همکاری اعضای بدن انسان با یکدیگر

خداوند متعال به انسان قوای متعددی را ارزانی نموده است به نحوی که انسان بوسیله برخی از اعضای بدن خود بر برخی از اعضای دیگر بدن مسلط است و همه اعضاء یاری کننده یکدیگرند. هیچکدام از اعضاء به عضو دیگر ضرری نمی رساند، بلکه اگر دشمن بر انسان حمله کند، اعضای بدن دو کار را انجام می دهند: با دشمن مبارزه می کنند و نیز از یکدیگر محافظت خواهند کرد.

مثلاً: دست ها از چشم ها حفاظت می کنند، وقتی چشم ها نگاه می کنند دست ها طبق نگاه چشمان حرکت می کنند. هر آنچه را چشم ها می بینند زبان طبق آن سخن می گوید، چشم ها هر چه را ببینند پاها مطابق با آن راه می روند، گوش ها هر چه را بشنوند زبان طبق آن سخن می گوید.

اعضای بدن به حدی تابع، همکار و یاری رسان یکدیگرند که خلاف یکدیگر هیچ کاری انجام نمی دهند و اگر آدمی بخواهد یک کار کوچکی را هم انجام دهد، چندین اعضاء برای اینکه آن کار با موفقیت انجام شود، وظیفه خود را به نحو احسن انجام می دهند.

مثلاً وقتی عطری را قوه شامه پسندید، زبان به حرکت درآمده آن را می طلبد. انسان هنگامی که احساس تشنگی کند، چشم ها آب را می بینند، دست آب را در لیوان می ریزد، سپس انسان با دهان آب را می نوشد.
انسان با چشم های خود می بیند که به شخص بی گناهی ظلم می شود، آنگاه با پاهای خود می دود و با دستان خود آن مظلوم را از چنگال ظالم نجات می دهد. بنابراین اعضای بدن برای تامین نیاز یکدیگر تلاش می کنند و به یکدیگر آسیبی نمی رسانند.


لزوم همکاری افراد جامعه با یکدیگر

همانگونه که اعضای بدن به یکدیگر یاری می رسانند، افراد جامعه نیز در کارهای خوب و اعمال نیک باید به همدیگر کمک کنند و همانطور که هیچکدام از اعضای بدن به یکدیگر ضرری نمی رسانند، هیچ یک از افراد جامعه نیز نباید به دیگری آسیبی برساند.

قرآن کریم می فرماید: "وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُوا اللَّـهَ إِنَّ اللَّـهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ"، "و (همواره) در راه نیکی و پرهیزگاری با هم تعاون کنید! و (هرگز) در راه گناه و تعدّی همکاری ننمایید! و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید که مجازات خدا شدید است".[1]

گاهی مشاهده می شود که مثلاً دو نفر با یکدیگر درگیر شده اند و همدیگر را مورد ضرب و شتم قرار می دهند، در این وضعیت بحرانی مردم در اطراف آنها ایستاده فقط به تماشای آنها می پردازند که این دعوا آخرش به کجا می رسد!!!

چقدر جای تاسف است که در جامعه اسلامی باوجود این همه زمینه های بهره مندی از معارف قرآنی و حدیثی، برخی نمی دانند که وقتی دو نفر در حال دعوا کردن هستند، باید آنها را از یکدیگر جدا کرد. دو نفری که با همدیگر درگیری پیدا کرده اند ممکن است بخاطر نزاع لفظی یا سوء تفاهم عصبانی شده دست به گریبان یکدیگر شده اند، لذا در حال عصبانیت تعادل خود را از دست داده و با یکدیگر درگیر شده اند.

اما مردمی که در اطراف آنها هستند، آنها دچار هیچگونه اختلاف و سوء تفاهم نیستند که تعادل خود را از دست داده باشند و نتوانند آن دعوا را خاتمه دهند، قطع نظر از اینکه تماشاگران مدعی مسلمان بودن خود هستند، حداقل به عنوان حفظ حقوق انسانی باید در این دعوا احساس مسئولیت کنند و به هر نحو ممکن باید آنها را از یکدیگر جدا کنند و دعوا را تبدیل به صلح و آشتی کنند.

این بی تفاوتی ناشی از غفلت و عدم مسئولیت پذیری است. وقتی مردم جامعه بدانند که تک تک افراد جامعه نسبت به کل جامعه مانند اعضای بدن انسان همکار، یاری رسان و حافظ و مدافع حقوق یکدیگر هستند، در این صورت هر جا با ظلمی روبرو شوند حتماً عکس العملی نشان خواهند داد، احساس وظیفه خواهند کرد، حق مظلوم را از ظالم خواهند گرفت و شخص ستمگر را به مراجع قانونی معرفی خواهند کرد.

وقتی چشم ببیند که آتشی به سوی دست انسان می آید، اگر این ضرر را ضرر خودش بداند فوراً عکس العمل نشان داده به دست کمک می کند تا از این آسیب خود را برهاند.


دشمنی با ظالم و یاری مظلوم

اگر اعضای جامعه به این بصیرت رسیده باشند که ضرر دیگران را ضرر خود بدانند، در این صورت کوچک ترین ضرری که متوجه دیگران بشود، از آن ضرر جلوگیری خواهند کرد و اجازه نخواهند داد تا شخص متجاوزی به حقوق سایر مردم تجاوز کند.

حضرت امیرالمومنین علی (علیه السلام) در وصیت خود به حضرت امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) می فرمایند: "وَکُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَلِلْمَظْلُومِ عَوْناً"، "و همواره دشمن (سرسختِ) ظالم و یاور مظلوم باشید".[2]
"جالب اینکه ظالم و مظلوم در این دو جمله، مطلق است و تنها مسلمانان را شامل نمى‌شود و به این ترتیب هر مظلومى در جهان باید زیر چتر حمایت مسلمانان قرار گیرد و از ظلم هر ظالم و ستمگرى باید پیشگیرى شود و اگر مدعیان حقوق بشر تنها به این دو دستور عمل مى‌کردند به راستى دنیا گلستان بود. این در حالى است که مى‌بینیم آنها هرجا منافع نامشروعشان اقتضا کند در کنار ظالم مى‌ایستند و بر ضد مظلوم مى‌جنگند، هرچند در شعارها مدعى حمایت از مظلوم‌اند".[3]

فلسطین از سالیان متمادی تحت ظلم و ستم اسرائیل غاصب قرار دارد. اگر دولت های اسلامی به ادعای مسلمان بودن خود توجه کنند و علیه این ستمگر خون آشام جهانی با یکدیگر به طور جدّی متحد شوند، می توانند اسرائیل را از صفحه هستی محو کنند. تنها کافیست مسلمانان به فرمان حضرت امیرالمومنین علی (علیه السلام) عمل کنند و با ستمگران دشمنی کنند و به مظلومین یاری رسانند.

رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره) فرمودند: "مى‌بینند که یک دولت پوشالى اسرائیل در مقابل مسلمین ایستاده که اگر مسلمین مجتمع بودند، هر کدام یک سطل آب به اسرائیل مى‌ریختند او را سیل مى‌برد".[4]

مقام معظم رهبری (حفظه الله) می فرمایند: "امیرالمؤمنین این را می‌خواهد: «کونا للظّالم خصماً.» خصم ظالم باش. در دنیا، هرجا ظلم هست و ظالمی هست، تو که این‌جا هستی، خود را خصمش بدان. نمی‌گوییم «اکنون راه بیفت؛ و از این سوی دنیا به آن سوی دنیا برو و گریبان ظالم را بگیر.» می‌گوییم «حتماً خصومت خودت را نشان بده. هروقت و هرجا فرصتی دست داد، خصم او باش و گریبانش را بگیر ... «و للمظلوم عوناً.» هرجا مظلومی هست، به او کمک کن. نمی‌گوید «طرفدارش باش». نه! باید کمکش کنی. هرچه می‌توانی و به هرنحو که می‌توانی.»".[5]

پی نوشت ها:
[1] سوره مائده، آیه ۲.
[2] نهج البلاغه، نامه ۴۷.
[3] پیام امام، ج۱۰، ص۲۶۱، مکارم شیرازى، ناصر، ناشر: دار الکتب الاسلامیه‌، تهران، ۱۳۸۶ه . ش‌، چاپ اول.
[4] صحیفه نور، خمینی، روح الله، ج۸، ص۲۳۶.
[5] بیانات در خطبه‌های نمازجمعه، ۱۳۷۲/۱۲/۱۳.