تقویت مهارت حرکتی دست نوزاد

هنگامی که نوزاد به دنیا می‌آید، هر پیشرفت حرکتی در دست و پای او یک نقطه جهش به حساب می‌آید که برای پدر و مادر او هیجان انگیز است. حرکاتی مانند غلتیدن کودک، چهار دست و پا رفتن و حتی راه افتادن از نمونه‌های این مهارت‌ها می‌باشد. به همان اندازه مهارت‌هایی مانند گرفتن اشیا با دست، انتقال اشیا از یک دست به دست دیگر و... نیز از اهمیت زیادی برخوردارند.

یادگیری و تمرین این مهارت‌ها، می‌تواند هماهنگی دست و چشم نوزاد را بیشتر و عکس العمل نوزاد را قوی‌تر کند. در سال اول تولد، کودک مهارت‌های دستی خود را بهبود می‌بخشد، زیرا در انگشتان خود کنترل و قدرت بیشتری پیدا می‌کند. یادگیری این مهارت‌ها برای کودک، بیشتر از اینکه یک مهارت جدید باشد یک بازی و سرگرمی است، زیرا این مهارت به کودک کمک می‌کند که اشیا و اسباب‌بازی‌هایش را با دست بگیرد، بلند کند و روی زمین بریزد. او حتی می‌تواند خودش قاشق را در دست بگیرد، خودش غذا بخورد و یا یک مداد رنگی را در دست نگه دارد.

در واقع انگشتان و دستان کوچک کودک، مهارت‌هایی دارد که با گذشت زمان و بزرگتر شدن نوزاد، این مهارت‌ها نیز توسعه می‌یابند و توانایی گرفتن اشیا با دست نوزاد را بهبود می‌بخشد. در این مقاله مهارت‌های دست‌های نوزادان و توانایی کودک در گرفتن اشیا با دست، طی مراحل رشد نوزاد؛ از ابتدای تولد تا ۱۲ ماهگی بررسی می‌شود:

مهارت های حرکتی دست نوزادان از تولد تا یک سالگی 

۱ تا ۲ ماهگی

در ابتدای تولد، نوزاد دستانش را مشت می‌کند حتی اگر سعی کنید با فشار دستان خود، دستان نوزاد را صاف کنید مجدداً او دستانش را مشت می‌کند، این درواقع یک رفلاکس است که نوزاد با آن متولد شده است. در حدود ۳ ماهگی، نوزاد دستانش را باز می‌کند و به آرامی کنترل بیشتری بر روی حرکاتش خواهد داشت. در این سن ممکن است نوزاد اشیا را به کمک شصت دست و دهانش بلند کند و یا بالا ببرد.

۳ تا ۴ ماهگی

در این مرحله ماهیچه‌های دست نوزاد به اندازه کافی توسعه یافته است که کودک بتواند اشیایی که در مقابلش گرفته می‌شود را بگیرد. او دوست دارد اشیا را بگیرد و آن‌ها را لمس کند. در این سن همانطور که دید کودک توسعه می‌یابد اجسام متحرک را دنبال می‌کند و از این کار لذت می‌برد. آویزان کردن اسباب بازی در بالای گهواره او می‌تواند تا حد زیادی برای کودک لذتبخش باشد.

بعضی از نوزادان نیز در این مرحله سایر قسمت‌های بدن خود را کشف می‌کنند مانند انگشتان دستانشان، که آن‌ها را در داخل دهان خود می‌کنند.

۵ تا ۶ ماهگی

همانطور که کودک رشد می‌کند، انگشتان دست کودک مشتاق است که چیز‌های جدید و شکل‌های مختلف را کشف کند. کتاب‌های نرم با تصاویر واضح برای این سن بسیار مناسب است، زیرا برای کودک سرشار از هیجان است. اجازه دهید کودک کتاب را لمس کند تا بتواند بافت‌های مختلف را احساس کند و تشخیص دهد. در نظر داشته باشید این دوره با توسعه مهارت‌های بیشتری همراه است از جمله نشستن کودک. ترکیب شدن همه این مهارت‌ها منجر می‌شود کودک بتواند خودش را سرگرم کند.

۷ تا ۸ ماهگی

در این سن کودک می‌تواند اشیا را از جایی به جای دیگر انتقال دهد و یا اسباب بازی هایش را به هم بزند و صدا تولید کند و یا می‌تواند کف بزند. در این مرحله متوجه خواهید شد که کودک از اینکه اسباب بازی‌ها را به هم بزند و صدا تولید شود لذت می‌برد مانند تکان دادن دسته کلید شما.

کودک در این سن در برابر صدا‌ها عکس العمل نشان می‌دهد و یاد می‌گیرد خودش نیز صدا تولید کند و این گونه است که یاد می‌گیرد با صدایی که ایجاد می‌کند توجه شما را به سمت خودش جلب کند.

۹ تا ۱۰ ماهگی

کودکان در این سن معمولاً دوست دارند جعبه اسباب بازی هایشان یا سطل آشغال را رها کنند، زیرا برایشان هیجان انگیز است. شما همچنین در این سن کودک خود را در حال دستکاری اسباب بازیهایش مانند باز کردن چرخ‌ها و ... ببینید. همچنین قدرت بیشتری برای انداختن اسباب بازی‌ها و اشیا دارد، زیرا می‌تواند براحتی دستانش را باز و بسته کند. در انتهای سال اول تولد شما می‌بینید که کودک قدرت گرفتن اشیا با دست را براحتی دارد و حتی می‌تواند تلفن بازی کند و شماره بگیرد و به صدای گیرنده تلفن گوش دهد.

۱۰ تا ۱۲ ماهگی

همانطور که کودک کنترل زیادی بر انگشتانش دارد، باز هم دست از تمریناتش بر نمی‌دارد و برای گرفتن اشیای کوچک با انگشت شصت و اشاره تمرکز می‌کند، شما می‌توانید برای بهبود این مهارت، دانه‌های ریز و مورد علاقه آن (مانند برخی غلات) را روی سطحی صاف بریزید تا کودک این مهارت را تمرین کند. در این سن کودک یاد می‌گیرد که یک فنجان یا بطری را با دستانش بگیرد و در واقع مستقل‌تر عمل می‌کند.

زمانی که مهارت‌های کودک بهبود می‌یابد، چه اتفاقی می‌افتد؟

گرفتن اشیا با دست در ۵ ماهگی

حرکت دادن یک جغجغه

صفحه زدن برگه‌های کتاب

گرفتن اشیا با دست در ۱۰ ماهگی

نگه داشتن یک فنجان در دست

کف زدن

گرفتن اشیا با دست در ۱۲ ماهگی

غلت دادن یک توپ

اشاره کردن

بای- بای کردن

گرفتن اشیا با دست در ۱۴ ماهگی

گرفتن یک قاشق در دست و غذا خوردن

چهار روش برای بهبود مهارت‌های دست کودک

برای کودک، اسباب بازی‌های ایمن و جالب فراهم کنید تا آن‌ها را لمس کند، حرکت دهد و حتی تکان دهد. اسباب بازی‌ها را در خارج از دسترس کودک قرار دهید و او را تشویق کنید تا آن را بردارد.

در حالی که کودک از لمس اشیا و بافت‌های مختلف لذت می برد، انگشتان دست کودک را بر روی صورت خود نوازش دهید و در همان حال با او صحبت کنید.

هر روز برای کودک خود کتاب بخوانید. درست است که او نمی‌تواند جملات را بخواند ولی از اینکه صفحات کتاب را برای شما ورق بزند، خوشحال می‌شود.

در هشت ماهگی اجازه دهید کودک خودش غذا بخورد، درست است که او خودش را کثیف می‌کند ولی این تنها راهی است که می‌تواند مهارت بردن غذا به سمت دهانش را تقویت کند.  


منبع: سایت ستاره