آشنایی با سونوگرافی ان تی و نحوه انجام آن

سونوگرافی ان تی (Nuchal translucency NT) چه چیزی را اندازه گیری می‌کند؟

سونوگرافی ان تی (شفافیت پشت گردن) میزان مایع زیر پوست پشت گردن جنین را اندازه گیری می‌کند. معمولا سونوگرافی ان تی از هفته ۱۱ تا ۱۳ هفته و ۶ روزگی بارداری انجام می‌شود. تمام نوزادان مایع پشت گردن را دارند، اما در نوزادان مبتلا به سندروم داون مقدار این مایع بیشتر است.

سونوگرافی ان تی یک آزمایش غربالگری برای احتمال ابتلای جنین به سندروم داون است. این سونوگرافی تنها احتمال ابتلا به سندروم داون را تخمین می‌زند و برای تشخیص دقیق بایستی آزمایش‌های CVS یا آمنیوسنتز انجام داد که ریسک سقط جنین را بالا می‌برد.

ترکیب نتایج سونوگرافی ان تی با آزمایش خون، به تست سه گانه یا ترکیبی معروف است که نتایج دقیق‌تری ارائه می‌دهد. آزمایش خون میزان هورمون آزاد بتا hCG و پروتئین PAPP-A را اندازه گیری می‌کند. در نوزادان مبتلا به سندروم داون سطح هورمون hGC بالا و سطح پروتئین PAPP-A پایین است.

هنگامی که نتایج سونوگرافی ان تی با آزمایش خون ترکیب می‌شود، احتمال تشخیص درست تا ۹۰% بالا می‌رود. اگر احتمال ابتلا جنین به سندروم داون بالا باشد، تست‌های تشخیصی دقیق بایستی انجام شود.

سونوگرافی ان تی چگونه انجام می‌شود؟

همان گونه که گفته شد، سونوگرافی ان تی از هفته ۱۱ تا ۱۳ هفته و ۶ روزگی بارداری انجام می‌شود. پیش از هفته ۱۱ بدلیل کوچک بدون جنین، انجام سونوگرافی ان تی دشوار است و پس از هفته ۱۴ نیز مایع اضافی توسط دستگاه لنفاوی جنین جذب می‌شود.

سونوگرافی ان تی معمولا از رو شکم انجام می‌شود، اما گاهی اوقات و در صورت لزوم بصورت واژینال انجام می‌شود تا دید دقیق‌تری بدست آید. در صورت انجام سونوگرافی واژینال هیچ خطری مادر و جنین را تهدید نکرده و به اندازه آزمایش پاپ اسمیر آزار دهنده نیست.

برای تعیین دقیق سن بارداری، تکنسین سونوگرافی، قد جنین (از نوک سر تا انتهای ستون فقرات) را اندازه می‌گیرد و بر اساس آن سن بارداری را تخمین می‌زند. سپس ضخامت مایع پشت گردن جنین را اندازه‌گیری می‌کند. در تصویر سونوگرافی، پوست سفید رنگ و مایع زیر آن به رنگ تیره است.

شما می‌توانید در تصویر سونوگرافی، سر، ستون فقرات، دست‌ها و پا‌های جنین را ببینید. بهتر است که همسرتان در طی سونوگرافی همراهتان باشد و باهم این لحظات را تجربه کنید.

آیا برای انجام سونوگرافی ان تی باید مثانه پر باشد؟

بهتر است پیش از انجام سونوگرافی ان تی شکمی مثانه نیمه پر باشد تا تصاویر بهتری به دست آید. بهتر است یک ساعت قبل از سونوگرافی مثانه خود را خالی کنید. سپس دو لیوان آب بنوشید و تا پس از انجام سونوگرافی دیگر دستشویی نروید. اگر سونوگرافی واژینال انجام می‌دهید، پیش از انجام سونوگرافی حتما مثانه خود را تخلیه کنید.

مقدار طبیعی در سونوگرافی ان تی چقدر است؟

مقدار طبیعی ان تی در ۱۱ هفتگی تا ۲ میلی متر و در ۱۳ هفته و ۶ روزگی تا ۲.۸ میلی متر است. مقدار بیشتر ان تی، به معنای ابتلای صد در صد جنین به سندروم داون نیست. معمولا ۹۰% از جنین‌هایی که ضخامتی بیش از حد طبیعی دارند، مبتلا به این سندروم نیستند.

چگونه ریسک ابتلا به سندروم داون محاسبه می‌شود؟

هر زنی ریسک تولد نوزادی با سندروم داون را دارد و افزایش سن باعث بیشتر شدن این احتمال می‌شود. برای محاسبه ریسک، مسئول سونوگرافی سن مادر و مقادیر ان تی را به پایگاه داده‌اش اضافه می‌کند. با انجام محاسباتی احتمال ابتلای جنین به سندروم داون مشخص می‌شود.

اگر نتایج سونوگرافی ان تی، شما را در محدود پر خطر قرار داد، چه باید کرد؟

اگر نتایج سونوگرافی ان تی، ریسک بالایی برای ابتلای جنین به سندروم داون محاسبه کرد، بایستی جهت اطمینان آزمایش‌های CVS یا آمنیوسنتز را انجام داد. بدین ترتیب نتیجه قطعی ابتلای جنین به سندروم داون مشخص می‌شود.

یکی از مزایای سونوگرافی ان تی این است که در ماه‌های اول بارداری انجام می‌شود و با انجام آزمایش‌های CVS یا آمنیوسنتز می‌توانید از سلامت کامل جنین در سه ماهه اول بارداری اطمینان یابید و در صورت تصمیم گیری برای اقدامات خاص پزشکی، زمان کافی در اختیار دارید.

آیا سونوگرافی ان تی، دیگر ناهنجاری‌های جنین را مشخص می‌کند؟

سونوگرافی ان تی احتمال وجود دو ناهنجاری کروموزومی دیگر، سندروم ادوارد و سندروم پاتاو را نیز بررسی می‌کند. احتمال ابتلا به این دو سندروم بسیار کمتر از سندروم داون است و در صورت وجود، خود به سقط جنین منجر می‌شود. در صورت ابتلای جنین به این سندروم‌ها ناهنجاری‌های جسمی قابل رویت دیگری نیز در سونوگرافی دیده می‌شود.

انجام سونوگرافی ان تی برای چه کسانی لازم است؟

با افزایش جمعیت، احتمال ابتلا به سندروم داون و دیگر ناهنجاری‌های کروموزمی بالا رفته است. خصوصا در زنانی که پس از ۳۵ سالگی باردار می‌شوند یا کسانی که سابقه ابتلا به سندروم داون و دیگر ناهنجاری‌های کروموزمی را در خانواده خود داشته‌اند. اگر چه احتمال اندکی (۱ در ۱۴۰۰) از ابتلا نیز در مادران جوان دیده شده است. به همین جهت، انجام سونوگرافی ان تی به کلیه مادران باردار توصیه می‌شود.

سونوگرافی ان تی چقدر قابل اطمینان است؟

پژوهش گسترده‌ای روی ۱۰۰ هزار بارداری انجام شده است که نشان داده، ۷۵% از نوزادان مبتلا به سندروم داون، در سونوگرافی ان تی در دوران جنینی، تشخیص داده شده‌اند. اگر نتیجه سونوگرافی ان تی با آزمایش خون ترکیب شود، دقت آن به ۹۰% می‌رسد. البته برای تشخیص دقیق بایستی، ان تی با دقت اندازه گیری شود. به همین دلیل استاندارد‌های خاصی برای اندازه گیری ان تی به مسئولین سونوگرافی ابلاغ شده است تا همگی به روشی یکسان ان تی را محاسبه کنند.


منبع: سایت ستاره