از آنجایی که نوزاد در شش ماه اول تولد رشد سریعی دارد،‌ تغذیه او در این دوران از اهمیت زیادی برخوردار است. کودکی که با شیر مادر ارضا می‌شود، لزومی ندارد که قبل از سن ۶ ماهگی غذای کمکی به او داد، ولی اگر کودک با خوردن ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلی لیتر شیر در هر نوبت هنوز سیر نشده است، می‌توان غذای کمکی نوزاد را در ۵ تا ۶ ماهگی شروع کرد. به عبارت دیگر وقتی کودک از نظر عصبی و عضلانی تکامل یافته است (سر خود را بالا نگه می‌دارد و دست خود را به دهان می‌برد)، می‌توان به او غذای کمکی داد.

گاهی پزشک تشخیص می‌دهد که از سن چهار یا پنج ماهگی غذا دادن به نوزاد شروع شود که این بستگی به وضعیت سلامتی و جسمی نوزاد دارد. برخی پزشکان معتقدند که غذا دادن به نوزاد، باید از پایان ۴ ماهگی و یا پایان ۵ ماهگی شروع شود معمولأ متخصصین در بین ماه‌های ۴ و ۵ اختلاف نظر دارند، ولی به طور کلی پایان ماه پنجم را شروع غذا دادن به کودک می‌دانند.


چرا شروع غذا دادن از سن ۴ تا ۶ ماهگی است؟

از سن ۴ تا ۶ ماهگی، بسیاری از نوزادان آماده می‌شوند تا به عنوان مکمل تغذیه علاوه بر شیرمادر از غذای جامد نیز استفاده کنند. علت تاکید بر شروع تغذیه کمکی از سن ۴ تا ۶ ماهگی این است که در این بازه زمانی، شیرخوار به طور مشخص از زبان برای بیرون راندن غذا از دهان استفاده نمی‌کند و هماهنگی حرکت دادن غذای جامد از جلوی دهان به عقب آن آغاز می‌شود تا بلع غذا راحت‌تر انجام شود.

بر خلاف تصور بیشتر مردم، شروع غذای جامد قبل از سن چهار ماهگی حتی به بهترشدن خواب کودک نیز کمکی نمی‌کند و می‌تواند سبب بروز خطراتی مانند آسپیراسیون، (رفتن غذا به مجرای هوایی کودک) شود. همچنین شروع تغذیه نوزاد، پیش از سن ۴ تا ۶ ماهگی موجب می‌شود تا کودک تمایل کمتری نسبت به شیر مادر نشان دهد.


آیا غذا دادن به نوزاد ۴ ماهه صحیح است؟

برخی از مادران قدیمی‌تر به مادران جوان پیشنهاد می‌کنند که غذا دادن به نوزاد ۴ ماهه خود را شروع کنند، ولی علم پزشکی امروزه بهترین سن شروع غذای کمکی به نوزاد را ۵ تا ۶ ماهگی می‌داند. غذا دادن به نوزاد در پایان چهارماهگی باید با نظر پزشک و با توجه به ویژگی‌های جسمی و رشدی نوزاد باشد. 

همچنین توصیه پزشکان بر این است که میوه را دیرتر در برنامه غذایی کودک بگنجانید به همین دلیل توصیه می‌شود، مرکبات را در پایان یک سالگی به کودک بدهید. در غذای کمکی نوزاد هشت ماهه هم می‌توان هر روز یک عدد زرده تخم مرغ به برنامه غذایی کودک اضافه کرد.

گاهی برخی از مادران هر غذا و یا میوه‌ای که خودشان می‌خورند، به کودکشان می‌دهند، که این کار صحیحی نیست، زیرا باعث می‌شود؛ ذائقه کودک با طعم‌هایی آشنا شود که ضرورتی ندارد و در نتیجه غذا‌هایی که مناسب سن خودش است را مصرف نکند.


غذاهای کمکی نوزاد با چه غذاهایی شروع شود؟

دادن غذای کمکی باید، یک نوبت در روز و با مقدار کم (یک یا دو قاشق) شروع شود و به تدریج مقدار آن زیادتر گردد. برای شروع غذاهای گرم، نرم و رقیق بهتر مورد قبول کودک قرار می‌گیرد. همچنین توصیه می‌شود از قاشقی که برای دهان کودک مناسب است، استفاده شود.

شما می‌توانید فرنی، سرلاک و حریره بادام را روزانه در حجم کم (یعنی دو قاشق مرباخوری) به عنوان غذای تکمیلی به کودک بدهید و به تدریج روزانه یک قاشق بر مقدار آن بیفزایید. در نهایت تعداد دفعات و حجم غذا باید روزانه به دو وعده و هر وعده ۱۵ قاشق مرباخوری برسد. البته غذا‌های کمکی که تهیه می‌کنید، باید غلظت مناسبی داشته باشد. در ابتدا پیشنهاد می‌شود، غذای کمی مقداری غلیظ‌تر از شیر باشد و روزانه بر غلظت آن افزوده شود. بعد از این یک ماه یعنی از ۶ و نیم ماهگی یا هفت ماهگی کودکتان می‌تواند سوپ بخورد. مقدار سوپ را از روزی دو تا سه قاشق مرباخوری شروع کنید و به تدریج بر مقدار آن بیفزایید.


نکاتی درباره غذا دادن به نوزاد ۴ ماهه 

زمانی که پزشک تشخیص دهد می‌توانید، غذا دادن به نوزاد ۴ ماهه را شروع کنید، در واقع معده‌ی او با رسیدن به این سن بزرگتر شده و از این نظر به توسعه‌ی عادات غذایی که بیشتر شبیه بزرگسالان است، رو می‌آورد. علی رغم اینکه غذای کمتری می‌خورد، به وزنش اضافه می‌شود. او ممکن است اقدام به برداشتن غذا از بشقاب دیگران کند.  

علاوه بر سن، باید به سایر نشانه‌ها‌ی آماده‌ بودن کودک برای دریافت غذای‌ جامد نیز توجه داشت؛ مانند  نشستن کودک و یا گردن گرفتن و نگه داشتن سرش، در صورتی که این موارد در کودک مشاهده شد و پزشک کودک هم نظر موافق داشت، می‌توان از غذای‌ جامد به عنوان مکمل غذای‌ کودک استفاده کرد.

در رژیم غذایی کودک و در مقدار مواد مغذی، متعادل عمل کنید؛ به طوری که کودکتان نه دچار فقر مواد مغذی و نه افراط در مصرف هر یک از این مواد شود.

اگر می‌خواهید به کودکتان غذای جامد جدیدی بدهید، در ابتدا فقط ۲ تا ۳ قاشق از آن غذا را به او بخورانید. چنانچه بتواند آن ماده‌ی غذایی را بدون بالا آوردن و یا بدون ایجاد هیچ گونه دل دردی هضم کند، آنگاه می‌توانید به دادن آن غذا به کودک ادامه دهید.

حتماً کودکتان در حالت نشسته، غذا بخورد. کودک چهار ماهه، را می‌توان در دامان خود یا صندلی کودک بنشانید. حالت نشسته، به او کمک خواهد کرد غذای خود را سریعتر و بهتر هضم کند.

برای غذا دادن به کودک از یک قاشق کوچک استفاده کنید و با تقسیمات کوچک او را تغذیه کنید.

 جهت جلوگیری از سوختن دهان کودک، از قبل غذا را مزه و امتحان کنید و بعد به کودک خود بدهید. 

با تغذیه زودهنگام، نوزاد ممکن ‌است کالری زیادتر یا کمتر از آنچه نیاز دارد دریافت کند اما در مجموع خطر چاقی در کودک افزایش می‌یابد.

وقت خوردن غذا، پیش از آنکه کودک شیرش را بخورد و زمانی خیلی خسته یا گرسنه نیست به او ماده‌ی غذایی جدیدی را برای مزه کردن بدهید.

سعی کنید از غذاهای خانگی برای کودک استفاده کنید و کمتر از غذاهای آماده شده استفاده نمایید؛ با این حال، اگر غذای آماده به کودک خود می‌دهید، تاریخ انقضاء و همچنین مواد تشکیل دهنده‌ی آن را چک کنید و از دادن غذاهایی که دارای نمک یا قند افزودنی هستند، خودداری کنید.

به طور مستقیم از شیشه به او غذا ندهید. مقدار کمی غذا را در بشقابی تمیز گذاشته و آن را در مقابل کودک قرار دهید. این کار ممکن است کودک را به تمام کردن وعده غذایی‌اش تشویق کند؛ در عین حال سر میز دیگران را می‌بیند که مشغول تمام کردن غذای خود هستند.

به تعویق انداختن غذای جامد از جمله غذا‌هایی که به ‌شدت آلرژی‌زا هستند، از بروز آسم، تب‌یونجه یا آلرژی‌های غذایی کودک جلوگیری‌ می‌کند.

موارد گفته شده در مورد غذا دادن به نوزاد ۴ ماهه را در نظر گرفته و مراقب تغذیه و سلامت خود و کودکتان باشید.


منبع: سایت ستاره