بهترین راه آن است که مکانی برای اطمینان از آن، مسأله را پیگیری کرده و با یک متخصص مشورت نمایید. این موضوع ممکن است ساده به نظر بیاید، اما مهم است. تصور نکنید کودک شما به مرور زمان مشکل را پشت سر خواهد گذاشت»، اگرچه بسیاری از کودکان در هر زمان مناسب، بر این مشکل غلبه می کنند.
 
یک متخصص را کجا می توانید بیابید؟ به احتمال بسیار زیاد، چنین متخصصی در دبستان ابتدایی محلی تان حضور دارد. در صورت نگرانی والدین، تمام مدارس ایالات متحده ارزیابی غربالگری رایگان را برای کودکان ارائه می کنند.
 
قانون تحت قیمومیت در آوردن که ویژه افراد مبتلا به ناتوانیهای آموزشی است، قانون مدنی ۴۷-۱۰۱ تعهدات قانونی را فراهم آورده است. در صورت درخواست کمک، چیزی را از دست نمی دهید. پس، چنانچه مشکلی وجود دارد، نه شما و نه کودکتان، لازم نیست منتظر بمانید.
 

زمان دریافت کمک

کودکان به وسیله شنیدن و تکرار کردن، آنچه را که می شنوند، در فرایند طبیعی صحبت کردن یاد می گیرند، اما این فراگیری گفتار و زبان برای تمام کودکان به صورت طبیعی» محقق نمی شود. چنانچه کودک شما اختلال گفتار یا زبان دارد، ممکن است برای فراگیری زبان، به رویکردی متفاوت نیاز داشته باشد. هرچه زودتر اقدام مناسبی انجام دهید، بهتر است.
 
مواردی وجود دارد که بهتر است کودک رها شود، بویژه هنگامی که به مشکلات تلفظی مبتلاست. اما در خصوص اینکه در چه شرایطی اگر کودکتان را که به مشکل گفتاری مبتلاست رها کنید، مشکل مذکور درمان خواهد شد؛ پس از مطالعه این کتاب، دیدگاه بهتری خواهید داشت.
 
اگر در خصوص تحول گفتار، زبان و شنیدار کودکتان نگرانیهایی دارید، به جهت اطمینان بخشیدن به شما، در ادامه دلایلی ارائه می شود که چرا خوب است به نظر متخصصان توجه کنید.
 
• پژوهشها نشان می دهند کودکی که تأخیر زبان او به موقع تشخیص داده شود، برای تحول مهارتهای تحصیلی ضروری پیش از خواندن، به طور معناداری نسبت به کودکی که مشکل تأخیر وی به هنگام تشخیص داده نشده است، شانس بهتری دارد (اشنایدر،مک لین و مک لین، ۱۹۸۷؛ استدمن ۱۹۸۹-۱۹۹۰؛ وارن و کیزر، ۱۹۸۸).
 
• کودکانی که در خصوص مشکلات گفتاری خود، خودهوشیاری دارند، در معرض ابتلا به مشکلات تحولی عزت به نفسه هم می باشند.
 
اما تجربه من نشان می دهد خردسالان از مشکلات گفتاری، خودآگاهی کمتری دارند. بنابراین، در بسیاری از موارد ممکن است به طور موفقیت آمیزی بهبود یابند، حتى «قبل» از آنکه متوجه تفاوت گفتاری خود بشوند.
• از نظر عملی، ارزیابی و درمان کودکان بهتر است قبل از ورود به مدرسه انجام شود. تحقیقات مداوم نشان می دهد خردسالان قابلیت هوشمندانه تری برای انطباق با الگوهای گفتاری و زبانی یاد گرفته شده، دارند. در بسیاری موارد، کودکان تا زمانی که به مهد کودک نرفته اند ممکن است به درمان نیاز نداشته باشند. همچنین، والدین از مشکل بغرنج کودکی که برای استفاده از خدمات درمانی از کلاس بیرون کشیده می شود، پرهیز می کنند.
 
• بدون راهنمایی متخصصان، هرچه بیشتر برای درمان کودکتان تلاش کنید، ممکن است با ناکامی بیشتری مواجه شوید. شما با اصرار در اینکه کودکتان صداها یا کلمات را تقلید کند، قبل از اینکه به آمادگی لازم رسیده باشد، به صورت غیرعمدی به جای کمک به کودکتان ممکن است او را به تأخیر دچار کنید. متخصص می تواند بدون آنکه باعث ناکامی یا کاهش عزت نفس در کودکتان شوید، به شما بگوید چگونه می توانید به وی کمک کنید.
 
• در بسیاری موارد، متخصص آسیب شناسی گفتار - زبان، به راحتی در شما آرامش ذهنی ایجاد می کند؛ بدین صورت که به شما می گوید «مشکل» کودک، مرحله ای بسیار طبیعی از تحول است.
 

برای دریافت کمک چه سنی مناسب است؟

با توجه به اینکه هر کودکی از نظر تحولی متفاوت از دیگران است، سن خاصی را نمی توان مشخص کرد که در آن والدین بتوانند برای مشکلات گفتار، زبان و شنیدار، کمکهای تخصصی را دریافت کنند. همچنین، بعضی مشکلات نسبت به برخی دیگر کمتر مورد توجه قرار می گیرد و فقط زمانی به آنها توجه می شود که کودک کمی بزرگتر می شود. مشکلات شنیداری یا آسیبهای مغزی در هر سنی ممکن است رخ دهند. به هرحال، مهارتهای ارتباطی کودک شما می تواند به وسیله متخصصین گفتار - زبان مشاهده شود و با کودکانی که در شرایط «تحول طبیعی» همان سن هستند مقایسه شود.
 
در درون این چهارچوب متخصص آسیب شناسی گفتار زبان، می تواند به شما کمک کند تا تشخیص دهید آیا رشد زبان یا گفتار کودکتان منطبق بر الگوی طبیعی رشد است یا الگوی علائم هشداردهنده را بازنمایی می کند و بعد باید آن را بیشتر مورد بررسی قرار دهید.

 
مطالعه موردی: تاوانا Tawana.

من تاوانا را در دو سالگی دیدم. با وجود اینکه در مهارتهای گفتاری پیشرفتی نداشت، هنوز در درون طیف وسیعی که آن را «متوسط» آن سن می نامیم، قرار داشت. اگرچه مهارتهای زبانی او، در سطح پایین تر انتهای دامنه متوسط قرار داشت، تمرینهایی را به والدینش پیشنهاد کردم که در خانه انجام دهند تا باعث پیشرفتش شود. قرار دیدار با تاوانا را هشت ماه بعد گذاشتم تا مطمئن شوم، چنانکه باید پیشرفت کرده است. وقتی تاوانا را دیدم، گفتار او در حد یک کودک دو ساله بود؛ البته آنچه برای یک کودک ۲ ساله طبیعی است. در این هشت ماه، کمی بیش از کودکی که تازه به دو سالگی رسیده باشد، رشد کرده بود. بنابراین، اکنون مهارتهای زبانی تاوانا زیر سطح میانگین است. او چنان که ما امیدوار بودیم، با همبازیهایش معاشرت نداشت.
 
آیا با این بررسیها باید به این تشخیص می رسیدم که تاوانا مشکلاتی خواهد داشت؟ آیا تاوانا باید به طور جدی تحت فرایند گفتاردرمانی قرار گیرد تا از بروز چنین مشکلاتی پیشگیری شود؟ آیا باید برای مدت طولانی صبر کنیم؟ پاسخ تمام سؤالهای فوق «منفی» است.
 
تاوانا در موقع مناسبی کمک را دریافت کرده است. تحول وی در سایر حیطه ها در سن وی بود. او در سلامتی مشکلی نداشت، در پیشینه خانوادگی وی مشکلات ارتباطی دیده نمی شود، و والدین وی افرادی فرهیخته و رشد یافته بودند. والدین تاوانا به محض احساس نگرانی، او را پیش من آوردند. آن مداخله اخیر این امکان را فراهم آورد تا پیشرفت وی را به دقت زیر نظر داشته و در زمان مناسب، کمکی را فراهم آورم و به تاوانا بیشترین کمک را برسانم.
 
متأسفانه، پیش بینی اینکه آیا کودک در سنین بعد مشکلاتی خواهد داشت یا خیر، معمولا مشکل است، هرچند غیر ممکن نیست. ما فقط می توانیم آنچه را کودک «اکنون» انجام می دهد، بررسی و تا اندازه ای رشد را تحریک کنیم و به دقت پیشرفت را تحت نظر بگیریم. قرار دادن کودک در فرآیند درمان پیشگیرانه در غیاب شرایطی که در مورد قبل توصیف کردم، کمک کننده و مناسب نیست.
 
اینکه کودک در چه سنی به درمان نیاز دارد، به کودک، طبیعت و شدت مشکل بستگی دارد. در بسیاری از اوقات، کودک در حیطه خاکستری قرار دارد؛ یعنی در حیطه های زبان یا گفتار نقایصی وجود دارد. اما روی هم رفته کودک در دامنه طبیعی قرار دارد؛ زمانی ممکن است کودک از همکلاسیهایش پیشی بگیرد یا ممکن است عقب بیفتد. لیکن بدون داشتن پیشینه خانوادگی آن مشکلات یا سایر مشکلات موجود، راهی برای دانستن اینکه در آینده چه چیزی رخ خواهد داد، وجود ندارد. بهترین راه این است که متخصصی را ملاقات کنید و نگرانیهایتان را برایش توضیح دهید.
 
منبع: مشکلات گفتاری، زبانی و شنیداری کودکان، پاتریسا هاماگوچی، نادر باقری،علی غنایی، چاپ اول، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد 1390