اشاره

استیکرها یا همان شکلک هایی که در فضای مجازی از آن ها استفاده می شود، هریک معنای ویژه ای را به مخاطب ما منتقل می کنند. شما با فرستادن دست در حال تشویق به تأیید اقدام می کنید، با فرستادن شاخه ی گل به او پیام دوستی می دهید و با گذاشتن تابلوی ایست، از طرف مقابل خود می خواهید چنین مطلبی را تکرار نکند. یک لحظه تصور کنید که تمام این اتفاقات و واکنش ها در دنیای واقعی است و شما قصد دارید با هریک از نشانه های یاد شده، به فردی که مقابل شماست، پیام بدهید که از او خوشتان می آید یا خیر؛ مثلا اگر یک شاخه ی گل همراه خود داشته باشید و تصمیم  گرفته باشید آن را به یک دوست تقدیم کنید، به نظر شما چه تأثیری روی او می گذارد؟
 

دنیای مجازی و واقعی

رابطه در دنیای مجازی، نمونه ی کوچک شده ی ارتباط در دنیای واقعی است. بسیاری از قوانین ارتباط در دنیای واقعی مثل ابراز تنفر، محبت، تأیید یا رد کردن ها، در دنیای مجازی و شبکه های اجتماعی هم اتفاق می افتند و به ادامه یا قطع رابطه منجر می شوند. مشکل این جاست که حریم ها در شبکه های مجازی، زودتر شکسته می شوند و خبر بد این که متأسفانه مقدمه ای می شوند تا ما در دنیای واقعی هم به چنین دیوارشکنی هایی اقدام کنیم؛ ازاین رو، برای رابطه های مجازی هم نیازمند قانون و فرمول هستیم تا خود و دیگران را دچار مشکل نکنیم. بخشی از این قوانین را که درباره ی ارسال شکلک ها یا همان استیکرهاست با هم مرور می کنیم.
 
1.  مخاطب خود را بشناسید
طرف مقابل شما کیست؟ مرد است یا زن؟ عاطفی است یا منطقی؟ تأثیرپذیر است یا تأثیرگذار؟ اگر دقت کنید، هریک از این فاکتورها، در ارسال پیام های شما تأثیر دارند؛ برای مثال، اگر مخاطب شما فردی باشد که نسبت به انتقاد حساسیت بالایی داشته باشد، با ارسال شکلک ایست، روی اعصاب او خواهید بود و رابطه ی شما به زودی از هم می پاشد یا اگر شخصیت مهرطلبی داشته باشد، یعنی کسی باشد که به هر دری می زند تا محبت شما را به دست آورد، نسبت به تأیید کردن یا نکردن های شما حساسیت نشان می دهد.
 
2.  هدف تان را از ارتباط مشخص کنید
شما قصد دارید چه نتیجه ای از این ارتباط بگیرید؟ می دانیم که آدم  حسابی ها برای هر کارشان، هدفی را مشخص می کنند. اگر هدف شما فقط سرگرم شدن باشد، پس از مدت کوتاهی خسته می شوید و با عوض کردن دوستان خود در فضای مجازی، دچار نوعی تب ارتباطی می شوید که به شما ناآرامی می دهد؛ اما اگر هدف تان انتقال پیام های خوب و مثبت باشد، از کارتان خسته نمی شوید و مناسب با آن، از علائم تصویری استفاده می کنید.
 
3. سطح رابطه را مشخص کنید
گاهی شما با بهترین دوست و هم کلاسی خود ارتباط می گیرید و می خواهید برای او سنگ تمام بگذارید. این جاست که می توانید هرچه خواستید برایش پیام های دوستی بفرستید و او را گل باران کنید؛ ولی گاهی با یک مخالف و حتی فردی که مخالف جنسیت شماست، رابطه می گیرید. در این شرایط، قوانین عاطفی تعریف شده در دنیای واقعی را در دستور کار خود قرار دهید؛ یعنی لزومی ندارد او را به اسم کوچک صدا کنید، عکس های خصوصی بفرستید، از حال او بپرسید و به او وعده های بی جا بدهید. خصوصا در این موقعیت ارتباطی، از ارسال پیام ها و شکلک های عاطفی خودداری کنید تا دچار مشکلات بعدی نشوید.
 
4. حال خودتان را بررسی کنید
زمانی رابطه ی موفقی خواهیم داشت که بدانیم چه می کنیم و چه احساسی از انجام آن کار سراغ ما می آید. زمانی که شما بی محابا و بدون حساب و کتاب با آدم های گوناگون ارتباط می گیرید، سیستم ارتباط شما خودکار می شود و تصمیم های عاقلانه در آن جایگاهی ندارد؛ ولی هنگامی که شما خودتان تصمیم می گیرید با چه کسی و در چه سطحی رابطه داشته باشید، این سیستم به خوبی با مدیریت شما فعالیت می کند. برای رسیدن به این مدیریت، حال خودتان را از ارتباط و ارسال تصاویر بررسی کنید. آیا واقعا به طرف مقابل علاقه مند یا وابسته شده اید که این همه گل نثارش می کنید یا از او متنفرید که شکلک های عصبانیت را حواله اش کرده اید؟
 
5. نتایج قبلی را یادآوری کنید
شما از رابطه های مشابه قبلی خود چه نتایجی گرفته اید؟ آیا به اطلاعات شما افزوده شده است؟ احساسات بهتری را اطراف خود جمع کرده اید؟ آیا در روابط قبلی خود تأثیر مثبتی روی مخاطب گذاشته اید یا بیش تر از او رنگ گرفته اید؟ جمع بندی شما از رابطه های پیشین، می تواند راهنمای خوبی برای رابطه های کنونی باشد. اگر در نمونه های قبلی دچار دست اندازهایی شده اید که هنوز از سیستم عاطفی شما بیرون نرفته اند و پس لرزه های آن را با خود دارید، عاقلانه است که در رابطه ی فعلی، سنجیده تر رفتار کنید و از تمجید های بی جا و محبت های آبکی اضافی خودداری کنید.
 
6. تقوای استیکری داشته باشید
تعجب نکنید! ما به عنوان مسلمان، فرهنگ خودمان را در استفاده از دنیای فناوری داریم. در فرهنگ ما، که سرشار از فرمول های طلایی ارتباط است، هر نوع بازی کردن با احساسات دیگران ممنوع است. حق نداریم از فضای خصوصی دیگران بپرسیم. ما محرم و نامحرم را از هم جدا می کنیم و با هریک رابطه ی تعریف شده ای ایجاد می کنیم. در فرهنگ ما، احترام به شخصیت دیگران و مسخره نکردن آن ها، جایگاه ویژه ای دارد. حق نداریم شایعه پراکنی کنیم و چیزهایی را که از درستی آن ها خاطرجمع نیستیم در فضای مجازی انتشار دهیم. اسلام به ما یاد می دهد که وقتی در زمینی پر از خار حرکت می کنیم، چگونه مراقب باشیم تا خاری در پای ما فرو نرود. مراعات این قوانین در هر کجا و شرایطی که باشد، تقوای ارتباطی نامیده می شود و نتیجه آن، آرامش و احترام فراوانی است که درون خود احساس می کنیم.

نویسنده: ابراهیم اخوی
عکاس: علی خوشجام