفت مخصوص به خود را دارند.


سابقه داشتن دوقلو در خانواده

داشتن کودکان دوقلو در خانواده موروثی است. اما ویژگی ژنتیکی برای دوقلوزایی فقط مرتبط با مادر است. سابقه خانوادگی مادر بر احتمال دوقلوزایی تأثیر می‌گذارد. هرچند، هر زنی می‌تواند دوقلوی همسان داشته باشد و سابقه خانوادگی در این میان نقشی ندارد.


احتمال و شانش داشتن دوقلو

برای مثال در حال حاضر در استرالیا ۱.۶ درصد از تمام حاملگی‌ها منجر به چندقلوزایی می‌شود که ۹۸ درصد آن‌ها دوقلو هستند. بدیهی است از هر ۸۹ تولد، یکی از آن‌ها، دوقلو است. بیشتر دوقلو‌های متولد شده غیر همسان هستند. برخی از دوقلو‌های غیرهمسان ممکن است شبیه به یکدیگر باشند. در حالی که بیشتر دوقلو‌های غیرهمسان شباهتی به یکدیگر ندارند.


عوامل تاثیرگذار بر دوقلوزایی

عواملی که می‌توانند احتمال دوقلو باردار شدن را افزایش دهند عبارتند از:


۱. سن

زنان قبل از ورود به دوره یائسگی، تخمک‌های بیشتری را در ماه آزاد می‌کنند. این افزایش ناگهانی باروری همچنین تحت تأثیر افزایش استروژن قرار می‌گیرد. تحقیقات باروری نشان داده اند که دوقلوزایی در زنان بالای ۳۵ سال رایج است. اما این شرایط تنها مرتبط با دوقلو‌های غیر همسان است. همچنین، تحقیقات نشان داده اند که سطح هورمون محرکه فولیکولی (FSH) در این زنان بالاتر بوده است. 


۲. لقاح آزمایشگاهی یا مصرف دارو‌های باروری

این شرایط باعث می‌شوند که تخمدان‌ها بیش از یک فولیکول تخمدان را در هر ماه به رشد و بلوغ برسانند. نتیجه این است که بیش از یک تخمک رها خواهد شد.


۳. سابقه خانوادگی

اگر در خانواده شما، داشتن دوقلو‌های غیر همسان موروثی باشد، بنابراین، احتمال دوقلوزایی در شما نیز افزایش پیدا می‌کند. اما داشتن دوقلو‌های همسان در هر خانواده‌ای ممکن است اتفاق بیفتد.


۴. قومیت

قومیت یکی دیگر از عواملی است که احتمال دوقلوزایی را افزایش می‌دهد. زنان سیاه پوست بیش از زنان سفید پوست، و زنان سفید پوست بیش از زنان آسیایی و اسپانیایی، شانس دوقلوزایی دارند. همچنین، احتمال دوقلوزایی در نژاد آفریقایی/ آمریکایی نیز بالاست.


۵. سابقه حاملگی

زنانی که قبلا یک یا دو کودک داشته اند، احتمال دوقلوزایی در آن‌ها بیشتر است.


۶. داشتن خانواده پر جمعیت

این نظریه بر اساس ریاضی محض است؛ هر چه قدر تعداد بارداری بیشتر باشد، احتمال دوقلوزایی افزایش پیدا می‌کند.


۷. مصرف قرص‌های ضد بارداری

استفاده از قرص‌های ضد بارداری می‌تواند احتمال دوقلوزایی را افزایش دهد.


۸. باردار شدن پس از قطع مصرف قرص‌های ضد بارداری

این نظریه وجود دارد که در چند سیکل ابتدایی، بدن زنان در مرحله تنظیم مجدد هورمونی قرار می‌گیرد.


۹. داشتن کودکان دوقلو

احتمال دوقلو باردار شدن در مادرانی که فرزند دوقلو دارند بیشتر است.


۱۰. داشتن شاخص توده بدنی بالا (BMI)

برخی محققان ادعا می‌کنند که اگر شاخص توده بدنی بیشتر از ۳۰ باشد، احتمال دوقلوزایی بیشتر خواهد بود.


۱۱. بلندی قد

در زنان قد بلند، احتمال دوقلوزایی بیشتر است.


۱۲. مصرف مکمل اسید فولیک قبل از بارداری

توصیه کلی برای زنانی که قصد بارداری دارند این است که یک ماه قبل از بارداری شروع به مصرف مکمل‌های اسید فولیک کنند.


۱۳. خوردن صدف

 به شوهر خود توصیه کنید که صدف بیشتری بخورد. صدف منبعی غنی از روی است که به تولید اسپرم کمک می‌کند. هر چه قدر اسپرم سالم‌تر و متحرک‌تر باشد، احتمال بارور کردن یک یا دو تخمک بیشتر است. سبزیجات برگ دار، حبوبات، نان، دانه‌ها و جوانه گندم نیز حاوی روی هستند.


۱۴. دوقلو بودن مادر

مادرانی که خودشان دوقلو هستند، احتمال دوقلو باردار شدن در آن‌ها بیشتر است. ژن مرد در دوقلوزایی تاثیری ندارد. اما به نظر می‌رسد که پدران ممکن است ژن دوقلوزایی را به دختران خود منتقل کنند.


۱۵. مصرف سیب زمینی شیرین

بر اساس واقعیت، زنانی که در مناطقی زندگی کرده اند که سیب زمینی شیرین جزء اصلی رژیم غذایی آنهاست، بیشتر دوقلو داشته اند. به نظر می‌رسد که سیب زمینی شیرین به تقویت عملکرد تخمدان کمک می‌کند.


۱۶. شیردهی

در زنان شیرده و زنانی که پرولاکتین تولید می‌کنند، احتمال دوقلوزایی بیشتر است. براساس یک تحقیق، احتمال دوقلوزایی در مادران شیرده، ۱۰ برابر بیشتر از زنان غیر شیرده است.


حقیقت و داستان درباره داشتن دوقلو

این باور که داشتن دوقلو، هر دو نسل یک بار اتفاق می‌افتد، درست نیست. اگر چه ممکن است این الگو در برخی خانواده‌ها اتفاق بیفتد، اما احتمال داشتن دوقلو‌های همسان برای هر زنی یکسان و برابر است.

گفته می‌شود در زمان تخمک گذاری، خوردن غذا‌های لبنی، شیر و گوشت می‌توانند به دوقلوزایی کمک کنند. اما شواهد علمی در این باره وجود ندارد.

درمان‌های جایگزین احتمال دوقلوزایی را افزایش نمی‌دهند. هیچ شواهد علمی وجود ندارد که طب سوزنی، طبیعت درمانی، رایحه درمانی، کایروپراکتیک یا گل درمانی می‌توانند احتمال دوقلو باردار شدن را افزایش دهند.


چگونه احتمال دوقلوزایی را افزایش دهیم؟

اگر می‌خواهید احتمال دوقلوزایی خود را افزایش دهید، موارد زیر را امتحان کنید:


۱. لبنیات را در رژیم غذایی خود جای دهید

برخی شواهد نشان می‌دهند که عادت‌های غذایی ناسالم می‌توانند باروری را به خطر اندازند. علاوه بر این، ممکن است مصرف برخی غذا‌ها احتمال دوقلو باردار شدن را افزایش دهند. به گفته کارشناسان، زنانی که رژیم کم چرب، از جمله رژیم گیاه خواری دارند، احتمال دوقلوزایی در آن‌ها کمتر است. از سوی دیگر، زنانی که رژیم غذایی آن‌ها حاوی پروتئین و لبنیات باشد، احتمال دوقلوزایی در آن‌ها بیشتر است. این موضوع ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی ناشی از رژیم‌های مختلف یا به علت افزایش شاخص توده بدنی باشد.


۲. برخی از داروهای باروری را مصرف کنید

استفاده از دارو‌های باروری یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای دوقلوزایی است. این دارو‌ها با افزایش تولید اسپرم و تخمک، احتمال باروری را افزایش می‌دهند. اگر تخمک بیشتری تولید شود، احتمال آزاد شدن بیش از یک تخمک افزایش پیدا خواهد کرد. قرص کلومیفن و گنادوتروپین‌ها از پرمصرف‌ترین دارو‌های باروری هستند.


۳. میان زمان‌های حاملگی وقفه بیاندازید

یکی دیگر از راه‌های دوقلو باردار شدن، ایجاد وقفه و فاصله کافی میان بارداری هاست. اگر بلافاصله پس از یک حاملگی، دوباره باردار شوید، احتمال دوقلوزایی کاهش پیدا می‌کند.


۴. لقاح آزمایشگاهی (IVF) را امتحان کنید

از جمله بهترین روش‌ها برای دوقلوزایی، استفاده از درمان‌های باروری مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) است. در این روش، پزشک با استخراج تخمک‌ها و بازیابی یک نمونه اسپرم، تخمک و اسپرم را به صورت دستی در یک ظرف آزمایشگاهی ترکیب می‌کند. سپس، جنین به داخل رحم منتقل می‌شود.


۵. به روش تلقیح داخل رحمی (IUI) فکر کنید

روش تلقیح داخل رحمی ارزان‌تر از لقاح آزمایشگاهی (IVF) است. اگرچه، لقاح آزمایشگاهی بیشتر شناخته شده است. در روش IUI، در زمان تخمک گذاری زن، به وی اسپرم تزریق می‌شود و اغلب این روش همراه با مصرف دارو‌های باروری صورت می‌گیرد. استفاده از دارو و افزایش غلظت اسپرم می‌توانند احتمال دوقلوزایی را افزایش دهند.


۶. از دارو‌های تزریقی بهره بگیرید

علاوه بر دارو‌های خوراکی، دارو‌های تزریقی نیز احتمال دوقلوزایی را افزایش می‌دهند. گنادوتروپین‌ها حاوی هورمون‌هایی هستند که با تحریک فولیکول ها، باعث رها شدن تخمک‌ها می‌شوند. این نوع تزریقات معمولا همراه با چرخه تخمک گذاری یا حتی همراه با روش IUI یا IVF صورت می‌گیرد. استفاده از این روش، احتمال دوقلوزایی را تا ۳۰ درصد افزایش می‌دهد.


۷. اسید فولیک مصرف کنید

اسید فولیک می‌تواند مانع از بروز نقص مادرزادی به نام اختلال لوله عصبی شود. این اختلال زمانی روی می‌دهد که ستون فقرات و مغز کودک در اولین هفته‌های رشد کودک به درستی بسته نشوند. این نقص می‌تواند موجب فلج شدن یا حتی مرگ کودک شود. بنابراین، توصیه می‌شود که مادران در زمان تلاش برای بارداری، مصرف اسید فولیک را شروع کنند. علاوه بر این، مصرف بیش از حد اسید فولیک می‌تواند احتمال دوقلوزایی را افزایش دهد.


منبع: سایت ستاره